Sự nổi lên của AI vật lý và robot linh hoạt hơn
Trong giai đoạn trước, robot công nghiệp chủ yếu thực hiện các nhiệm vụ lặp lại trong môi trường được kiểm soát. Sự phát triển của AI vật lý đang đánh dấu một bước thay đổi quan trọng, khi robot có khả năng cảm nhận, phân tích và đưa ra quyết định trong môi trường thực, vốn nhiều biến động hơn mô hình truyền thống.
TS. Ho-Young Kim (Đại học Quốc gia Seoul, Hàn Quốc) cho biết, việc phối hợp thiết kế giữa thuật toán, điện tử, cơ cấu truyền động và hình thái có thể tạo ra các hệ thống vừa an toàn, vừa tối ưu năng lượng.
Ông nhận định sự dịch chuyển này đưa robot vượt ra khỏi phạm vi tự động hóa theo nhiệm vụ cố định, trở thành các nền tảng đa dụng với tác động rộng, tương tự ảnh hưởng của bộ vi xử lý hay Internet trước đây.
Cùng góc nhìn, GS. Kurt Kremer (Viện nghiên cứu Polymer Max Planck, Đức) đánh giá, tự động hóa thông minh và robot sẽ tác động mạnh đến kinh tế và đời sống. Ông dẫn ví dụ về robot di động tự động (AMR) có thể vận hành linh hoạt trong nhà máy và robot cộng tác (cobot) có thể hỗ trợ con người trong các hoạt động dịch vụ hoặc trong lĩnh vực y tế. Theo GS. Kurt Kremer, những tiến bộ trong nhận dạng mẫu và xử lý hình ảnh sẽ tạo ra nhiều quy trình mới trong tương lai.
Tại tọa đàm, GS. Kim và GS. Kremer - hai chuyên gia nghiên cứu hàng đầu về robot và vật liệu mềm sẽ trình bày các xu hướng công nghệ đang định hình lĩnh vực tự động hóa. GS. Kremer cho rằng, vật liệu mềm, từ cấu trúc nhẹ bền đến hợp chất điện tử hữu cơ, có thể được ứng dụng để thay thế một phần linh kiện truyền thống, giảm phụ thuộc vào đất hiếm và hạn chế tác động môi trường. Tuy nhiên, ông lưu ý mọi công nghệ mới đều đi kèm rủi ro, đòi hỏi đánh giá và quản lý sớm để bảo đảm an toàn.
Bên cạnh những phân tích kỹ thuật, tọa đàm cũng đặt vấn đề đạo đức và an toàn AI, nhằm hướng sự phát triển của robot theo hướng bền vững và phù hợp hơn với các tiêu chuẩn xã hội.
Cơ hội cho Việt Nam trong bối cảnh tự động hóa tăng tốc
Các chuyên gia nhận định sự phát triển nhanh của AI vật lý và robot mang lại cơ hội cho những quốc gia có khả năng thích ứng, đặc biệt trong các lĩnh vực sản xuất và nghiên cứu ứng dụng. GS. Kim đánh giá Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi như chuỗi cung ứng linh hoạt, hạ tầng phòng thí nghiệm lớn và lực lượng lao động đang nâng cao trình độ. Đây là cơ sở để chuyển các kết quả nghiên cứu thành ứng dụng công nghiệp.
Theo GS. Kim, việc tập hợp các nhà khoa học quốc tế tại Hà Nội thông qua các sự kiện như VinFuture có thể rút ngắn chặng đường từ nghiên cứu đến sản xuất, đồng thời thúc đẩy hoạt động chuyển giao tri thức. Ông cho rằng sự kết nối giữa giới học thuật, doanh nghiệp và cơ quan hoạch định chính sách là yếu tố quan trọng giúp ứng dụng công nghệ mới một cách hiệu quả và có trách nhiệm.
TS. Kremer nhận xét Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture tạo điều kiện để các chuyên gia ở nhiều lĩnh vực trao đổi quan điểm, từ công nghệ, y học đến các lĩnh vực ứng dụng trong đời sống. Theo ông, việc nhận diện điểm tương đồng và khác biệt giữa các ngành sẽ góp phần mở rộng hướng nghiên cứu và thúc đẩy nhiều đột phá trong tương lai.
