Việt Nam có đủ nền tảng để trở thành một trong những nền kinh tế dẫn đầu khu vực

Ông Jochen Schmittmann - Đại diện thường trú IMF tại Việt Nam, Lào và Campuchia.

Phóng viên: Trong những thập kỷ vừa qua, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Ông đánh giá như thế nào về triển vọng tăng trưởng của Việt Nam trong thời gian tới?

Ông Jochen Schmittmann: Việt Nam là một trong những nền kinh tế có bước tiến ấn tượng nhất khu vực trong nhiều thập kỷ qua. Việt Nam duy trì được tăng trưởng cao, ổn định vĩ mô tốt và khả năng ứng phó với biến động toàn cầu khá linh hoạt. Những kết quả này thể hiện năng lực điều hành hiệu quả và tầm nhìn dài hạn trong chính sách kinh tế của Chính phủ.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng ghi dấu nhờ môi trường kinh doanh ngày càng cải thiện, thu hút mạnh mẽ đầu tư nước ngoài và sở hữu lực lượng lao động có trình độ. IMF đánh giá cao tốc độ cải cách thể chế và sự quyết tâm nâng cao chất lượng điều hành của Nhà nước. Những yếu tố này củng cố vị thế Việt Nam như một điểm đến đáng tin cậy đối với nhà đầu tư khu vực và quốc tế.

Về triển vọng, theo tôi, Việt Nam vẫn sở hữu dư địa tăng trưởng rất lớn trong các thập kỷ tới. Nền tảng kinh tế vững, cùng sự năng động của khu vực sản xuất và đầu tư, giúp Việt Nam có khả năng duy trì đà tăng trưởng cao. Nếu tiếp tục giữ được ổn định vĩ mô và tận dụng hiệu quả cơ hội mới, Việt Nam có triển vọng trở thành một trong những nền kinh tế dẫn đầu khu vực.

Phóng viên: Để hiện thực hóa các mục tiêu tăng trưởng tham vọng mà Chính phủ đặt ra, đặc biệt là nâng cao tốc độ tăng trưởng tiềm năng trong dài hạn, theo ông Việt Nam cần tập trung vào những ưu tiên cải cách cốt lõi nào?

Ông Jochen Schmittmann: Tôi nghĩ có ba nhóm giải pháp lớn:

Ông Jochen Schmittmann đánh giá cao triển vọng kinh tế Việt Nam tại Diễn đàn Kinh tế - Tài chính Việt Nam 2025.

Thứ nhất, Việt Nam đang có kế hoạch chi tiêu lớn cho cơ sở hạ tầng. Việt Nam may mắn có dư địa tài khóa cho phép tăng đầu tư, nhưng điều quan trọng là tiền phải được sử dụng đúng và hiệu quả. Điều này đòi hỏi lựa chọn dự án tốt, triển khai tốt và tăng cường năng lực quản lý dự án của Chính phủ, đặc biệt khi hợp tác với khu vực tư nhân.

Thứ hai, cần tiếp tục sâu rộng hơn các cải cách về phân bổ vốn. Nghiên cứu chung của IMF và Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cho thấy vốn trong nền kinh tế hiện chưa được phân bổ thực sự hiệu quả. Để cải thiện, Việt Nam cần cải cách thị trường trái phiếu Chính phủ, xử lý một số méo mó trong khu vực tài chính và từng bước loại bỏ chỉ tiêu tín dụng như Chính phủ đã lên kế hoạch. Khi vốn được phân bổ cho những doanh nghiệp và dự án tốt nhất, tăng trưởng sẽ được thúc đẩy mạnh mẽ hơn.

Thứ ba, cần tiếp tục cải cách thị trường lao động. Việt Nam có nền giáo dục tốt, nhưng khi thu nhập tăng, nhu cầu kỹ năng cũng thay đổi, đặc biệt là kỹ năng nghề, kỹ năng STEM và giáo dục đại học chất lượng cao. Bên cạnh đó, cải cách doanh nghiệp nhà nước cũng rất quan trọng để tạo ra môi trường cạnh tranh, dựa trên thị trường, thúc đẩy năng suất và hiệu quả.

Nếu các cải cách này được thực hiện đồng bộ, chúng tôi tin rằng Việt Nam có thể nâng cao tăng trưởng tiềm năng thêm khoảng 2 điểm phần trăm.

Phóng viên: Thưa ông, bên cạnh các khuyến nghị chính sách đã trao đổi, ông còn điều gì muốn nhấn mạnh về những yếu tố có thể tác động đến triển vọng phát triển của Việt Nam trong thời gian tới không?

Ông Jochen Schmittmann: Tôi thực sự ấn tượng với mức độ quyết tâm và sự tham vọng mà Chính phủ Việt Nam đã thể hiện trong thời gian qua. Những cải cách thể chế gần đây không chỉ cần thiết mà còn được triển khai nhanh hơn nhiều so với kỳ vọng. Điều này phản ánh rõ cam kết mạnh mẽ trong việc hiện đại hóa bộ máy và cải thiện hiệu quả quản lý kinh tế. Duy trì được tốc độ cải cách này là yếu tố then chốt để bảo đảm đà phát triển.

Trong bối cảnh đó, điều quan trọng là Việt Nam tiếp tục giữ vững động lực và dành sự tập trung cho những cải cách phức tạp hơn phía trước. Một trong những lĩnh vực đòi hỏi nhiều nỗ lực là cải thiện phân bổ vốn, bởi đây là vấn đề chạm đến lợi ích của nhiều nhóm khác nhau và thường không dễ giải quyết. Tuy nhiên, việc nâng cao chất lượng phân bổ nguồn lực sẽ có tác động rất lớn đến năng suất và hiệu quả toàn nền kinh tế.

Việt Nam cũng cần tận dụng khoảng thời gian thuận lợi trong 10-20 năm tới để đẩy nhanh tăng trưởng, vì trong 20-30 năm tiếp theo, các yếu tố nhân khẩu học sẽ không còn mang lại lợi thế như hiện nay. Khi dân số già hóa nhanh hơn, nền kinh tế sẽ đối mặt nhiều thách thức hơn trong việc duy trì tốc độ tăng trưởng cao. Do đó, giai đoạn hiện tại đóng vai trò quyết định đối với khả năng vươn lên mạnh mẽ của Việt Nam.

Ngoài ra, tôi muốn nhấn mạnh đến thách thức ngày càng lớn của biến đổi khí hậu. Việt Nam đã đặt ra các mục tiêu giảm phát thải rất tham vọng, điều hoàn toàn phù hợp với mức độ dễ tổn thương của quốc gia trước thiên tai. Các sự kiện nghiêm trọng gần đây tại miền Nam là lời nhắc rõ ràng về rủi ro mà Việt Nam đang đối mặt. Đầu tư vào hạ tầng thích ứng khí hậu, chuyển dịch sang năng lượng tái tạo và nâng cấp lưới điện cùng công nghệ lưu trữ sẽ có vai trò quan trọng không chỉ cho môi trường mà còn cho tăng trưởng dài hạn của đất nước.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn ông về những chia sẻ!