 |
| Quang cảnh phiên họp. |
Rà soát đồng bộ với các Luật có liên quan
Báo cáo thẩm tra Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai các dự án lớn tại địa bàn Thủ đô tại phiên họp chiều 4/12 của Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban tán thành với sự cần thiết, cơ sở chính trị và cơ sở thực tiễn xây dựng, ban hành Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn. Hồ sơ dự thảo Nghị quyết đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho ý kiến. Uỷ ban đề nghị rà soát, chỉnh lý không quy định lại các nội dung đã được quy định trong luật, nghị quyết hiện hành, bảo đảm tính thống nhất và chỉ giữ những cơ chế chính sách thực sự đặc thù, cần thiết.
Theo Chủ nhiệm, Dự thảo quy định các cơ chế quan trọng, phức tạp, có phạm vi tác động lớn như: việc mở rộng trường hợp thu hồi đất so với Điều 79 của Luật Đất đai hay việc Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định tổng mức dư nợ cấp tín dụng vượt quá tỷ lệ quy định của pháp luật về tín dụng và cưỡng chế khi đạt 75% đồng thuận... Đây là những nội dung ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, an toàn tài chính, tiền tệ quốc gia và ổn định kinh tế vĩ mô. Uỷ ban đề nghị báo cáo cấp có thẩm quyền, đồng thời đánh giá kỹ lưỡng tác động pháp lý, kinh tế, xã hội và rủi ro thực thi, bảo đảm không phát sinh khiếu kiện, khiếu nại phức tạp, ảnh hưởng đến ổn định xã hội, trật tự an ninh.
Về quy hoạch, Thường trực Ủy ban Kinh tế Tài chính thống nhất chủ trương tích hợp Quy hoạch Thủ đô và Quy hoạch chung Thủ đô thành một quy hoạch thống nhất. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị rà soát với các Luật Quy hoạch và Luật Quy hoạch đô thị nông thôn để xác định vị trí, tính thứ bậc và mối quan hệ của quy hoạch tổng thể Thủ đô, tránh chồng chéo khoảng trống pháp lý, đồng thời đồng bộ với Luật Đất đai và các luật liên quan.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, các chính sách đặc thù được đề xuất tại dự thảo Nghị quyết là những chính sách vượt trội, có khả năng tác động lớn đến tình hình kinh tế - xã hội của Thủ đô, đến cân đối ngân sách nhà nước, an toàn của hệ thống tín dụng và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích của người dân Thủ đô nhưng chưa có báo cáo đánh giá tác động kỹ lưỡng, đầy đủ. Do đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế Tài chính đề nghị cần xác định rõ cơ chế báo cáo, hậu kiểm, đồng thời bổ sung phương thức giám sát và trách nhiệm giải trình phù hợp để đảm bảo tăng cường phân cấp, phân quyền đi đôi với tính tự chịu trách nhiệm và đảm bảo vai trò kiểm tra, giám sát của Quốc hội, Chính phủ.
Tạo cơ chế thật sự vượt trội, tập trung
Cho ý kiến về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn bày tỏ sự đồng tình với việc ban hành nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai các dự án quan trọng phục vụ phát triển Thủ đô. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh ý nghĩa của nghị quyết lần này là huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho phát triển Thủ đô nhanh, bền vững, hiện đại, có sức lan tỏa và vai trò dẫn dắt vùng cũng như cả nước; góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn 2026-2030 và hiện thực hóa tầm nhìn Thủ đô đến năm 2045.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà soát kỹ quy định tại dự thảo Nghị quyết với các cơ chế, chính sách hiện hành trong Luật Thủ đô, Luật Đấu thầu, Luật PPP, Luật Ngân sách Nhà nước và các nội dung được Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 10, nhằm tháo gỡ các vướng mắc về đất đai, quy hoạch và đầu tư. Những cơ chế đã được quy định trong luật hiện hành thì không đưa vào nghị quyết; còn những vấn đề chưa có thì cần bổ sung để tạo ra các cơ chế thật sự vượt trội, tập trung, có tác dụng tháo gỡ điểm nghẽn, tránh mở rộng tùy tiện hoặc quy định dàn trải, hình thức.
Về phạm vi nghị quyết, Chủ tịch Quốc hội đề nghị xác định rõ trọng tâm, tránh chồng chéo giữa các nhóm dự án. Về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, Chủ tịch Quốc hội lưu ý trường hợp các dự án quan trọng quốc gia có tác động kinh tế, xã hội, môi trường vượt ra ngoài phạm vi Thủ đô. Đồng thời, cần đẩy mạnh cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính để đảm bảo tính linh hoạt, kịp thời, hỗ trợ đẩy nhanh tiến độ các dự án cấp bách và trọng điểm.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, việc lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu phải bảo đảm công bằng và minh bạch; đồng thời cần có cơ chế hậu kiểm phù hợp khi cho phép thực hiện đồng thời nhiều thủ tục, nhằm hạn chế nguy cơ phá vỡ quy hoạch chung, không bảo đảm yêu cầu thiết kế kỹ thuật, phát sinh tranh chấp ảnh hưởng tiến độ, chất lượng dự án. Về quy hoạch, Chủ tịch Quốc hội thống nhất với ý kiến của Uỷ ban Kinh tế và Tài chính, cho rằng việc rà soát cần phù hợp với dự thảo Luật Quy hoạch sửa đổi và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn đang trình Quốc hội, hướng tới giải quyết đồng bộ cho Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các thành phố lớn khác.
Khẳng định sự ủng hộ đối với việc ban hành nghị quyết, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ Quốc hội thống nhất quyết định các nguyên tắc chung; còn các vấn đề cụ thể sẽ được Chính phủ hướng dẫn để Hà Nội chủ động triển khai.
 |
| Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại phiên họp. |
Làm rõ thêm các nội dung được Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề cập, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, thời gian qua, TP. Hà Nội và Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ để hoàn thiện hồ sơ trình các cấp có thẩm quyền, đặc biệt là làm việc với Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội trước khi báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp này.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, một trong những vấn đề nhận được nhiều góp ý là phân cấp thẩm quyền cho Hội đồng nhân dân thành phố trong quyết định chủ trương đầu tư, nhất là các dự án sử dụng ngân sách trung ương. Thống nhất với các ý kiến của các đại biểu, Bộ trưởng cho rằng quy định này cần được rà soát để bảo đảm phạm vi phân cấp phù hợp, “gói gọn trong phần ngân sách của Thành phố”.
Về tích hợp quy hoạch, Bộ trưởng cho biết, việc gộp quy hoạch Thủ đô và quy hoạch chung Thủ đô thành một quy hoạch tổng thể Thủ đô, đồng thời xử lý nội dung này tại Luật Quy hoạch là hướng đi phù hợp.
Một nội dung được quan tâm khác là thu hồi đất ngoài các trường hợp quy định tại Điều 79 Luật Đất đai. Theo Bộ trưởng, Bộ Tài chính dự kiến tiếp thu theo hướng không giao Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định danh mục dự án thu hồi đất. Thay vào đó, khi có chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Hội đồng nhân dân Thành phố được uỷ quyền quyết định từng dự án cụ thể để đảm bảo nó chặt chẽ, phù hợp với tình hình thực tiễn.
"Bộ Tài chính sẽ tiếp thu đầy đủ ý kiến của Thường vụ Quốc hội để cùng với cơ quan thẩm tra xây dựng dự thảo Nghị quyết có chất lượng tốt nhất để trình Quốc hội xem xét thông qua, tạo điều kiện cho Thủ đô phát triển bứt phá và bền vững", Bộ trưởng nhấn mạnh.
