Với nhu cầu năng lượng tăng cao và ngày càng tập trung vào năng lượng tái tạo để đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0, Đông Nam Á, nơi có nhiều ánh nắng mặt trời và những tiến bộ trong công nghệ năng lượng mặt trời, đang mang đến những cơ hội đáng kể cho hoạt động tài trợ năng lượng tái tạo.
Theo Rino Donosepoetro, Giám đốc điều hành cụm của Standard Chartered tại Indonesia và các thị trường ASEAN, mặc dù ngành năng lượng tái tạo trong khu vực có tiềm năng đầy hứa hẹn, các nhà tài chính và nhà đầu tư quốc tế mong muốn khai thác các cơ hội của khu vực này thường cảm nhận rằng họ đang phải đối mặt với một mê cung đầy thách thức.
"Những thách thức được nhận định bao gồm sự bất ổn về quy định và tình trạng tắc nghẽn về cơ sở hạ tầng cho đến những rủi ro tín dụng phổ biến ở các thị trường mới nổi, con đường dẫn đến đầu tư năng lượng tái tạo không hề dễ dàng', ông Rino Donosepoetro đánh giá.
Ông Donosepoetro lưu ý rằng, các vấn đề như thỏa thuận mua bán điện không đủ điều kiện vay vốn, tỷ lệ đòn bẩy tài chính cao, thời hạn tài trợ kéo dài và các gói bảo đảm phức tạp càng khiến nỗ lực khai thác tiềm năng năng lượng xanh của khu vực trở nên khó khăn hơn.
“Nhưng những rủi ro có thể được giảm thiểu thông qua sự hợp tác công-tư, mục tiêu cuối cùng là điều chỉnh chính sách và khuôn khổ tài chính ở quy mô hệ thống”, ông Rino Donosepoetro cho biết, đồng thời chỉ ra rằng mặc dù nhiều quốc gia Đông Nam Á đã đặt ra các mục tiêu năng lượng sạch táo bạo và dài hạn, nhưng dòng vốn đầu tư đổ vào vẫn còn xa so với mức cần thiết để biến những khát vọng này thành hiện thực.
Trong ba năm qua, đầu tư năng lượng hàng năm của Đông Nam Á trung bình đạt 72 tỷ đô la Mỹ. Tuy nhiên, để đáp ứng các cam kết trong thập kỷ tới, con số này sẽ cần phải tăng gấp đôi, lên hơn 130 tỷ đô la Mỹ, theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA).
Bất chấp những thách thức, ông Donosepoetro cho biết, những động lực ngày càng gia tăng đằng sau các giải pháp tài chính sáng tạo như tài trợ kết hợp, trái phiếu xanh và sự mở rộng của thị trường tín chỉ carbon cho thấy cam kết của Đông Nam Á trong việc đạt được các mục tiêu năng lượng sạch, đồng thời đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng của khu vực.
StanChart đã cam kết tài trợ 300 tỷ đô la Mỹ cho tài chính bền vững vào năm 2030. Đến tháng 9 năm 2023, ngân hàng này đã huy động được 87,2 tỷ đô la Mỹ, cho thấy động lực mạnh mẽ hướng tới mục tiêu đầy tham vọng của mình.
Một trong những sáng kiến quan trọng là quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng tại Việt Nam và Indonesia, nơi ngân hàng này đang tích cực thúc đẩy quá trình chuyển đổi có trách nhiệm từ sự phụ thuộc vào than sang các nguồn năng lượng sạch hơn, bền vững hơn tại các thị trường này.
Đáng chú ý, các khoản đầu tư vào công nghệ quang điện mặt trời (PV) dự kiến sẽ tiếp tục dẫn đầu trong việc chuyển đổi ngành điện, với chi phí năng lượng mặt trời và gió sẽ vẫn cạnh tranh hoặc thậm chí giảm xuống dưới giá của các nguồn năng lượng truyền thống.
StanChart đã xác định tài trợ cho năng lượng mặt trời PV là một cơ hội đầu tư nổi bật nhờ tiềm năng to lớn của lĩnh vực này trong việc thúc đẩy tăng trưởng và chuyển đổi bền vững trong ngành năng lượng.
Năm 2021, ngân hàng StanChart đã tham gia đồng tài trợ cho nhà máy điện mặt trời Cirata, dự án năng lượng mặt trời lớn nhất Đông Nam Á, tọa lạc tại Tây Java, Indonesia. Với tổng giá trị 112 triệu đô la Mỹ, dự án được hỗ trợ bởi một cơ chế tài chính 16 năm, hợp tác với hai bên cho vay khác.
Theo ông Xuyang Dong, nhà phân tích chính sách năng lượng Trung Quốc tại Tổ chức nghiên cứu Tài chính Năng lượng Khí hậu có trụ sở tại Sydney, Australia, với các khuôn khổ pháp lý được thiết kế để thúc đẩy cuộc cách mạng năng lượng xanh, các sáng kiến chính như Bộ phân loại ASEAN cho Tài chính bền vững, phân loại xanh của Singapore-Châu Á của Cơ quan Tiền tệ Singapore và nhiều phân loại cụ thể theo quốc gia đang mở đường cho các khoản đầu tư rõ ràng hơn, tăng cường tính minh bạch và hướng vốn vào các dự án bền vững.
Ông Xuyang Dong nhấn mạnh rằng thời hạn đầu tư là chìa khóa trong năng lượng tái tạo, xét đến bản chất thâm dụng vốn của ngành này và thời gian kéo dài cần thiết để các dự án đạt được sự ổn định và lợi nhuận trong hoạt động.
Trong ngắn hạn, các dự án năng lượng tái tạo có thể bị ảnh hưởng bởi sự biến động của giá hàng hóa, những thay đổi về quy định và chi phí vốn ban đầu cao. Tuy nhiên, về lâu dài, chi phí công nghệ giảm, đặc biệt là đối với điện mặt trời PV và điện gió, sẽ cải thiện lợi nhuận của các khoản đầu tư này.
Khi chi phí lưu trữ tiếp tục giảm, quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo trở nên khả thi hơn, cho phép lưu trữ và sử dụng năng lượng mặt trời và gió tốt hơn, đồng thời cân bằng cung cầu.
