Khi chỉ số "xanh" nhưng phần lớn danh mục nhà đầu tư vẫn "đỏ"
Theo ông Lưu Chí Kháng - Trưởng phòng Tự doanh CTCP Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam (CSI), thị trường đang vận động trong một vùng đi ngang, tích lũy kéo dài, với biên độ hẹp và nhiều nhịp giật cục. Tính từ đáy 1.580 điểm, VN-Index đã hồi phục khoảng 7-8%, một con số phản ánh phần nào sự trở lại của dòng tiền. Tuy nhiên, mức tăng này chưa đi kèm sự xác nhận, khi thanh khoản các phiên xanh gần đây đều ở mức thấp.
Điểm đáng chú ý nhất của nhịp hồi hiện tại là sự phân hóa sâu sắc. Đà tăng của chỉ số chủ yếu đến từ một số cổ phiếu vốn hóa lớn, đặc biệt nhóm Vingroup như VHM, VRE, VIC và một vài mã riêng lẻ như VNM. Ngược lại, phần lớn cổ phiếu còn lại, nhất là nhóm midcap và chứng khoán, lại giảm điểm liên tục. Hệ quả là thị trường xuất hiện các phiên “xanh vỏ, đỏ lòng”: Chỉ số tăng nhưng đa số mã chìm trong sắc đỏ.
Ông Kháng cho rằng, nguyên nhân nằm ở cơ cấu dòng tiền. Khi dòng tiền yếu, lực đỡ của thị trường chỉ tập trung vào nhóm đầu tàu, giúp chỉ số đi lên nhưng không tạo lan tỏa. Trong khi đó, các nhóm ngành còn lại thiếu lực cầu, thậm chí chịu áp lực bán ròng trong bối cảnh tâm lý thận trọng trước ngưỡng MA50 quanh 1.670 điểm và chờ đợi các tín hiệu quan trọng từ cuộc họp Fed ngày 9-10/12.
Thị trường vì thế rơi vào trạng thái “vùng trũng thông tin”, cung cạn, cầu dè chừng, dao động hẹp nhưng thiếu động lực bứt phá. Thanh khoản sụt giảm mạnh trong các phiên hồi phục vừa qua càng củng cố nhận định rằng nhịp tăng hiện tại thiên về kỹ thuật, chưa đủ điều kiện xác lập xu hướng uptrend mới.
Mặc dù bối cảnh vĩ mô thuận lợi - kết quả kinh doanh quý III khả quan, định giá thị trường ở vùng hợp lý, rủi ro giảm mạnh thấp, nhưng điều thị trường đang thiếu chính là dòng tiền xác nhận.
Không có yếu tố này, VN-Index khó vượt qua trạng thái đi ngang zigzag kéo dài đến cuối năm, nhất là khi các quỹ tiến hành cơ cấu danh mục và một bộ phận nhà đầu tư rút tiền về chuẩn bị cho giai đoạn chốt sổ.
Giữ tỷ trọng an toàn và kiên nhẫn
Theo ông Lưu Chí Kháng, trong bối cảnh thị trường đi ngang nhưng tài khoản đi xuống, điều quan trọng nhất không phải là cố dự đoán chỉ số, vốn đang bị “neo” trong vùng hẹp, mà là quản trị danh mục cá nhân. Chuyên gia của CSI nhấn mạnh ba nguyên tắc cốt lõi:
Thứ nhất, quan sát danh mục thay vì quan sát chỉ số. Khi VN-Index tăng nhờ các mã vốn hóa lớn, việc kỳ vọng toàn thị trường hồi phục diện rộng sẽ dễ dẫn đến sai lầm. Nhà đầu tư cần xem từng cổ phiếu trong tài khoản vận động ra sao so với mặt bằng chung. Mã nào yếu hơn thị trường, liên tục sụt giảm hoặc đi ngược xu hướng, cần giảm tỷ trọng để tránh rủi ro kéo dài.
Thứ hai, duy trì tỷ lệ an toàn giữa cổ phiếu - tiền mặt. Thị trường có thể xuất hiện các nhịp điều chỉnh bất ngờ do tâm lý thận trọng quanh vùng 1.660–1.700 điểm. Tuy nhiên, cấu trúc thị trường hiện tại cho thấy khó xảy ra một cú giảm mạnh. Vì vậy, một tỷ lệ cân bằng giúp nhà đầu tư vừa phòng thủ, vừa sẵn sàng nắm bắt cơ hội khi xuất hiện các nhịp điều chỉnh hợp lý.
Thứ ba, kiên nhẫn với cổ phiếu tốt và có xu hướng tích cực. Những cổ phiếu đang giữ nền giá tốt, có lợi nhuận và vận động mạnh hơn thị trường là nhóm nên tiếp tục nắm giữ. Khi thị trường điều chỉnh nhẹ, đây lại là cơ hội gia tăng tỷ trọng, đúng với quan điểm “thị trường sideway zigzag là cơ hội cho người kiên nhẫn”.
Trong giai đoạn sideway chiếm thời lượng dài hơn cả tăng lẫn giảm, nhà đầu tư cần chấp nhận vận động chậm, tránh nóng vội, không hành động theo cảm xúc. Thị trường hiện chưa có tín hiệu bứt phá về dòng tiền, và chiến lược hợp lý nhất chính là bám sát cổ phiếu thay vì chạy theo chỉ số.
“Chứng khoán là nơi dòng tiền chuyển từ người thiếu kiên nhẫn sang người kiên nhẫn”, ông Kháng nhấn mạnh.
Đánh giá triển vọng cuối năm, chuyên gia CSI cho rằng kịch bản sideway zigzag vẫn chiếm xác suất cao. Tuy vậy, đây không phải tín hiệu xấu, bởi mặt bằng định giá hợp lý và nền tảng vĩ mô ủng hộ giúp thị trường duy trì trạng thái tích cực. Nếu xuất hiện các nhịp điều chỉnh nhẹ, đó sẽ là cơ hội để cơ cấu danh mục vào những cổ phiếu có sức bật tốt trong kỳ vọng dòng tiền sẽ trở lại rõ rệt hơn khi bước sang năm mới.
