Blockchain đang tái cấu trúc thị trường vốn
Hiện Blockchain đã vượt khỏi phạm vi tiền mã hóa, trở thành nền tảng hạ tầng quan trọng cho nhiều hoạt động trong nền kinh tế số. Thực tế cho thấy các mô hình kinh doanh mới trong tài chính, quản trị doanh nghiệp và đầu tư đang chịu tác động mạnh mẽ từ công nghệ này. Nhiều quốc gia xem blockchain là trụ cột của quá trình chuyển đổi số, tạo ra xu hướng áp dụng rộng rãi trong các hệ thống tài chính và doanh nghiệp.
 |
| TS. Hà Văn Sang - Trưởng bộ môn Tin học Tài chính kế toán (Học viện Tài chính). |
Theo TS. Hà Văn Sang - Trưởng bộ môn Tin học Tài chính kế toán (Học viện Tài chính), một điểm nổi bật trong thực trạng hiện nay là sự thay đổi trong mô hình huy động vốn. ICO đã mở ra giai đoạn mới khi cho phép startup huy động vốn nhanh, không giới hạn biên giới. Sau ICO, sự xuất hiện của IEO và STO cho thấy thị trường đang trưởng thành hơn, hướng đến minh bạch và an toàn cho nhà đầu tư. IDO tiếp tục mở rộng cơ hội khi đưa huy động vốn lên các nền tảng phi tập trung.
| Theo TS. Hà Văn Sang, các doanh nghiệp ngày càng chủ động tiếp cận nhà đầu tư toàn cầu thông qua các nền tảng blockchain. Dòng vốn xuyên biên giới trở nên dễ tiếp cận hơn, đặc biệt với các startup chưa có điều kiện niêm yết hoặc mở rộng sang thị trường quốc tế. Nhờ đó, blockchain đang dần trở thành công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp cạnh tranh trong môi trường hội nhập sâu rộng và thúc đẩy quá trình mở cửa thị trường vốn. |
Trong quản lý tài chính, blockchain mang lại bước tiến mạnh nhờ dữ liệu minh bạch và không thể chỉnh sửa. Điều này giúp giảm thiểu gian lận, tăng niềm tin giữa các bên liên quan và tối ưu hóa kiểm toán nội bộ. “Hiện nay, nhiều tổ chức tài chính quốc tế đã bắt đầu thử nghiệm hoặc triển khai blockchain vào quản lý dòng tiền, xác thực giao dịch và theo dõi tài sản, qua đó nâng cao hiệu quả vận hành”, TS. Hà Văn Sang cho biết.
Đáng chú ý, Smart contract đóng vai trò ngày càng quan trọng trong thực tế. Các hợp đồng tự động này giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí nhân sự, loại bỏ trung gian và rút ngắn thời gian xử lý giao dịch. Thị trường tài chính, bảo hiểm, logistics đều có xu hướng tích hợp smart contract để tăng độ chính xác và giảm rủi ro. Đây đang là xu hướng mạnh mẽ của kỷ nguyên tự động hóa trong tài chính số.
Trong khi đó, Token hóa tài sản là thực trạng nổi bật, khi nhiều doanh nghiệp trên thế giới và trong khu vực đã bắt đầu chuyển bất động sản, tài sản vật lý, quyền lợi kinh tế thành các token giao dịch trên blockchain. Điều này mở ra khả năng phân mảnh tài sản, gia tăng thanh khoản và mở rộng đối tượng nhà đầu tư. Tokenization được xem là cầu nối giúp tài sản truyền thống bước vào thị trường tài chính hiện đại.
Doanh nghiệp phải xây dựng tokenomics bền vững
Mặc dù tiềm năng rất lớn, nhưng TS. Hà Văn Sang cho rằng, hệ sinh thái blockchain tại Việt Nam vẫn đối mặt nhiều khó khăn. Một trong những trở ngại lớn nhất là thiếu khung pháp lý rõ ràng cho các mô hình gọi vốn như ICO, STO hay IDO. Điều này khiến doanh nghiệp lo ngại rủi ro pháp lý và nhà đầu tư cũng dè chừng khi tham gia. Thiếu hành lang pháp lý phù hợp khiến tốc độ ứng dụng blockchain chậm hơn so với xu hướng quốc tế.
 |
| Doanh nghiệp cần tập trung xây dựng mô hình tokenomics bền vững, kết hợp chặt chẽ công nghệ với pháp lý. |
Thách thức tiếp theo nằm ở việc chuẩn hóa dữ liệu. Hầu hết doanh nghiệp Việt Nam còn lưu trữ dữ liệu phân tán, thiếu cấu trúc và chưa đáp ứng yêu cầu tích hợp với hệ thống blockchain. Dữ liệu không nhất quán dễ làm giảm hiệu quả của smart contract và gây khó khăn trong việc nâng cao khả năng giám sát tài chính. Đây là rào cản kỹ thuật phổ biến khiến việc triển khai công nghệ trở nên tốn kém và thiếu ổn định.
Nhận thức của doanh nghiệp và nhà đầu tư cũng là vấn đề đáng chú ý khi nhiều đơn vị vẫn coi blockchain như một xu hướng nhất thời hoặc gắn chặt với tiền mã hóa, dẫn đến tâm lý e ngại khi đầu tư hoặc ứng dụng. Trong khi đó, thiếu chuyên gia hiểu sâu về blockchain khiến các doanh nghiệp khó xây dựng chiến lược dài hạn, từ đó bỏ lỡ cơ hội trong giai đoạn chuyển đổi công nghệ mạnh mẽ.
Để khắc phục, theo TS. Hà Văn Sang, giải pháp đầu tiên là xây dựng hành lang pháp lý rõ ràng. Cơ quan quản lý cần ban hành khung pháp lý cho token hóa tài sản, các mô hình huy động vốn và hoạt động giao dịch dựa trên blockchain. Điều này vừa giúp thị trường minh bạch, vừa bảo vệ nhà đầu tư. Khi pháp lý ổn định, doanh nghiệp có thể tự tin triển khai sản phẩm blockchain, từ đó góp phần hình thành thị trường tài chính số bền vững.
Tiếp theo là doanh nghiệp cần chủ động chuẩn hóa dữ liệu và đầu tư vào hạ tầng công nghệ. Việc xây dựng hệ thống dữ liệu chính xác, đồng bộ sẽ giúp tập trung hóa thông tin và tạo nền tảng cho việc triển khai smart contract, tokenization và quản trị tài chính hiện đại. Hơn nữa, doanh nghiệp nên xem blockchain là chiến lược dài hạn, không chỉ là công nghệ hỗ trợ nhất thời.
Đặc biệt, doanh nghiệp cần tập trung xây dựng mô hình tokenomics bền vững, kết hợp chặt chẽ công nghệ với pháp lý. Điều này giúp tránh tình trạng chạy theo xu hướng mà thiếu giá trị thực. Những đơn vị đầu tư sớm vào quy trình minh bạch, chiến lược công nghệ rõ ràng và tích hợp tuân thủ pháp lý sẽ trở thành người dẫn đầu trong kỷ nguyên tài chính số, đồng thời tận dụng tối đa cơ hội từ dòng vốn mới.
