Tháng 12/2025 đang trở thành điểm nóng của thị trường chứng khoán khi hàng loạt thương vụ thoái vốn nhà nước bước vào giai đoạn quyết định. Từ PVN, VNPT đến Vicem, cùng nhiều doanh nghiệp thuộc danh mục SCIC, các phiên đấu giá diễn ra dồn dập nhằm kịp hạn chót pháp lý của giai đoạn 2021-2025. Nhịp độ này không chỉ phản ánh áp lực hoàn thành kế hoạch thoái vốn mà còn cho thấy nỗ lực tái cấu trúc doanh nghiệp nhà nước trong bối cảnh cơ chế định giá sẽ siết chặt hơn từ năm 2026.
Nguyên nhân khiến tháng 12 trở nên sôi động xuất phát từ việc nhiều quy định về phân loại doanh nghiệp và lộ trình thoái vốn sẽ hết hiệu lực sau ngày 31/12/2025. Trong khi Luật 68/2025/QH15 về Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp chưa có nghị định hướng dẫn, Chính phủ cho phép tạm áp dụng cơ chế cũ, đặc biệt liên quan đến định giá đất và tài sản công. Điều này mở ra “cửa sổ thời gian” để các cơ quan đại diện vốn tranh thủ hoàn tất chuyển nhượng trước khi khung pháp lý mới chặt chẽ hơn được ban hành. Bên cạnh đó, nhu cầu chốt lời, cân đối báo cáo tài chính và chuẩn bị nguồn lực cho năm 2026 cũng khiến các tập đoàn PVN, VNPT hay Vicem đẩy mạnh tiến độ thoái vốn trong tháng cuối năm.
Trên thị trường, các mã gắn với thoái vốn nhanh chóng trở thành tâm điểm. Ở nhóm PVN (Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam), thương vụ PET nổi bật khi hơn 24,9 triệu cổ phiếu được chào bán với giá khởi điểm 36.500 đồng/cổ phiếu, cao hơn đáng kể so với thị giá quanh 31.000-32.000 đồng trước thời điểm thông tin được công bố. Mức chênh lệch này thu hút mạnh dòng tiền đón sóng, phản ánh kỳ vọng về khả năng đấu giá thành công. PVN cũng triển khai thoái vốn tại GID, PVTS và PVI, tiếp tục lộ trình tái cơ cấu danh mục năm 2025.
 |
| Nhiều thương vụ thoái vốn "khủng" dự kiến trong tháng 12/2025. |
Thương vụ tạo hiệu ứng lớn nhất thị trường là việc VNPT chào bán toàn bộ 188,7 triệu cổ phiếu MSB với giá khởi điểm 18.239 đồng/cổ phiếu, cao gần 1,5 lần thị giá khoảng 12.200 đồng. Sự chênh lệch lớn gây tranh luận về mức định giá, nhưng đồng thời kéo thanh khoản MSB tăng vọt. Đây là thương vụ hướng đến nhà đầu tư chiến lược, phù hợp với các tổ chức có nhu cầu tham gia quản trị ngân hàng. Bên cạnh đó, ICT, với giá khởi điểm hơn 74.000 đồng/cổ phiếu và giá trị lô hơn 750 tỷ đồng, tiếp tục cho thấy sự phân tầng rõ rệt giữa nhà đầu tư tổ chức và nhà đầu tư cá nhân trong các thương vụ thoái vốn theo lô.
Ở nhóm Vicem, loạt doanh nghiệp như Vicem Vận tải Hoàng Thạch, Bỉm Sơn, Hải Vân hay Sông Thao dự kiến lên kế hoạch thoái vốn ngay trong tháng 12. Đây là nhóm doanh nghiệp sở hữu quỹ đất và tài sản lớn, thường thu hút dòng tiền trung hạn nhờ kỳ vọng tái định giá khi nhà đầu tư chiến lược xuất hiện. Thông tin về các phiên đấu giá cũng tạo hiệu ứng tích cực lên thị giá nhiều mã thuộc hệ sinh thái Vicem.
UBND Hà Nội mới đây đã đăng ký bán toàn bộ 6,38 triệu cổ phiếu GTD, tương đương 68,67% vốn điều lệ. Mức giá khởi điểm được đưa ra là 20.500 đồng/cổ phiếu, cao hơn gần 30% so với thị giá trước thời điểm công bố thoái vốn (phiên 20/11). Tuy nhiên đến nay, con số này chỉ còn bằng 40% giá đóng cửa ngày 3/12 là 52.200 đồng/cp. Nếu thương vụ diễn ra thuận lợi, ngân sách Hà Nội dự kiến thu về tối thiểu hơn 130 tỷ đồng. Phiên đấu giá dự kiến tổ chức sáng 16/12.
Một đặc điểm dễ nhận thấy là giá cổ phiếu thường tăng mạnh khi xuất hiện thông tin đấu giá. Nguyên nhân chủ yếu đến từ kỳ vọng giá đấu cao hơn thị giá, hoạt động gom hàng trước đấu giá của nhà đầu tư tổ chức và kỳ vọng về thay đổi quản trị doanh nghiệp. Tuy nhiên, thực tế cho thấy diễn biến giá sau đấu giá không phải lúc nào cũng thuận lợi. Mức giá trúng thầu, năng lực nhà đầu tư tham gia và sức khỏe tài chính của doanh nghiệp là những yếu tố quyết định khả năng duy trì xu hướng tăng.
Sự khác biệt giữa bán lẻ và bán theo lô cũng tạo ra hai “tầng” tham gia rõ rệt. Các thương vụ bán lẻ như PET hay GID cho phép nhà đầu tư cá nhân tham gia và hưởng sóng ngắn hạn. Trong khi đó, các thương vụ theo lô như MSB, ICT hay doanh nghiệp Vicem chủ yếu dành cho tổ chức có năng lực tài chính lớn và mục tiêu kiểm soát doanh nghiệp, còn nhà đầu tư cá nhân chỉ hưởng hiệu ứng lan tỏa từ thị giá.
Ở góc độ vĩ mô, thoái vốn nhà nước là công cụ quan trọng giúp tái cơ cấu danh mục đầu tư công, tăng hiệu quả sử dụng vốn, thu hút nguồn lực từ khu vực tư nhân và thúc đẩy minh bạch trong quản trị doanh nghiệp. Khi dòng vốn mới tham gia thị trường, nhiều doanh nghiệp có cơ hội khai thác tối đa giá trị tài sản và nâng cao hiệu quả hoạt động.
Trong bối cảnh thời gian của chu kỳ thoái vốn 2021-2025 không còn nhiều, thị trường chứng khoán tháng 12 được dự báo duy trì sự sôi động đi kèm phân hóa mạnh. Cơ hội chỉ xuất hiện khi nhà đầu tư đánh giá đúng năng lực doanh nghiệp, tài sản, triển vọng ngành và mức độ hợp lý của giá khởi điểm. Tránh FOMO, bám sát dòng tiền và theo dõi thông tin pháp lý là điều kiện then chốt để tận dụng hiệu quả “làn sóng thoái vốn” đặc biệt cuối năm 2025.
