Thêm cơ chế đặc thù, trao quyền mạnh để Thủ đô đẩy nhanh các dự án lớn

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại phiên họp.

Trao quyền phê duyệt đầu tư vượt trội

Tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 4/12, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã báo cáo Thường vụ Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai các dự án lớn tại địa bàn Thủ đô.

Theo Bộ trưởng, về thẩm quyền quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư, Chính phủ đề xuất cho phép Hội đồng nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố được quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư công, dự án PPP (đối tác công tư), dự án tư nhân không bị giới hạn về quy mô vốn, sử dụng đất, yêu cầu di dân tái định cư thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Dự thảo Nghị quyết cũng quy định trường hợp quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư dự án cụ thể cần áp dụng cơ chế chính sách đặc biệt khác với quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Theo đó, trên cơ sở được sự đồng ý của cấp có thẩm quyền, Ủy ban nhân dân Thành phố báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thực hiện cơ chế chính sách đặc biệt khác với quy định của luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sau đó báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Chính phủ cũng đề xuất cho phép áp dụng hình thức áp dụng lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu trong trường hợp đặc biệt đối với dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, dự án quan trọng quốc gia, dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược. Đối với dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền thì được lựa chọn nhà đầu tư trước khi cấp có thẩm quyền quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư và được thực hiện các thủ tục về quy hoạch, khởi công xây dựng công trình đồng thời với thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, quyết định chủ trương đầu tư.

Liên quan đến quy hoạch, dự thảo Nghị quyết quy định, trên địa bàn Thành phố chỉ lập một quy hoạch tổng thể Thủ đô để cụ thể hóa nội dung quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng và tích hợp lồng ghép các nội dung của quy hoạch Thủ đô, điều chỉnh quy hoạch chung Thủ đô.

Cơ chế đặc thù trong thu hồi đất, huy động vốn

Về thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, khi có quy hoạch chi tiết được phê duyệt và chủ trương cho phép triển khai thực hiện của Hội đồng nhân dân Thành phố, Ủy ban nhân dân Thành phố sử dụng ngân sách Thành phố để thực hiện dự án bồi thường, hỗ trợ tái định cư độc lập trước khi phê duyệt chủ trương đầu tư dự án theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền. Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định danh mục dự án thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và cho phép Thành phố được tạm giao một phần đất thuộc phạm vi dự án để khởi công công trình khi có ý kiến chỉ đạo của cấp có thẩm quyền. Các dự án cần triển khai ngay theo ý kiến chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định mức bồi thường, hỗ trợ tái định cư gấp 2 lần quy định. Các trường hợp khác, Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định mức cao hơn mức quy định nhưng không quá 2 lần.

Toàn cảnh phiên họp.

Theo Dự thảo Nghị quyết, căn cứ đề xuất dự án BT (Xây dựng - Chuyển giao), Ủy ban nhân dân Thành phố phân chia dự án tổng thể thành các dự án thành phần và xác định quỹ đất dự kiến thanh toán cho từng dự án thành phần đó. Được quyết định thanh toán trước từng phần quỹ đất sau khi ký kết hợp đồng BT đối với từng dự án thành phần. Đồng thời quy định nhà đầu tư không phải chứng minh khả năng thu xếp vốn vay nhưng phải thực hiện điều kiện về phát hành bảo lãnh từng phần tương ứng với giá trị đất đối ứng được thanh toán đó. Giá trị bảo lãnh được giảm trừ tương ứng với phần giá trị hợp đồng BT do nhà đầu tư đã thực hiện.

Liên quan đến cơ chế huy động vốn thực hiện dự án, Chính phủ đề xuất Ủy ban nhân dân Thành phố được phép sử dụng kết dư ngân sách Thành phố cấp bố trí vốn cho dự án tại Nghị quyết. Các dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, trường hợp khả năng hợp vốn của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài chưa đáp ứng được nhu cầu vay vốn của khách hàng thì tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài báo cáo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định tổng mức dư nợ cấp tín dụng tối đa đối với một khách hàng hoặc một khách hàng và người có liên quan trong trường hợp tổng mức dư nợ cấp tín dụng vượt quá tỷ lệ theo quy định của pháp luật về tín dụng.

Về biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị, dự thảo Nghị quyết đề xuất Ủy ban nhân dân Thành phố quyết định phá dỡ chung cư, nhà chung cư có một hoặc một số công trình có kết quả kiểm định có cấp nguy hiểm. Cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch được quyết định các chỉ tiêu quy hoạch, kiến trúc, dân số tại dự án trong khu vực nội đô lịch sử vượt quá quy định tại quy hoạch chung, quy hoạch phân khu đô thị. Ủy ban nhân dân Thành phố quyết định biện pháp cưỡng chế phá dỡ khi trên 75% chủ sở hữu nhà, chủ sử dụng đất (tương đương ít nhất 75% diện tích đất khu vực cải tạo, chỉnh trang, tái thiết) đồng thuận.