 |
| Tiềm năng của kinh tế tầm thấp của Việt Nam được đánh giá rất lớn, có thể đạt 10 tỷ USD. |
Khái niệm nền kinh tế tầm thấp, xuất phát từ Trung Quốc vào những năm 2010, đề cập đến các hoạt động kinh tế diễn ra ở không phận dưới 1.000m, sử dụng máy bay tầm thấp có người lái và không người lái. Hệ sinh thái này bao gồm nhiều loại thiết bị bay khác nhau, hình thành một tầng không gian kinh tế mới ngay phía trên mặt đất.
Tại Diễn đàn quốc tế Kinh tế tầm thấp Việt Nam 2025 diễn ra mới đây, ông Võ Xuân Hoài - Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) cho biết: Nhiều nước trên thế giới đã xem hàng không vũ trụ và UAV là các ngành công nghệ chiến lược. Với sự bùng nổ của công nghệ hàng không, vũ trụ và thiết bị bay không người lái, mô hình kinh tế mới cụ thể là nền “Kinh tế Tầm thấp” đang trở thành xu thế phát triển nổi bật trên toàn cầu”.
Tiềm năng của kinh tế tầm thấp của Việt Nam được đánh giá rất lớn, có thể đạt 10 tỷ USD. Với các lợi thế về địa chính trị, chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo, lực lượng lao động trẻ và năng động, Việt Nam, đang đứng trước "cơ hội ngàn năm có một" để trở thành trung tâm công nghiệp tầm thấp của khu vực và thế giới.
Chia sẻ thêm về tiềm năng phát triển, theo ông Trần Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Mạng lưới AUVS Việt Nam, CEO Công ty Saolatek, Việt Nam có đầy đủ lợi thế để trở thành trung tâm kinh tế tầm thấp như: vị trí địa lý và chính trị ổn định, tiềm năng làm chủ công nghệ lõi (phần mềm, AI và hệ thống UTM), năng lực sản xuất phần cứng và hệ sinh thái các ngành công nghiệp phụ trợ đã hoàn thiện.
Mới đây, tại Việt Nam, Liên minh Kinh tế tầm thấp (LAE) chính thức ra mắt ngày 10/10/2025 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong tiến trình nâng tầm vị thế Việt Nam trên bản đồ công nghệ toàn cầu... Liên minh kỳ vọng nền kinh tế mới này sẽ thúc đẩy hàng nghìn doanh nghiệp phụ trợ, tạo 1 triệu việc làm chất lượng cao và mang về hàng chục tỷ USD cho Việt Nam trong 10-15 năm tới. Liên minh quy tụ các tập đoàn công nghệ, tài chính, start up và chuyên gia hàng đầu, cùng chung mục tiêu hình thành một ngành kinh tế trọng điểm.
Phát biểu tại Diễn đàn quốc gia phát triển Kinh tế số và xã hội số lần thứ 3 với “Phát triển kinh tế số, xã hội số toàn diện, bao trùm - Đạt mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số giai đoạn 2026 - 2030” sáng 20/12 tại TP. Hà Nội, để một nền kinh tế tầm thấp phát triển thành công, ông Arnaud Ginolin - Giám đốc điều hành Boston Consulting Group (BCG) cho rằng, cấu trúc của nền kinh tế tầm thấp hiện xoay quanh hai phân khúc chính gồm: Thứ nhất là máy bay không người lái, bao gồm cả các nền tảng cất cánh thẳng đứng hoặc cất - hạ cánh đường băng ngắn. Thứ hai là eVTOL - máy bay điện cất cánh và hạ cánh thẳng đứng, có khả năng chở từ 9-10 hành khách hoặc vận chuyển hàng hóa với tải trọng lên tới khoảng 200 kg. Đây chính là trụ cột cốt lõi của nền kinh tế tầm thấp hiện nay.
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ cũng cho rằng, nền kinh tế tầm thấp không chỉ giới hạn ở vận tải hàng hóa hay giám sát an ninh, mà còn mở ra nhiều ứng dụng mới trong nông nghiệp thông minh, logistics, giao thông, xây dựng, và an ninh quốc phòng. UAV có thể phun thuốc, gieo hạt, đo độ ẩm và dinh dưỡng đất, giúp tăng năng suất và giảm ô nhiễm môi trường.
Giám đốc điều hành BCG cho rằng, phát triển kinh tế tầm thấp cần hội tụ năm yếu tố then chốt: Khung pháp lý và ưu đãi toàn diện; lựa chọn các trường hợp sử dụng ưu tiên có tác động kinh tế - xã hội rõ ràng; xây dựng hệ sinh thái công nghệ; triển khai các khu thí điểm, sandbox; và mở rộng quy mô công nghiệp.
Đối với Việt Nam, cơ hội chính sách có thể được tiếp cận theo 3 định hướng: Thứ nhất, khai phá các lĩnh vực kinh tế trọng điểm như nông nghiệp, logistics, vận tải và đô thị, với tiềm năng tăng năng suất khoảng 10% khi áp dụng công nghệ tầm thấp. Thứ hai, tăng cường an ninh quốc gia và năng lực giám sát trong phòng chống thiên tai và quản lý biên giới. Thứ ba, hình thành các cụm công nghệ và xuất khẩu chuyên biệt, tập trung vào linh kiện AI, phần mềm và giải pháp "Made in Vietnam".
Để thúc đẩy kinh tế tầm thấp phát triển ở Việt Nam, ông Arnaud Ginolin cũng đề xuất một số kiến nghị gồm: Cần xây dựng chiến lược kinh tế tầm thấp quốc gia rõ ràng và thực tế; thiết kế lộ trình chính sách gắn với hàng không dân dụng, quốc phòng và quản lý không gian bay; triển khai các mô hình thí điểm tại khu vực trọng điểm hoặc khu thương mại tự do; ưu tiên làm chủ công nghệ lõi thông qua hợp tác chiến lược; và tăng tốc đầu tư hạ tầng hiện đại cùng đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực robot, AI và hàng không.
