Phóng viên: Thưa ông, 2021 là năm kinh tế - xã hội chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh COVID-19. Bối cảnh đó đã gây thách thức không nhỏ cho công tác điều hành, quản lý thị trường giá cả. Với vai trò Trưởng nhóm giúp việc Ban Chỉ đạo điều hành giá của Thủ tướng Chính phủ, ông có thể chia sẽ những yếu tố góp phần đạt được kết quả kiểm soát lạm phát trong năm qua?
Ông Nguyễn Anh Tuấn: Mặt bằng giá cả thị trường trong năm 2021 có những diễn biến phức tạp, một số yếu tố tác động lớn đến giá cả hàng hóa thế giới và trong nước khó dự báo.
Trong đó có thể kể đến như những đứt gãy trong chuỗi cung ứng vẫn chưa thể giải quyết, vấn đề địa chính trị giữa các quốc gia, việc thiếu hụt nguồn nguyên nhiên vật liệu chiến lược, chất bán dẫn trong nửa cuối năm, chi phí vận chuyển logistic tăng cao. Bên cạnh đó, việc các quốc gia thay đổi chính sách tiền tệ để điều chỉnh phù hợp với tình hình mới cũng đã ảnh hưởng đến giá hàng hóa, dịch vụ trong nước; gây khó khăn thách thức cho công tác quản lý và điều hành giá.
Trước bối cảnh đó, thực hiện chủ trương chung về triển khai mục tiêu kép của Chính phủ “vừa phòng, chống dịch bệnh, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong trạng thái bình thường mới”, công tác quản lý, điều hành giá cũng được triển khai quyết liệt, toàn diện nhằm mục đích ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo đời sống người dân và điều kiện sản xuất đầu vào cho doanh nghiệp, làm đòn bẩy thúc đẩy cho việc hồi phục tăng trưởng kinh tế.
Nhờ đó, công tác quản lý và điều hành giá năm 2021 đã đạt mục tiêu Quốc hội và Chính phủ đề ra với mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4%. Lạm phát được kiểm soát ở mức thấp là một dấu ấn trong công tác điều hành của Chính phủ trong bối cảnh đại dịch COVID-19 ảnh hưởng mạnh tới đời sống, sản xuất kinh doanh, kinh tế xã hội trong nước.
Một trong những yếu tố quan trọng góp phần hoàn thành mục tiêu quản lý, điều hành giá trong thời gian qua là thực hiện tốt cơ chế phối hợp, làm cơ sở công tác tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ - Trưởng Ban chỉ đạo điều hành giá những chủ trương, định hướng lớn về quản lý điều hành giá trong từng thời kỳ, dự báo và xây dựng kịch bản điều hành giá trong ngắn, trung và dài hạn. Đây là các nội dung ưu tiên trọng tâm để xử lý kịp thời các chính sách về giá, các biện pháp ổn định giá cả thị trường.
Trong đó, công tác phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Tài chính và các bộ, ngành thông qua cơ chế hoạt động của Ban Chỉ đạo điều hành giá trong thời gian qua là yếu tố rất quan trọng trong thành công của công tác quản lý, điều hành giá nói riêng và tổng thể công tác điều hành kinh tế vĩ mô nói chung.
Việc chủ động trong công tác dự báo, đánh giá tác động, xây dựng kịch bản điều hành giá và tăng cường sự phối hợp giữa các Bộ, ngành, địa phương là yếu tố then chốt giúp cho việc kiểm soát lạm phát năm 2021 ở mức thấp, tạo cơ sở cho việc triển khai đồng bộ các chính sách về tài khóa, tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác
Phóng viên: Việc ổn định thị trường giá cả dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần là một trong những nội dung quan trọng trong công tác quản lý, điều hành giá năm 2022. Bộ Tài chính đã triển khai những giải pháp nào để kiểm soát hiệu quả lạm phát trong thời gian cao điểm này, thưa ông?
Ông Nguyễn Anh Tuấn: Để tăng cường công tác quản lý điều hành nhằm bình ổn giá cả thị trường trong dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần năm 2022, ngay từ cuối năm 2021, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Chỉ thị số 02/CT-BTC ngày 25/11/2021 chỉ đạo toàn ngành Tài chính tăng cường công tác quản lý, điều hành và bình ổn giá trong dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần.
Trong đó, giao nhiệm vụ trọng tâm là phải tăng cường bám sát diễn biến giá cả thị trường, thường xuyên đánh giá, dự báo cụ thể để có biện pháp quản lý, điều hành và bình ổn giá cả thị trường phù hợp thời điểm trước, trong và sau Tết để chủ động kiểm soát ổn định thị trường giá, nhất là đối với mặt hàng lương thực, thực phẩm, dịch vụ vui chơi, giải trí, ăn uống, đi lại phục vụ dịp lễ, tết. Đi đôi với đó là đẩy mạnh kiểm tra, thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý giá, thuế, phí, lệ phí trên địa bàn, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong dịp Tết.
Trên cơ sở đó, trong thời gian nghỉ Tết, Bộ Tài chính đã thành lập kênh thông tin báo cáo hàng ngày giữa các Sở Tài chính với Bộ Tài chính qua Cục Quản lý giá để kịp thời cập nhật đầy đủ các diễn biến của giá cả thị trường. Bộ Tài chính cũng chỉ đạo các đơn vị thuộc Bộ căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, chủ động trong công tác tổ chức, triển khai các nhiệm vụ quản lý, điều hành và bình ổn giá thị trường, nắm bắt tình hình thực hiện công tác quản lý, bình ổn giá, chống buôn lậu, gian lận thương mại.
Bộ Tài chính cũng chủ động tổ chức công tác kiểm tra nắm tình hình triển khai thực hiện công tác quản lý và bình ổn giá trong dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần năm 2022, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tại một số địa phương bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến. Đồng thời, luôn chú trọng công tác thông tin, tuyên truyền về điều hành giá nhất là các mặt hàng Nhà nước còn định giá, mặt hàng nhạy cảm đến người dân, công khai minh bạch thông tin về giá để kiểm soát lạm phát kỳ vọng; hạn chế những thông tin thất thiệt gây hoang mang cho người tiêu dùng, gây bất ổn thị trường.
Phóng viên: Lạm phát năm 2022 được dự báo vẫn hiện hữu. Với vai trò là cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo điều hành giá, Bộ Tài chính có giải pháp gì để kiểm soát lạm phát theo đúng mục tiêu đề ra, thưa ông?
Ông Nguyễn Anh Tuấn: Tại Nghị quyết số 32/2021/QH15 ngày 12/11/2021 về kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2022, Quốc hội đã đề ra chỉ tiêu tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân năm 2022 khoảng 4%.
Để thực hiện nhiệm vụ trên, Ban Chỉ đạo điều hành giá đã chỉ đạo công tác quản lý, điều hành giá, kiểm soát lạm phát năm 2022 cần tiếp tục thực hiện một cách thận trọng, linh hoạt và chủ động, tập trung vào việc tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, bình ổn mặt bằng giá để ổn định sản xuất, sinh hoạt của người dân, thực hiện các chính sách an sinh xã hội cho các đối tượng khó khăn.
Cơ quan quản lý sẽ theo dõi sát diễn biến kinh tế thế giới, tình hình lạm phát chung, diễn biến giá cả các mặt hàng nhiên liệu và vật tư chiến lược để kịp thời kiến nghị các bộ, ngành có giải pháp cân đối cung cầu và chính sách xuất nhập khẩu phù hợp, tạo điều kiện cho công tác quản lý, điều hành giá nhằm kiểm soát lạm phát trong nước ngay từ những tháng đầu năm 2022. Kiến nghị tiếp tục điều hành chính sách tài khóa chủ động, chặt chẽ phối hợp với chính sách tiền tệ linh hoạt để tạo sự hài hòa, hiệu quả, hợp lý với các chính sách kinh tế vĩ mô chung. Qua đó, hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh và đời sống của người dân chịu ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, kiểm soát lạm phát cơ bản và tạo cơ sở cho việc kiểm soát lạm phát chung.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ - Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá, các bộ, ngành, địa phương cần chủ động trong đề xuất các phương án điều hành, bình ổn giá, nhất là đối với các hàng hóa, tiêu dùng thiết yếu, các dịch vụ công thực hiện theo lộ trình thị trường. Tăng cường chỉ đạo các cơ quan chức năng chủ động có kế hoạch hoặc lồng ghép vào các kế hoạch nhiệm vụ chuyên môn để tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý giá, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.
Đối với giá một số mặt hàng thuộc danh mục Nhà nước định giá, cơ quan thường trực Ban chỉ đạo điều hành giá kiến nghị tiếp tục điều hành thận trọng, phù hợp với tình hình thực tế trong từng thời kỳ. Các bộ quản lý ngành, lĩnh vực tiếp tục phối hợp với Tổng cục Thống kê, Bộ Tài chính trong việc rà soát, tính toán các phương án điều chỉnh, đánh giá tác động đối với kinh tế - xã hội, mặt bằng giá, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về chính sách, văn bản quy phạm pháp luật để chủ động có phương án điều hành phù hợp khi có dư địa.
Tôi cho rằng, nếu thực hiện đồng bộ các giải pháp nêu trên, chúng ta sẽ kiểm soát lạm phát theo đúng mục tiêu đề ra, góp phần ổn định đời sống nhân dân, hỗ trợ sản xuất kinh doanh và phục hồi kinh tế.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông!
