Từ nhịp hồi phục sang pha đánh giá lại

Thị trường đã đi từ trạng thái kỳ vọng mở rộng biên độ sang giai đoạn yêu cầu chọn lọc và kỷ luật cao hơn.

Diễn biến chỉ số: hình thành vùng đỉnh ngắn hạn, áp lực điều chỉnh gia tăng

Diễn biến thị trường tuần 8–12/12 cho thấy, VN-Index không chỉ điều chỉnh mang tính kỹ thuật, mà đồng thời hình thành vùng đỉnh ngắn hạn sau chuỗi hồi phục kéo dài. Trong 4 tuần trước đó, chỉ số tăng liên tục từ vùng 1.580 điểm lên 1.760 điểm, phản ánh trạng thái hồi phục rõ nét và mặt bằng giá được nâng lên nhanh.

Tuy nhiên, khi VN-Index tiến vào vùng 1.760–1.795 điểm – trùng với vùng đỉnh thiết lập trong tháng 10/2025 – chỉ số gặp khó trong việc duy trì quán tính tăng. Đây là khu vực giá nhạy cảm, nơi kỳ vọng tăng của thị trường trong năm 2025 đã được phản ánh tương đối đầy đủ, khiến cân bằng cung – cầu trở nên thận trọng hơn trong ngắn hạn.

Theo SHS Research, động lực nâng đỡ chỉ số trong giai đoạn trước mang tính tập trung cao, chủ yếu đến từ nhóm cổ phiếu Vingroup. Nhóm cổ phiếu này đóng vai trò dẫn dắt chính, kéo VN-Index đi nhanh từ vùng 1.580 điểm lên sát 1.760 điểm. Khi nhóm dẫn dắt ghi nhận trạng thái tạo đỉnh và chịu áp lực bán, VN-Index nhanh chóng điều chỉnh do thiếu các động lực thay thế đủ mạnh trong ngắn hạn.

Trong tuần, VN-Index ghi nhận 4 phiên điều chỉnh, kết tuần giảm 5,42% xuống 1.646,89 điểm, quay lại vùng kiểm định hỗ trợ tâm lý 1.600 điểm. Ở rổ VN30, mức giảm 5,49% về 1.867,03 điểm cho thấy áp lực tập trung rõ hơn ở nhóm vốn hóa lớn, đặc biệt khi vùng giá quanh 2.000 điểm tiếp tục đóng vai trò là khu vực kiểm tra cung – cầu mạnh. Diễn biến này phản ánh trạng thái giảm tốc của thị trường sau nhịp tăng nhanh, chuyển từ pha mở rộng biên độ sang pha đánh giá lại mặt bằng giá.

Độ rộng và thanh khoản: điều chỉnh lan tỏa khi vai trò dẫn dắt suy giảm

Khác với giai đoạn hồi phục trước đó – khi dòng tiền luân phiên giữa các nhóm ngành để duy trì nhịp tăng – nhịp điều chỉnh tuần này mang tính lan tỏa trên diện rộng. Độ rộng thị trường chuyển sang tiêu cực sau bốn tuần phục hồi liên tiếp, phản ánh sự đồng thuận giảm điểm thay vì phân hóa cục bộ.

Theo SHS Research, biến động theo ngành trong tuần 8–12/12 cho thấy, nhịp điều chỉnh diễn ra trên diện rộng, trong đó các nhóm ngành mang tính chu kỳ và nhạy cảm với thanh khoản chịu áp lực rõ hơn mức giảm chung của VN-Index (-5,4%). Đáng chú ý, dịch vụ tiêu dùng giảm mạnh nhất (-12,1%), tiếp đến là dầu khí (-7,8%) và công nghiệp (-7,7%), phản ánh sự thu hẹp khẩu vị rủi ro tại các nhóm gắn với kỳ vọng tăng trưởng ngắn hạn. Ở chiều ngược lại, các nhóm có tính phòng thủ điều chỉnh nhẹ hơn, như dược phẩm – y tế (-2,2%) và tiện ích cộng đồng (-3,4%), cho thấy dòng tiền không rút khỏi thị trường một cách cực đoan mà đang tái cơ cấu theo hướng thận trọng. Trong khi đó, ngân hàng (-5,2%) và tài chính (-4,2%) – các nhóm có tỷ trọng lớn trong chỉ số – cùng suy yếu đã góp phần khuếch đại mức giảm của VN-Index trong tuần. Diễn biến này cho thấy khẩu vị rủi ro của thị trường đã thu hẹp, khi nhà đầu tư ưu tiên kiểm soát rủi ro thay vì mở rộng vị thế.

Nguồn: SHS Research

Thanh khoản thị trường phản ánh rõ trạng thái này. Dù khối lượng giao dịch tăng 4,9% so với tuần trước, giá trị giao dịch lại giảm, cho thấy giao dịch diễn ra nhiều hơn ở mặt bằng giá thấp. Cấu trúc này phản ánh hoạt động cơ cấu danh mục và hạ tỷ trọng chiếm ưu thế, thay vì dòng tiền mới tham gia mạnh. Đặc biệt, áp lực bán gia tăng trong phiên cuối tuần trên diện rộng đã củng cố tâm lý thận trọng của thị trường.

So với tuần 1/12–5/12 – khi thanh khoản cải thiện song hành với đà tăng – cấu trúc thanh khoản tuần 8–12/12 cho thấy dòng tiền đã chuyển từ vai trò thúc đẩy xu hướng sang vai trò điều tiết rủi ro.

Từ động lực tăng tập trung đến áp lực điều chỉnh cuối năm

Từ nhịp điều chỉnh trong tuần 8/12–12/12, các chuyên gia phân tích cho rằng diễn biến thị trường cần được nhìn nhận trong mối liên hệ giữa cấu trúc động lực tăng của chỉ số và bối cảnh dòng tiền cuối năm.

Trước hết, mức tăng của VN-Index trong giai đoạn trước mang tính tập trung cao, với đóng góp chủ yếu đến từ nhóm cổ phiếu Vingroup. Khi động lực tăng dựa nhiều vào một nhóm dẫn dắt, xu hướng đi lên của chỉ số trở nên nhạy cảm hơn trước các nhịp điều chỉnh của chính nhóm này. Việc VN-Index hình thành vùng đỉnh trong khoảng 1.760–1.800 điểm vì vậy không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật, mà còn phản ánh trạng thái kỳ vọng tăng đã được phản ánh tương đối đầy đủ vào giá.

Bên cạnh đó, thanh khoản thị trường suy giảm còn chịu tác động từ các yếu tố nền. Theo SHS Research, mặt bằng lãi suất huy động và lợi tức trái phiếu Chính phủ có xu hướng tăng, khiến một phần dòng tiền trở nên thận trọng hơn với tài sản rủi ro. Đồng thời, thị trường bước vào giai đoạn cơ cấu danh mục và cân đối nguồn vốn cuối năm, khiến giao dịch mang tính điều chỉnh và quản trị rủi ro chiếm ưu thế. Trong bối cảnh đó, cơ hội sinh lợi vượt trội trong ngắn hạn trở nên hạn chế, buộc nhà đầu tư phải đánh giá kỹ lưỡng hơn các quyết định giải ngân.

Trên thị trường phái sinh, hợp đồng VN30F1512 đóng cửa tại 1.871,0 điểm (-2,51%), trong khi basis chuyển sang trạng thái dương và khối lượng mở (OI) giảm còn 32.033 hợp đồng, phản ánh xu hướng thu hẹp vị thế và ưu tiên phòng ngừa rủi ro khi biến động gia tăng. Các tín hiệu này cho thấy tâm thế thận trọng đang chiếm ưu thế khi thị trường cơ sở bước vào pha đánh giá lại.

Về xu hướng, VN-Index hiện vận động dưới vùng kháng cự tâm lý 1.700 điểm, trong khi vùng 1.600 điểm tiếp tục đóng vai trò hỗ trợ quan trọng. Theo SHS Research, chiến lược phù hợp trong giai đoạn này là duy trì tỷ trọng hợp lý, kiểm soát rủi ro ngắn hạn, đồng thời theo dõi diễn biến các nhóm ngành. Những nhịp điều chỉnh mạnh, nếu không đi kèm biến động bất thường về vĩ mô, có thể được xem là thời điểm để xem xét, đánh giá và tích lũy có chọn lọc các cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt, vị thế đầu ngành trong các lĩnh vực chiến lược và gắn với triển vọng tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế.