 |
| Việc bố trí lại trụ sở, tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chính vì thế không chỉ là nhiệm vụ của riêng quản lý tài sản công, mà còn là thước đo cho hiệu quả cải cách tổ chức bộ máy. |
Địa phương rốt ráo vào cuộc
Thực hiện việc bố trí, sắp xếp và xử lý trụ sở, tài sản công sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính là một nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng, gắn trực tiếp với việc hoàn thiện bộ máy nhà nước theo tinh thần các nghị quyết của Trung ương. Đây không chỉ đơn thuần là quá trình kỹ thuật về quản lý tài sản công, mà là một bước đi then chốt nhằm bảo đảm sự vận hành thông suốt của bộ máy chính quyền địa phương theo mô hình mới, đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực công - một trong những yêu cầu xuyên suốt của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn hiện nay.
Quá trình này đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, trách nhiệm và quyết tâm cao của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các bộ, ngành và đơn vị sử dụng tài sản. Việc rà soát, phân loại và xử lý khối lượng lớn trụ sở, nhà đất dôi dư sau sắp xếp đơn vị hành chính là một nhiệm vụ phức tạp, liên quan đến nhiều quy định pháp luật về đất đai, xây dựng, tài chính công và tổ chức bộ máy. Do đó, hiệu quả triển khai phụ thuộc rất lớn vào chất lượng chỉ đạo, năng lực điều hành và mức độ chủ động của từng địa phương.
Một trong những địa phương nổi bật trong công tác sắp xếp, bố trí và xử lý tài sản công là TP. Hà Nội. Đến nay, các sở, ngành và nhiều xã, phường đã cơ bản hoàn thành việc rà soát, sắp xếp và xử lý các trụ sở, cơ sở nhà đất sau khi thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính. Để có kết quả này, Thành phố đã chủ động triển khai nhiệm vụ sắp xếp, bố trí và xử lý trụ sở, tài sản công ngay sau khi Trung ương ban hành các kết luận, nghị quyết liên quan; đồng thời tổ chức điều chỉnh các nội dung phát sinh trong quá trình triển khai thực tế.
Ngay từ giai đoạn xây dựng kế hoạch triển khai mô hình chính quyền đô thị, Thành ủy đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về bố trí, sắp xếp và xử lý trụ sở, tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chính. Trên cơ sở đó, UBND Thành phố cùng Sở Tài chính đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, chỉ đạo, đôn đốc các quận, huyện, xã, phường thực hiện nhiệm vụ; đồng thời phối hợp chặt chẽ với các đơn vị tư vấn để rà soát hiện trạng các xã, phường và toàn bộ cơ sở nhà, đất thuộc phạm vi quản lý.
Trong quá trình triển khai, các cơ quan chức năng của Thành phố đã tổ chức nhiều cuộc họp, khảo sát thực tế nhằm đánh giá đúng tình trạng tài sản, bảo đảm việc lập phương án xử lý sát thực tế, phù hợp với quy định pháp luật. Thành phố cũng thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát để theo dõi tiến độ thực hiện nhiệm vụ của từng quận, huyện, xã, phường.
Nhờ đó, đến nay, UBND Thành phố đã phê duyệt nhiều phương án xử lý, bao gồm: Điều chuyển cho các cơ quan, đơn vị có nhu cầu sử dụng; Chuyển đổi công năng phục vụ mục đích văn hóa, thể thao, công cộng theo đề xuất của Sở Văn hóa và các đơn vị chuyên môn; Bàn giao cho cơ quan Trung ương và các cơ quan thuộc Thành phố; Chuyển giao cho các đơn vị sự nghiệp quản lý; Thu hồi giao cơ quan tài nguyên và môi trường. Bên cạnh đó, một số cơ sở không còn nhu cầu sử dụng tiếp tục được rà soát để đưa vào tiêu chí xử lý theo hướng thu hồi hoặc bố trí vào mục đích công cộng.
Thành phố đã cơ bản hoàn thành việc bảo đảm trang thiết bị cho các đơn vị hành chính sau sắp xếp. Công tác bố trí xe ô tô phục vụ công tác chung cho các xã, phường được thực hiện đúng quy định. Máy móc, thiết bị làm việc cũng đã được rà soát, bổ sung để đáp ứng yêu cầu hoạt động của bộ máy theo mô hình mới.
Một địa phương khác có kết quả thực hiện khá nổi bật đó là Nghệ An. Theo đó, Tỉnh đã ban hành đầy đủ các kế hoạch và quy định cần thiết để triển khai việc rà soát, xử lý trụ sở làm việc và các cơ sở nhà, đất không còn nhu cầu sử dụng. Đồng thời, Nghệ An cũng ban hành và trình ban hành nhiều văn bản thuộc thẩm quyền địa phương liên quan đến phân cấp quản lý tài sản công, tiêu chuẩn định mức, và phân bổ phương tiện cho các đơn vị.
Công tác rà soát, sắp xếp nhà đất được tỉnh triển khai quyết liệt và đã hoàn thành việc phân loại, bố trí, chuyển đổi công năng hoặc chuyển giao về địa phương quản lý đối với các cơ sở không còn sử dụng. Một phần tài sản được giao cho cơ quan chuyên môn xử lý theo quy định, phần còn lại được bàn giao cho các xã, phường tiếp tục thực hiện theo lộ trình. Về trang bị phương tiện cho cấp xã sau sáp nhập, Tỉnh đã triển khai phân bổ theo đúng định mức và đang tiếp tục hoàn thiện trong những năm tới.
Siết chặt kỷ luật, nâng cao hiệu quả sử dụng
Thực tế thời gian qua cho thấy, nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy và UBND nhiều tỉnh, thành phố, công tác này đã đạt được những kết quả rõ nét. Các xã, phường mới được hình thành sau sắp xếp đều cơ bản được bảo đảm phương tiện làm việc đáp ứng yêu cầu thực tiễn, đặc biệt là xe ô tô phục vụ công tác chung của chính quyền cơ sở. Máy móc, thiết bị làm việc của cán bộ xã, phường được rà soát, bổ sung, nâng cấp, giúp bảo đảm điều kiện vận hành của bộ máy theo mô hình mới, phục vụ người dân tốt hơn.
Cùng với đó, số lượng cơ sở nhà, đất dôi dư sau sắp xếp đã giảm mạnh nhờ quá trình rà soát và xử lý đúng quy định. Tài sản công được phân loại rõ ràng hơn, các phương án bố trí, điều chuyển, chuyển đổi công năng hoặc thu hồi đều được các địa phương khẩn trương triển khai. Nhiều nơi đã chú trọng chuyển đổi trụ sở cũ sang các mục đích văn hóa, giáo dục, thể thao, công cộng… nhằm phục vụ nhu cầu của người dân, góp phần nâng cao hiệu quả khai thác tài sản công.
Những kết quả trên không chỉ phản ánh tinh thần trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương mà còn cho thấy sự đồng bộ trong hướng dẫn, đôn đốc và giám sát từ các bộ, ngành Trung ương. Hệ thống văn bản chỉ đạo, hướng dẫn được ban hành kịp thời đã tạo nền tảng pháp lý quan trọng để các địa phương thống nhất cách làm, xử lý những vấn đề phát sinh và bảo đảm tiến độ theo đúng yêu cầu.
Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn còn không ít khó khăn, như sự không đồng bộ của quy hoạch, hồ sơ pháp lý không đầy đủ, địa bàn rộng, khoảng cách xa giữa trụ sở mới - cũ, hay sự chênh lệch về điều kiện cơ sở vật chất giữa các đơn vị sau sáp nhập. Những thách thức này đòi hỏi địa phương tiếp tục nỗ lực, đồng thời cần sự hỗ trợ sát sao hơn nữa từ các cơ quan Trung ương trong tháo gỡ vướng mắc.
Việc bố trí lại trụ sở, tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chính vì thế không chỉ là nhiệm vụ của riêng quản lý tài sản công, mà còn là thước đo cho hiệu quả cải cách tổ chức bộ máy, sự phối hợp giữa các cấp, các ngành và tinh thần tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý nhà nước. Đây cũng là cơ hội để các địa phương tái cơ cấu lại hệ thống cơ sở vật chất, hình thành bộ máy chính quyền địa phương hoạt động tinh gọn, hiện đại, hiệu lực và hiệu quả hơn, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới.
