Bài 3: Tối ưu hóa quản lý tài sản công nhằm tránh thất thoát, lãng phí

Việc điều chỉnh quy hoạch, rà soát tài sản dôi dư và lựa chọn phương án xử lý đúng thẩm quyền được coi là điều kiện quyết định để bảo đảm sử dụng hiệu quả tài sản công, hạn chế thất thoát, lãng phí.

3 yếu tố then chốt quyết định hiệu quả công việc

Đáng giá về việc bố trí, sắp xếp và xử lý trụ sở, tài sản công theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung nhận định, các bộ, ngành, đia phương đã có sự chủ động trong quá trình triển khai theo mô hình tổ chức mới. Theo Thứ trưởng, kết quả đạt được thời gian qua cho thấy cấp ủy Đảng và chính quyền các cấp đã vào cuộc sớm, ban hành kịp thời các nghị quyết, văn bản hướng dẫn và kế hoạch thực hiện, tạo cơ sở quan trọng cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo. Trong quá trình triển khai, nhiều văn bản của tỉnh và thành phố đã được ban hành nhằm hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, đồng thời bảo đảm công tác giám sát được thực hiện thường xuyên.

Thứ trưởng nêu rõ ba yếu tố then chốt quyết định hiệu quả việc sắp xếp, xử lý tài sản công: sự quan tâm và chỉ đạo kịp thời của cấp ủy; hệ thống cơ sở pháp lý đầy đủ làm căn cứ triển khai; và công tác giám sát, hướng dẫn liên tục để xử lý kịp thời các vướng mắc phát sinh.

Thứ trưởng cũng lưu ý các địa phương tiếp tục rà soát, bố trí đầy đủ phương tiện làm việc và phương tiện đi lại cho các xã, phường, bảo đảm các đơn vị cơ sở có điều kiện thực hiện nhiệm vụ. Đối với một số trang thiết bị sẽ được chuyển giao cho các cơ quan thuộc Bộ Công an và Bộ Quốc phòng, Thứ trưởng đề nghị các đơn vị liên quan phối hợp chặt chẽ để việc bàn giao được thuận lợi, đúng quy định.

Liên quan đến điều chuyển, bàn giao tài sản giữa các cơ quan, đơn vị, Thứ trưởng đặc biệt nhấn mạnh các bộ, ngành, địa phương phải nắm chắc thông tin, trao đổi kịp thời và xử lý dứt điểm, tránh để kéo dài làm chậm tiến độ chung.

Nhanh chóng điều chỉnh quy hoạch

Ông Nguyễn Tân Thịnh - Cục trưởng Cục Quản lý công sản cho biết, thời gian tới còn nhiều nhóm nhiệm vụ quan trọng cần các bộ, ngành, địa phương thực hiện để hoàn thành việc bố trí, sắp xếp, xử lý trụ sở và tài sản công theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Chính vì vậy, cần cập nhật, điều chỉnh ngay quy hoạch tỉnh, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị và nông thôn và các quy hoạch khác có liên quan sau khi thực hiện điều chuyển, chuyển đổi công năng các cơ sở nhà, đất sử dụng trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, cơ sở y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao, các mục đích công cộng, quốc phòng, an ninh. Thời hạn hoàn thành quy hoạch tỉnh (thành phố) trước ngày 31/12/2025.

Việc xử lý các cơ sở nhà, đất phải tuân thủ Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và các quy định tại Nghị định số 186/2025/NĐ-CP, Nghị định số 286/2025/NĐ-CP. Các hình thức xử lý gồm: thu hồi, điều chuyển, chuyển giao về địa phương quản lý, thanh lý hoặc xử lý tài sản bị hủy hoại. Trong đó, cần ưu tiên phục vụ các mục tiêu công cộng, đặc biệt là y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao, trụ sở công an xã; các cơ sở còn dôi dư mới xem xét khai thác phục vụ phát triển kinh tế -xã hội, bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả kinh tế, đúng quy định pháp luật, không để thất thoát, lãng phí.

Đối với tài sản thu hồi, chuyển giao ở vùng sâu, vùng xa, miền núi mà không còn phù hợp để sử dụng và không có tổ chức, cá nhân có nhu cầu tiếp nhận, có thể thực hiện phá dỡ và giao đất cho UBND cấp xã hoặc tổ chức phát triển quỹ đất quản lý theo quy định.

Việc chuyển đổi công năng phải tuân thủ quy định về thẩm quyền, trình tự nêu tại Điều 16 Nghị định 186/2025/NĐ-CP; có thể bao gồm chuyển đổi trong phạm vi đơn vị hoặc gắn với việc điều chuyển, xử lý theo quy định của pháp luật.

Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố cần sớm ban hành văn bản phân cấp thẩm quyền quyết định xử lý nhà, đất. Trong thời gian chưa ban hành, tiếp tục thực hiện theo phân cấp đã được quy định trước ngày 01/7/2025; với các địa phương sáp nhập, thẩm quyền thực hiện theo địa phương được giữ tên.

Cùng với đó, các địa phương phải rà soát chính xác tài sản dôi dư, tránh bỏ sót; cập nhật kế hoạch xử lý rõ nội dung, chủ thể, thời gian và kết quả thực hiện. Đồng thời, các sở ngành xác định tiêu chí bố trí cơ sở nhà, đất làm căn cứ xây dựng phương án xử lý. Căn cứ các hình thức xử lý và thẩm quyền theo quy định để quyết định ngay nhằm đẩy nhanh tiến độ, tránh xuống cấp và lãng phí.