Bỏ độc quyền cho vay lại, rút gọn thủ tục ODA trong dự thảo Luật Quản lý nợ công sửa đổi
Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn báo cáo tại phiên họp

Mở rộng đối tượng được đề xuất vay

Báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công tại phiên họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tối 2/12, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, dự thảo Luật được tiếp thu chỉnh lý, bảo đảm tính thống nhất pháp luật, rà soát đồng bộ các luật liên quan như Luật Ngân sách nhà nước, Luật Điều ước quốc tế, Luật Đầu tư công, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, bảo đảm không chồng chéo và rõ ràng trong quản lý nợ công.

Dự thảo cũng hoàn thiện hệ thống khái niệm, làm rõ các khái niệm điều ước quốc tế, thỏa thuận vay, hạn mức bảo lãnh, tăng minh bạch và dễ thực hiện. Đồng thời, giảm bớt quy trình thủ tục đối với các dự án sử dụng vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài như đơn giản hóa nội dung đề xuất khoản vay nhằm đẩy nhanh tiến tiếp cận nguồn vốn ưu đãi; rút gọn một bước xin ý kiến thẩm tra và thẩm định của Bộ Ngoại giao và Bộ Tư pháp đồng thời với xin ý kiến các bộ ngành, cơ quan liên quan.

Dự thảo mở rộng đối tượng được đề xuất vay. Theo đó, chủ thể đề xuất khoản vay là các bộ ngành trung ương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và doanh nghiệp nhà nước. Dự thảo cũng cho phép cấp phát vốn vay cho các đơn vị sự nghiệp công lập không tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư, đồng thời giao Chính phủ hướng dẫn cụ thể; bổ sung quy định nhằm tăng cường minh bạch dữ liệu công; quy định chuyển tiếp cho chương trình dự án đặc thù và thu nhập từ lãi trái phiếu được quy định miễn thuế, áp dụng thống nhất cho cả đầu tư trong và ngoài nước.

Giải trình thêm liên quan đến việc bổ sung các ngân hàng thương mại bên cạnh ngân hàng chính sách, Thứ trưởng cho biết, quy định này nhằm bãi bỏ cơ chế độc quyền cho vay tại các đơn vị sự nghiệp công lập của ngân hàng chính sách và tăng cường cơ chế cạnh tranh lành mạnh khi thẩm định vay lại, đảm bảo uy tín, chuyên nghiệp hơn.

Về quản lý nợ chính quyền địa phương, Luật hiện hành đã có hướng dẫn. Đồng thời, Luật Quản lý nợ công cũng đã quy định về giá trị khoản vay, khoản phát hành trái phiếu phải đảm bảo trong mức dư cho vay. Đối với lãi suất phát hành, Bộ Tài chính sẽ thông báo khung lãi suất phát hành trái phiếu chính quyền địa phương trước khi phát hành để Ủy ban nhân dân tỉnh chủ động tổ chức thực hiện. "Các nội dung này được giải trình theo hướng đảm bảo an toàn nợ công, tuân thủ hiến pháp và cải cách thủ tục hành chính", Thứ trưởng nhấn mạnh.

Không làm tăng nghĩa vụ nợ của Chính phủ

Cho ý kiến về dự thảo Luật, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho hay, Thường trực Ủy ban tán thành với nhiều nội dung tiếp thu và dự thảo luật của Chính phủ như: Phân cấp, phân quyền cho vay lại và cấp phát đối với Ủy ban nhân dân tỉnh, đơn vị sự nghiệp công lập; bỏ quy định về trường hợp đơn vị sự nghiệp công lập không đủ điều kiện vay lại thì được cấp phát từ ngân sách nhà nước...

Bỏ độc quyền cho vay lại, rút gọn thủ tục ODA trong dự thảo Luật Quản lý nợ công sửa đổi
Các đại biểu tại phiên họp.

Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách cơ bản thống nhất với giải trình của Chính phủ về một số nội dung như: Bỏ quy định về hình thức vay từ Quỹ dự trữ tài chính của Nhà nước để đảm bảo thống nhất, đồng bộ với Luật Ngân sách nhà nước; về bổ sung nguyên tắc mọi nghĩa vụ nợ của Chính phủ được đối xử bình đẳng; về bảo lãnh Chính phủ... Uỷ ban đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu kỹ lưỡng các ý kiến của đại biểu Quốc hội, rà soát, đề xuất sửa đổi toàn diện Luật vào thời gian phù hợp.

Tham gia ý kiến vào dự thảo Luật, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề nghị rà soát tập trung vào Luật Điều ước quốc tế để quy định các khoản ODA. Đồng thời, ông đề nghị làm rõ và bổ sung thẩm quyền của Bộ Tài chính trong việc đàm phán, ký kết, gia hạn các thỏa thuận vay ODA và vay ưu đãi nước ngoài với điều kiện không làm tăng nghĩa vụ nợ của Chính phủ để bao quát đầy đủ các tình huống thực tế.

Giải trình thêm về nội dung này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn thông tin, Luật Quản lý nợ công chỉ quy định về trình tự, thủ tục rút gọn đối với điều ước quốc tế về vay nợ. Đối với các quy định khác về phạm vi đối tượng xử lý, đăng ký, lưu chiểu, báo cáo giám sát, bảo lưu... thì phải tuân thủ theo Luật Điều ước quốc tế do đây là luật chung, luật khung. Thứ trưởng cho biết, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục rà soát về nội dung này. Thứ trưởng cũng khẳng định, trường hợp Bộ Tài chính được giao quy định sửa đổi bổ sung, gia hạn thì không làm tăng nghĩa vụ nợ đã được quy định về nhiệm vụ của Bộ Tài chính.