 |
| Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn trình bày trước Quốc hội. |
Mở rộng thẩm quyền cho địa phương
Tại phiên họp chiều ngày 3/12 của Quốc hội, Chính phủ đã trình Quốc hội 02 dự thảo: Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh; Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng.
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn cho biết, 2 dự thảo được xây dựng căn cứ định hướng phát triển của 2 thành phố tại các Nghị quyết, Kết luận của Bộ Chính trị và chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm; đặc biệt là sau khi sáp nhập, 2 thành phố đều được mở rộng đáng kể về diện tích, quy mô dân số và dư địa phát triển. Theo Phó Thủ tướng, bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, các mục tiêu phát triển, đặc biệt trong 5 năm tới là nhiệm vụ rất lớn, cấp thiết và khó khăn đối với hai thành phố. Nguồn lực hiện có của cả 2 thành phố chỉ đáp ứng khoảng 30% tổng nhu cầu vốn của xã hội.
Để thực hiện các mục tiêu phát triển, tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn tới, đặc biệt là triển khai các dự án chiến lược, ngoài huy động vốn sẵn có của nền kinh tế cần thêm khoảng 300.000 tỷ đồng cho TP. Đà Nẵng và khoảng 1,8 triệu tỷ đồng cho TP. Hồ Chí Minh trong 5 năm tới. Đồng thời, cần bổ sung các giải pháp đột phá khác với luật và các Nghị quyết số 98, 136 và điều chỉnh một số chính sách đã được Quốc hội cho phép để thu hút các nguồn lực đầu tư.
Theo đó, Chính phủ đề xuất bổ sung chính sách cho phép HĐND 2 thành phố được sử dụng ngân sách địa phương để thực hiện bồi thường, hỗ trợ tái định cư khu vực nhà ga đường sắt và vùng phụ cận nhằm thu hồi đất, chỉnh trang đô thị, tạo quỹ đất đấu giá hoặc thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện đường sắt theo hợp đồng BT.
Đồng thời, phân cấp cho UBND 2 thành phố quyết định xây dựng kết hợp với xây dựng nhà ở, xây dựng công trình thương mại dịch vụ, công trình sự nghiệp, công trình công cộng; các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật, chỉ tiêu sử dụng đất quy hoạch; việc bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua, cho thuê lại theo thời hạn hoạt động dự án đối với nhà ở, một số công trình nhà ga đường sắt, khu tập kết bảo dưỡng sửa chữa tàu và vùng phụ cận, các nút giao thông. Cho phép 2 thành phố được sử dụng khoản thu 100% từ quỹ đất TOD để thực hiện tiếp cho đầu tư dự án đường sắt địa phương và các dự án giao thông thuộc tuyến TOD đối với TP. Hồ Chí Minh và thêm cho dự án trọng điểm trên địa bàn với Đà Nẵng.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn cho biết, đối với TP. Hồ Chí Minh, dự thảo mở rộng phạm vi áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt cho dự án trong các khu chức năng như khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao... và cho phép TP. Hồ Chí Minh và các địa phương tự thỏa thuận cơ quan đầu mối đối với các dự án hạ tầng giao thông thuộc thẩm quyền của địa phương đi qua thành phố và các tỉnh khác. Đối với TP. Đà Nẵng, dự thảo sửa đổi chính sách đối với cụm công nghiệp đã được thực hiện bằng nguồn vốn đầu tư công và giao đơn vị sự nghiệp công lập quản lý vận hành khai thác.
Về quản lý đô thị, tài nguyên và môi trường, Chính phủ đề xuất mở rộng thẩm quyền thu hồi đất để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Cho phép HĐND 2 thành phố quyết định danh mục các dự án được triển khai trước các bước điều tra, khảo sát, kiểm đếm và đơn giản hóa quy trình quy hoạch, rút ngắn thời gian chuẩn bị dự án. Bên cạnh đó, cả 2 dự thảo Nghị quyết đều sửa đổi, bổ sung theo hướng tăng quyền chủ động cho UBND thành phố trong tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch hoặc triển khai song song các thủ tục liên quan đến quy hoạch chi tiết, tạo thuận lợi cho triển khai đầu tư.
Tạo điều kiện thuận lợi thu hút nhà đầu tư chiến lược
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn cũng nêu rõ một số điểm khác nhau giữa các đề xuất của từng thành phố. Theo đó, đối với TP. Hồ Chí Minh, sửa đổi các quy định đối với dự án BT chuyển tiếp theo hướng cập nhật các quy định mới, bổ sung căn cứ pháp lý để áp dụng chuyển tiếp đối với các dự án BT chưa hoàn thành công tác bàn giao đất. Đồng thời, bổ sung các trường hợp thu hồi đất bao gồm: Dự án thương mại tự do, khu thương mại tự do; các dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược tại Cần Giờ. Phân cấp cho UBND TP. Hồ Chí Minh trong việc lập, điều chỉnh, phê duyệt quy hoạch chung của thành phố.
Đối với TP. Đà Nẵng, bổ sung quy định về xây dựng nghiệp vụ và lập quy hoạch chi tiết đồng thời để đẩy nhanh tiến độ lập dự án. Bổ sung các trường hợp thu hồi đất bao gồm: Dự án dịch vụ logistics, trung tâm hội chợ triển lãm, dự án trong khu thương mại tự do. Bổ sung các dự án trọng điểm được thực hiện chuẩn bị thu hồi đất trước khi tiến hành điều tra, đo đạc, kiểm đếm. Bên cạnh đó, phân cấp cho thành phố được đặt hàng xử lý đối với các nhà đầu tư thực hiện các dự án xử lý chất thải rắn sinh hoạt, xử lý chất thải rắn đã được chôn lấp với công nghệ có thu hồi năng lượng; phân cấp cho Ban quản lý Khu công nghệ cao và các Khu công nghiệp Đà Nẵng được quyền quyết định cho thuê đất trong phạm vi Khu công nghiệp, công nghệ cao và Khu công nghiệp được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước.
 |
| Quang cảnh phiên họp. |
Về ngành nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược, 2 dự thảo Nghị quyết đều mở rộng danh mục ngành nghề và loại hình dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược đi kèm với các điều kiện chặt chẽ hơn về năng lực tài chính. Quy định cơ chế lựa chọn nhà đầu tư cho phép chỉ định nhà đầu tư trong một số trường hợp đặc biệt. Quy định về điều kiện giải ngân bắt buộc theo tiến độ và không được chuyển phép chuyển nhượng dự án trong thời gian giải ngân dự án ưu tiên. Mở rộng thẩm quyền của UBND thành phố trong việc đánh giá sự phù hợp quy hoạch khi quyết định đầu tư lựa chọn nhà đầu tư.
Riêng với TP. Hồ Chí Minh, bổ sung chính sách ưu đãi đủ hấp dẫn để khuyến khích thu hút đầu tư tại Cần Giờ và hoàn thiện đồng bộ hệ thống hạ tầng kết nối Cần Giờ với đất liền. Bảo tồn tôn tạo di tích, bảo tồn đa dạng sinh học cùng với việc phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, nâng cao tiềm lực quốc phòng an ninh.
Về thành lập Khu thương mại tự do, dự thảo các Nghị quyết quy định khung pháp lý đầy đủ cho mô hình Khu thương mại tự do tại TP. Hồ Chí Minh; sửa đổi, bổ sung các cơ chế chính sách cho Khu thương mại tự do TP. Đà Nẵng nhằm bảo đảm tính vượt trội, đột phá và tương đồng về chính sách với Khu thương mại tự do của TP. Hải Phòng đã được Quốc hội thông qua. Ngoài ra, TP. Đà Nẵng được sửa đổi, bổ sung các cơ chế chính sách về quản lý tài chính, ngân sách nhà nước, đầu tư phát triển vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, thông tin và truyền thông, quản lý khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân, thị thực, tiền lương, thu nhập, hỗ trợ nhà ở để thu hút các chuyên gia, nhà khoa học và tạo điều kiện phát triển công nghệ chiến lược.
