Chủ động điều hành tiền tệ khi áp lực tỷ giá - lãi suất gia tăng

Ảnh minh hoạ.

Kết luận phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 11 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ ra sức ép điều hành về tỷ giá, lãi suất còn cao, đặc biệt trong bối cảnh tác động, ảnh hưởng, rủi ro bên ngoài gia tăng.

Vì thế, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu NHNN chủ trì tập trung kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra; điều hành chính sách lãi suất, tỷ giá phù hợp, bảo đảm giá trị đồng tiền Việt Nam. Trong đó, một nội dung đáng chú ý là Thủ tướng yêu cầu khẩn trương trình cấp có thẩm quyền về việc nghiên cứu, thành lập sàn giao dịch vàng trong tháng 12/2025.

Cũng về vấn đề này, tại họp báo Chính phủ chiều 6/12, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà mô tả bức tranh kinh tế thế giới năm 2025 là “biến động rất khó lường, phức tạp do căng thẳng địa chính trị, chính sách đối ngoại và biến đổi khí hậu”.

Theo Phó Thống đốc, dù lạm phát toàn cầu đã hạ nhiệt nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ tăng trở lại, tạo sức ép lớn đối với điều hành tỷ giá, lãi suất của Việt Nam – một nền kinh tế có độ lớn.

Đại diện lãnh đạo NHNN cho biết, NHNN điều hành chính sách tiền tệ theo hướng chủ động, linh hoạt nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng. Tỷ giá được điều hành theo tín hiệu thị trường; mặt bằng lãi suất cho vay tiếp tục giảm.

Hơn nữa, một điểm sáng nổi bật là tín dụng tăng trưởng tích cực hơn so với các năm trước, đảm bảo cung ứng vốn cho nền kinh tế. Tính đến ngày 27/11/2025, tổng dư nợ tín dụng đạt hơn 18,2 triệu tỷ đồng, tăng 16,56% so với cuối năm 2024, cao hơn mức tăng của cùng kỳ và cả năm trước.

Báo cáo kết quả công tác quản lý, điều hành giá quý III, định hướng công tác điều hành giá những tháng còn lại năm 2025 của Bộ Tài chính cho biết, NHNN tiếp tục giữ nguyên các mức lãi suất điều hành ở mặt bằng thấp nhằm tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng (TCTD) tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp để góp phần hỗ trợ nền kinh tế.

Đồng thời, NHNN thường xuyên chỉ đạo TCTD tiếp tục tiết giảm chi phí hoạt động, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và các giải pháp khác để phấn đấu giảm lãi suất cho vay; tổ chức làm việc trực tiếp và có công văn chỉ đạo toàn hệ thống TCTD ổn định lãi suất tiền gửi, giảm lãi suất cho vay; chỉ đạo TCTD tiếp tục duy trì công bố lãi suất cho vay bình quân, chênh lệch lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân trên website của ngân hàng.

Nguồn: Công ty Chứng khoán Yuanta

Về tỷ giá, từ đầu năm 2025 đến nay, tỷ giá và thị trường ngoại tệ trong nước chịu áp lực do diễn biến phức tạp, khó lường trên thị trường quốc tế và những khó khăn trong nước.

Một số áp lực chính được chỉ ra là: chính sách tiền tệ khó dự báo của Fed (lãi suất USD vẫn ở mức cao ngay cả sau khi Fed đã hai lần cắt giảm lãi suất trong năm 2025); chính sách thương mại, thuế quan của Mỹ; căng thẳng địa chính trị leo thang; cân đối cung – cầu ngoại tệ trong nước kém thuận lợi (nhu cầu nhập khẩu tăng, nhà đầu tư nước ngoài chuyển vốn và lợi nhuận về nước, Kho bạc Nhà nước mua ngoại tệ…).

Trong bối cảnh các ngân hàng trung ương lớn vẫn duy trì rào cản thương mại và có thể đảo chiều chính sách, NHNN điều hành tỷ giá linh hoạt, phối hợp với các công cụ CSTT và can thiệp ngoại tệ khi cần thiết để ổn định thị trường ngoại tệ, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát. Nhờ đó, thị trường ngoại tệ hoạt động thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của nền kinh tế được đáp ứng đầy đủ, kịp thời; tỷ giá USD/VND diễn biến linh hoạt, phù hợp với điều kiện thị trường.

Những kết quả này góp phần giúp lạm phát bình quân 11 tháng ở mức 3,29% – nằm sâu dưới mục tiêu 4,5–5% mà Quốc hội đề ra, trong khi lạm phát cơ bản chỉ 3,21%.

Tuy nhiên, Báo cáo kinh tế – xã hội tháng 11 và 11 tháng năm 2025 của Cục Thống kê cho thấy các yếu tố thị trường thế giới vẫn có tác động mạnh đến giá cả trong nước.

Giá vàng quốc tế tính ngày 28/11/2025 đạt mức bình quân 4.109,63 USD/ounce, tăng 1,96% so với tháng trước do kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ, cùng với nhu cầu tiêu thụ vàng vật chất tăng trong mùa lễ hội và căng thẳng địa chính trị leo thang.

Vì thế trong nước, chỉ số giá vàng tháng 11 tăng 1,90% so tháng trước và tăng tới 64,44% so cùng kỳ năm trước. Ngược lại, chỉ số giá USD trong nước giảm 0,11% dù giá quốc tế tăng 1,20%, phản ánh sự chủ động trong điều hành tỷ giá của NHNN khi cân đối cung – cầu ngoại tệ và ổn định tâm lý thị trường.

Tại diễn đàn kinh tế gần đây, ông Sacha Dray - Kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam ghi nhận nền kinh tế đang phục hồi mạnh mẽ với tăng trưởng GDP 9 tháng đạt 7,9% là mức cao nhất trong một thập kỷ qua nhờ sự bứt phá của sản xuất công nghiệp và xuất khẩu. Dòng vốn FDI giải ngân tăng 11,7%, cho thấy niềm tin nhà đầu tư quốc tế tiếp tục cải thiện.

Tuy vậy, ông Sacha Dray cảnh báo rủi ro hệ thống tài chính đang tăng lên khi nợ xấu của một số tổ chức tín dụng gia tăng trong khi khả năng hấp thụ rủi ro của hệ thống giảm.

Vì thế, chuyên gia của WB khuyến nghị Việt Nam cần hiện đại hóa chính sách tiền tệ theo hướng linh hoạt hơn, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và nâng cao hiệu quả đầu tư công để tạo dư địa tăng trưởng bền vững, giảm phụ thuộc vào môi trường bên ngoài.

Trong bối cảnh thế giới tiếp tục phức tạp và khó dự báo, đặc biệt khi các ngân hàng trung ương lớn có thể đảo chiều chính sách, NHNN cho biết sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến kinh tế vĩ mô, thị trường tài chính – tiền tệ trong và ngoài nước, đặc biệt là quyết định lãi suất của FED vào giữa tuần tới.

Trên cơ sở đó, NHNN sẽ điều hành chủ động và linh hoạt các công cụ tiền tệ, phối hợp chặt với chính sách tài khóa để hỗ trợ thanh khoản hệ thống ngân hàng qua nhiều kênh trong giai đoạn cao điểm cuối năm, ổn định thị trường tiền tệ – ngoại tệ, kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng.

Đặc biệt, về tỷ giá, trong trao đổi gần đây, ông Phạm Chí Quang - Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN) cho hay, NHNN sẵn sàng can thiệp ngoại tệ khi cần thiết để bảo đảm thị trường ngoại tệ hoạt động thông suốt, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát.

Báo cáo của Bộ Tài chính cũng đề nghị điều hành chính sách tài khóa phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ và các chính sách khác để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.