EMAGAZINE: Lâm Đồng đẩy mạnh cải cách hành chính, lấy người dân làm trung tâm

Lâm Đồng đang bước vào giai đoạn cải cách hành chính quyết liệt nhất từ trước đến nay, khi hàng loạt mô hình thí điểm, giải pháp chuyển đổi số và cơ chế đánh giá được triển khai đồng bộ. Với định hướng lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ, Tỉnh quyết tâm xây dựng nền hành chính hiện đại, minh bạch, hiệu lực và thực sự kiến tạo phát triển.

Việc Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành Quyết định số 787/QĐ-UBND ngày 21/8/2025 phê duyệt thí điểm 5 mô hình cải cách hành chính (CCHC) được xem là cú hích quan trọng mở đầu cho chặng cải cách mới. Các mô hình gồm: “Công khai thủ tục hành chính số”, “Hồ sơ giấy một lần”, “Hồ sơ không bản giấy”, “Hồ sơ không hẹn” và “Hồ sơ phi địa giới hành chính”, đều xuất phát từ nhu cầu thực tế của người dân và doanh nghiệp - những chủ thể chịu ảnh hưởng trực tiếp của thủ tục hành chính.

Trong đó, mô hình “Công khai TTHC số” đánh dấu bước chuyển rõ rệt từ cách làm thủ công sang công khai bằng mã QR, giúp 100% thủ tục được minh bạch hóa quy trình, biểu mẫu, thời hạn. Người dân chỉ cần dùng điện thoại quét mã là có thể nắm rõ trình tự giải quyết. Điều này không chỉ giảm thời gian hỏi - đáp giữa cán bộ và người dân mà còn tăng trách nhiệm giải trình của cơ quan công quyền.

Mô hình “Hồ sơ giấy một lần” giúp giảm tối đa tình trạng yêu cầu nộp lại giấy tờ trùng lặp. Trong thời gian thí điểm, mô hình đã hỗ trợ 2.594 hồ sơ, gồm: Đăng ký biến động đất đai 862/1.266 hồ sơ (68,1%); Xác nhận tiếp tục sử dụng đất nông nghiệp 1.732/2.090 hồ sơ (82,9%). Đặc biệt, mô hình chứng minh hiệu quả cao với nhóm người cao tuổi, phụ nữ mang thai hay người khuyết tật - những nhóm thường gặp khó khăn trong việc đi lại, bổ sung hồ sơ.

Trong khi đó, mô hình “Hồ sơ không bản giấy” góp phần tạo thói quen số cho người dân. Tỉnh hỗ trợ 3.418 hồ sơ, bao gồm: Đăng ký kết hôn 1.700/3.141 hồ sơ; Thành lập hộ kinh doanh 1.315/2.572 hồ sơ; Thay đổi nội dung hộ kinh doanh 403/1.186 hồ sơ. Dữ liệu số hóa và quy trình điện tử giúp giảm nguy cơ thất lạc hồ sơ, tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời nâng cao chất lượng phục vụ.

Đặc biệt, mô hình “Hồ sơ không hẹn” đạt kết quả ấn tượng với 20.316 hồ sơ, trong đó: Đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất 8.368/8.654 hồ sơ (96,7%); Xóa đăng ký biện pháp bảo đảm 7.158/7.385 hồ sơ (96,9%); Cấp xác nhận tình trạng hôn nhân 4.790/9.578 hồ sơ. Tỷ lệ giải quyết trong ngày giúp tăng rõ rệt sự hài lòng của người dân, nhất là với các thủ tục đơn giản nhưng trước đây vẫn bị hẹn ngày trả kết quả.

Dù số lượng hồ sơ chưa nhiều (14 hồ sơ tại 2 địa phương), mô hình “Hồ sơ phi địa giới hành chính” mang ý nghĩa tiên phong, khi người dân có thể nộp thủ tục của Sở Nội vụ tại bất kỳ xã, phường nào, giảm áp lực cho các khu vực đông dân cư và tăng sự linh hoạt trong phục vụ.

Phó Giám đốc Sở Nội vụ Trần Hữu Tuấn nhận định: “Những mô hình này quan trọng bởi chúng thay đổi tư duy phục vụ. Không chỉ hồ sơ giảm hay tăng, mà nhận thức của cả cán bộ và người dân đã khác: hành chính phải phục vụ và phải thuận tiện”.

Sau khi các mô hình mang lại hiệu quả rõ rệt, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng yêu cầu các sở, ban, ngành và địa phương nhân rộng mô hình ngay, chuyển từ tư duy “thí điểm cục bộ” sang “triển khai chính thức, đồng bộ”. Các đơn vị phải đưa mô hình vào kế hoạch CCHC năm, thực hiện theo nguyên tắc “rõ người - rõ việc - rõ thời gian - rõ trách nhiệm - rõ sản phẩm”.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là công bố danh mục TTHC không phụ thuộc địa giới hành chính - cơ chế đột phá cho phép người dân thực hiện thủ tục ở bất kỳ xã, phường nào trong Tỉnh. Điều này đặc biệt hữu ích với người dân vùng sâu, vùng xa, hạn chế đi lại nhưng vẫn cần giải quyết TTHC.

Văn phòng UBND tỉnh Lâm Đồng được giao nhiệm vụ công khai toàn bộ thủ tục bằng mã QR và thay thế biểu mẫu giấy bằng eForm trước 30/11/2025. Việc thay thế biểu mẫu giấy không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn giảm sai sót, giúp người dân dễ dàng thực hiện thủ tục trực tuyến hơn.

Cùng lúc, tỉnh Lâm Đồng triển khai Kế hoạch khảo sát xã hội học xác định Chỉ số CCHC năm 2025 với 5.651 phiếu, bao gồm: Nhóm sở, ban, ngành: 3.295 phiếu; UBND xã, phường, đặc khu: 2.356 phiếu. Đây là cuộc khảo sát độc lập, khách quan, phản ánh cảm nhận của cán bộ, công chức - những người trực tiếp triển khai và hiểu rõ chất lượng thực thi nhiệm vụ. Khảo sát được triển khai qua email công vụ nhằm đảm bảo tính bảo mật, khách quan, đồng thời tiết kiệm thời gian.

Ngoài ra, tỉnh Lâm Đồng cũng yêu cầu các đơn vị kiểm tra thường xuyên hệ thống một cửa điện tử, bảo đảm quy trình vận hành thông suốt. Các đoàn kiểm tra được triển khai đồng bộ, giúp phát hiện kịp thời điểm nghẽn về kỹ thuật và quy trình.

Cách tiếp cận “hành động - đánh giá - điều chỉnh - nâng cao” theo vòng tròn kín giúp các mô hình CCHC tại Lâm Đồng không chỉ dừng ở khẩu hiệu, mà trở thành thực tiễn có thể đo lường bằng dữ liệu.

Việc sáp nhập 3 tỉnh (Lâm Đồng, Bình Thuận, Đắk Nông cũ) và triển khai mô hình chính quyền hai cấp từ ngày 1/7/2025 giúp Lâm Đồng chuyển mạnh trọng tâm sang tinh gọn bộ máy và cải thiện chất lượng quản trị công. Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Nguyễn Ngọc Phúc, cải cách hành chính chỉ có ý nghĩa khi thủ tục được rút ngắn, bộ máy hoạt động hiệu lực và thái độ phục vụ được cải thiện.

Trong quý III/2025, UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành hàng loạt văn bản điều hành về CCHC, đồng thời duy trì công tác kiểm tra nghiêm túc với 42/42 cơ quan, đơn vị, địa phương, đạt 100% kế hoạch. Việc kiểm tra giúp tỉnh phát hiện và khắc phục ngay những tồn tại trong thực thi CCHC tại cơ sở. Các trung tâm hành chính công cấp xã tiếp nhận và xử lý hơn 4.300 hồ sơ, trong đó: 67% hồ sơ được giải quyết trực tuyến; 94% cấp tỉnh và 98% cấp xã giải quyết đúng hoặc sớm hạn. Tỷ lệ này cho thấy người dân ngày càng chủ động hơn với dịch vụ công trực tuyến, còn cán bộ quen hơn với môi trường số.

Song hành với đó, Tỉnh đẩy mạnh đối thoại doanh nghiệp theo tinh thần “chính quyền đồng hành cùng doanh nghiệp”. Tại Hội nghị đối thoại năm 2025, gần 300 doanh nghiệp nêu kiến nghị liên quan đến đất đai, thuế, môi trường, đầu tư. Nhiều vấn đề được tháo gỡ ngay tại Hội nghị; các sở, ngành cũng được yêu cầu phản hồi kiến nghị trong vòng 30 ngày làm việc, bảo đảm minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Song song, Tỉnh duy trì 6 chương trình truyền hình “Đối thoại và CCHC”, tiếp nhận 134 phản ánh qua duongdaynong.lamdong.gov.vn và xử lý 100% đúng hạn. Đây là các kênh quan trọng giúp tăng tính tương tác hai chiều giữa người dân và chính quyền.

Giám đốc Sở Nội vụ Lâm Đồng Đỗ Văn Chung cho biết: Tỉnh sẽ tiếp tục bồi dưỡng hơn 1.500 cán bộ cấp xã về kỹ năng hành chính, đạo đức công vụ và năng lực số trong năm 2025. Đây là giải pháp then chốt để duy trì chất lượng phục vụ và tạo nền tảng cho các mô hình CCHC mới.

Giai đoạn 2021-2025, công tác CCHC của tỉnh Lâm Đồng có nhiều chuyển biến rõ nét, đặc biệt trong công khai thủ tục, số hóa hồ sơ và xây dựng chính quyền số. Tỉnh đã ban hành 36 quyết định công bố danh mục TTHC, với 2.358 thủ tục được công khai trên hệ thống một cửa điện tử và Cổng dịch vụ công. Tất cả TTHC cấp tỉnh và cấp xã đều có quy trình nội bộ và quy trình điện tử.

Lâm Đồng hiện cung cấp 2.227 dịch vụ công trực tuyến, tỷ lệ số hóa hồ sơ đạt trên 67%, tỷ lệ kết quả điện tử đạt hơn 72%. Nhờ đó, người dân không cần phải đi lại nhiều, nhất là các thủ tục liên quan đất đai, hộ tịch, kinh doanh.

Hệ thống 124 trung tâm hành chính công cấp xã được đầu tư cơ sở vật chất đầy đủ, trang bị máy móc hiện đại, camera giám sát và ki-ốt trả kết quả thông minh. Tỉnh bố trí quầy phục vụ riêng cho người yếu thế và triển khai hỗ trợ qua bưu điện, giúp người dân vùng sâu, vùng xa dễ dàng tiếp cận dịch vụ công.

Việc áp dụng các mô hình như “Công dân không viết”, “Ngày không hồ sơ giấy”, “Chứng thực lưu động”, “Hồ sơ không bản giấy”, “Hồ sơ phi địa giới hành chính” và ứng dụng AI trong giải quyết TTHC đều cho thấy quyết tâm đổi mới phương thức phục vụ.

Trong giai đoạn 2026-2030, tỉnh Lâm Đồng xác định 6 nhóm ưu tiên, gồm: (1) Hoàn thiện hạ tầng dữ liệu dùng chung (2) Tăng cường kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các ngành (3) Mở rộng dịch vụ công trực tuyến toàn trình (4) Áp dụng AI vào phân tích dữ liệu và hỗ trợ ra quyết định (5) Tăng phân cấp gắn với nâng trách nhiệm giải trình (6) Hoàn thiện cơ chế đánh giá PAR Index và SIPAS bằng phương pháp mới.

Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Mười khẳng định: “CCHC là hành trình liên tục, mỗi sáng kiến đều phải mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và doanh nghiệp, góp phần xây dựng chính quyền hiện đại, liêm chính và phục vụ.”

Nhờ những bước đi bài bản, quyết liệt và được đo lường bằng dữ liệu thực tiễn, tỉnh Lâm Đồng đang nổi lên như một điểm sáng về CCHC của khu vực Tây Nguyên. Từ các mô hình thí điểm đến triển khai đồng bộ, từ tinh gọn bộ máy đến tăng cường đối thoại và ứng dụng số công nghệ số, Tỉnh đã định hình một nền hành chính phục vụ, nơi người dân và doanh nghiệp trở thành trung tâm.

Đây chính là nền tảng quan trọng để Lâm Đồng phát triển nhanh, bền vững và hướng tới mô hình chính quyền hiện đại trong giai đoạn mới.