Kiến tạo mô hình mới, đưa Thủ đô hướng tới tăng trưởng hai con số

Hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số

Chia sẻ tại Tọa đàm trực tuyến Đổi mới mô hình tăng trưởng vì mục tiêu tăng trưởng hai con số do Báo Hà Nội Mới tổ chức chiều 18/8, Tổng Biên tập Nguyễn Minh Đức nhấn mạnh, trong suốt chiều dài lịch sử, Hà Nội không chỉ là trái tim chính trị, văn hóa, xã hội của cả nước, mà còn giữ vai trò trung tâm kinh tế, cực tăng trưởng quan trọng của vùng và quốc gia. Với 8,5 triệu dân, thu ngân sách năm 2024 đạt 514 nghìn tỷ đồng, Thủ đô tiếp tục khẳng định vị thế đầu tàu, dẫn dắt liên kết vùng và lan tỏa động lực phát triển.

Tuy nhiên, bước sang giai đoạn mới, những động lực tăng trưởng truyền thống dựa nhiều vào đầu tư công, khai thác đất đai và mở rộng quy mô đang dần cạn biên độ. Cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt, yêu cầu về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển xanh và bền vững trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Trong bối cảnh đó, mục tiêu tăng trưởng hai con số không chỉ là thước đo định lượng, mà còn là tuyên ngôn về bản lĩnh, trí tuệ và quyết tâm đổi mới của Hà Nội, nhằm hiện thực hóa khát vọng vươn tầm khu vực và quốc tế.

Với “tầm nhìn mới, tư duy mới toàn cầu, tư duy Thủ đô và hành động Hà Nội”, Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XVIII Đảng bộ Thành phố đã xác định: “Chuyển đổi mạnh mẽ mô hình tăng trưởng theo chiều sâu, từ nặng về đầu tư sang dựa vào khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế số; cơ cấu lại nền kinh tế gắn với nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh”. Đây không chỉ là định hướng chiến lược, mà còn là lời hiệu triệu để cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân cùng kiến tạo một mô hình phát triển mới năng động, sáng tạo, bao trùm và bền vững.

Theo ông Nguyễn Minh Đức, Hà Nội có đầy đủ nền tảng để hiện thực hóa mục tiêu này: Vị thế chính trị - hành chính đặc biệt, nguồn nhân lực chất lượng cao, hạ tầng kinh tế - xã hội ngày càng hiện đại và sức hút lớn đối với nhà đầu tư trong, ngoài nước. Minh chứng rõ nét là thu ngân sách 7 tháng đầu năm 2025 đạt 428 nghìn tỷ đồng. Song để đạt được tốc độ tăng trưởng hai con số, Thủ đô cần khơi thông và bổ sung các động lực mới: phát triển mạnh kinh tế số, kinh tế xanh; hình thành những “sếu đầu đàn” dẫn dắt; tháo gỡ rào cản thể chế; đồng thời đẩy mạnh liên kết vùng và hội nhập quốc tế.

Cần “sếu đầu đàn” để dẫn dắt doanh nghiệp tư nhân phát triển

Tại Tọa đàm, các chuyên gia đã cùng thảo luận, nhìn lại những giới hạn của mô hình tăng trưởng cũ, nhận diện rõ các điểm nghẽn, từ đó kiến tạo mô hình mới phù hợp với xu thế phát triển, tận dụng tối đa lợi thế của Thủ đô. Trong đó, đặc biệt nhấn mạnh vai trò phát triển kinh tế tư nhân như một động lực quan trọng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất, tạo thêm nhiều việc làm chất lượng, góp phần xây dựng Hà Nội trở thành trung tâm kinh tế năng động và bền vững.

Nhận định về việc Hà Nội chưa hình thành được các “sếu đầu đàn” đúng nghĩa, TS. Nguyễn Ngọc Tiệp - Trưởng phòng Nghiên cứu Kinh tế, Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội cho biết, khu vực tư nhân chiếm tới 97,2% số lượng doanh nghiệp trên địa bàn, song chủ yếu vẫn là doanh nghiệp nhỏ và vừa, thiếu vắng những “sếu đầu đàn” có khả năng dẫn dắt và lan tỏa.

Nguyên nhân xuất phát từ hạn chế về tài chính, nhân lực, công nghệ cũng như năng lực quản trị. Phần lớn doanh nghiệp vẫn vận hành theo mô hình truyền thống, ít đầu tư vào sản phẩm mới, tự động hóa hay chuyển đổi số; khả năng liên kết hợp tác yếu, dẫn đến năng suất thấp và khó cạnh tranh quốc tế.

Từ thực trạng trên, TS. Nguyễn Ngọc Tiệp cảnh báo, nếu không sớm hình thành các “sếu đầu đàn” đúng nghĩa, kinh tế Hà Nội sẽ dễ bị tổn thương trước biến động toàn cầu và khó đạt mục tiêu tăng trưởng. Đồng thời, khuyến nghị Hà Nội cần tham khảo kinh nghiệm từ các thành phố lớn trong khu vực như Thượng Hải (Trung Quốc) hỗ trợ mạnh mẽ các tập đoàn China Cosco, SAIC Motor, hay Seoul (Hàn Quốc) nơi hình thành các “Chaebol” như Samsung, Hyundai.

Ở góc độ khác, GS., TS. Mạc Quốc Anh - Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội cho rằng, doanh nghiệp nhỏ và vừa chính là “mạch máu” của nền kinh tế, giữ vai trò động lực tăng trưởng nội địa, đặc biệt trong dịch vụ, thương mại và công nghiệp hỗ trợ. Với lợi thế linh hoạt, nhiều doanh nghiệp đã tiên phong trong các mô hình kinh doanh mới như logistics xanh, thương mại điện tử xuyên biên giới, thậm chí lồng ghép ESG (môi trường - xã hội - quản trị) vào chiến lược phát triển, nâng cao uy tín và đáp ứng chuẩn mực toàn cầu trong bối cảnh EU áp dụng cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM).

Theo GS., TS. Mạc Quốc Anh, để nâng tầm doanh nghiệp nhỏ và vừa, Hà Nội cần sớm thành lập Quỹ hỗ trợ đổi mới sáng tạo và Quỹ bảo lãnh tín dụng hoạt động độc lập, minh bạch, có sự tham gia của các ngân hàng thương mại. Bên cạnh đó, thành phố cần triển khai cơ chế ưu đãi lãi suất cho doanh nghiệp xanh, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp kinh tế tuần hoàn, đồng thời phối hợp cùng các tổ chức quốc tế xây dựng chương trình kết nối thị trường toàn cầu, nhất là trong thương mại điện tử và xuất khẩu xanh.