Chậm tiến độ phần lớn do yếu tố khách quan
Từ năm 2010 đến cuối năm 2020, trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa có 706 dự án ngoài ngân sách được cấp giấy chứng nhận đầu tư, với tổng vốn đăng ký 263.975 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn 2010 - 2015, có 463 dự án được cấp giấy chứng nhận đầu tư, với tổng vốn đăng ký 143.534 tỷ đồng; giai đoạn 2016 - 2020, cấp giấy chứng nhận cho 243 dự án, với tổng vốn đăng ký 120.445 tỷ đồng. Giai đoạn này, UBND tỉnh Khánh Hòa cũng đã thu hồi giấy chứng nhận đầu tư, quyết định chủ trương đầu tư 108 dự án.
Hiện nay, các dự án cơ bản triển khai theo đúng tiến độ cam kết và quy định trong giấy chứng nhận đầu tư. Tuy nhiên, vẫn còn 95 dự án có tiến độ thực hiện chậm so với quy định. Qua rà soát, Sở Kế hoạch và Đầu tư nhận thấy, hầu hết nguyên nhân của sự chậm trễ đều xuất phát từ khách quan, như: tình hình kinh tế thế giới và trong nước gặp rất nhiều khó khăn nên việc thu hút, kêu gọi và huy động vốn đầu tư hạn chế; việc thu xếp nguồn vốn của hầu hết các dự án gặp khó, ảnh hưởng đến tiến độ đầu tư.
Từ năm 2014 đến nay, các sở, ngành phải thực hiện yêu cầu của các cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán và xử lý sai phạm, khắc phục vi phạm theo yêu cầu của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Thanh tra Chính phủ, đây cũng là nguyên nhân ảnh hưởng đến việc giải quyết các thủ tục đầu tư, đất đai, xây dựng, quy hoạch cho các dự án.
Đặc biệt, do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên hầu hết các dự án đầu tư phải tạm dừng triển khai thi công xây dựng trong năm 2020, 2021 để thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ. Dịch COVID-19 cũng ảnh hưởng đến tình hình hoạt động kinh doanh, khả năng tài chính của nhà đầu tư, tiến độ thực hiện, đặc biệt là các dự án đầu tư trong lĩnh vực dịch vụ, du lịch do lượng khách du lịch trong nước và quốc tế giảm sút.
Bên cạnh đó, các vướng mắc về quy hoạch, công tác giải phóng mặt bằng, ảnh hưởng đến đất an ninh quốc phòng… cũng là những nguyên nhân khiến việc triển khai các dự án đầu tư bị chậm. Mặt khác, cũng có một số nhà đầu tư thiếu năng lực tài chính, khả năng huy động, thu xếp nguồn vốn hạn chế nên tiến độ đầu tư cầm chừng, ảnh hưởng đến thời gian thực hiện dự án.
Kiến nghị tháo gỡ
Để sớm tháo gỡ khó khăn cho các dự án đầu tư ngoài ngân sách, Sở Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị UBND tỉnh Khánh Hòa chỉ đạo các cơ quan liên quan đẩy nhanh tiến độ lập, phê duyệt quy hoạch tỉnh, quy hoạch cấp huyện, quy hoạch chung TP. Nha Trang và các quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000.
Từ đó, làm cơ sở triển khai thực hiện các dự án đầu tư nói chung, các dự án ngoài ngân sách nói riêng và đẩy nhanh tiến độ thực hiện đối với các dự án chậm tiến độ. Sở Kế hoạch và Đầu tư cũng đề nghị UBND tỉnh Khánh Hòa giao cho đơn vị có thẩm quyền khẩn trương rà soát, tham mưu Hội đồng thẩm định giá đất tỉnh xác định giá đất của các dự án đầu tư có sự thay đổi, điều chỉnh về quy mô đầu tư, quy hoạch chi tiết xây dựng để làm căn cứ yêu cầu nhà đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai bổ sung (nếu có) trước khi xem xét, cho phép tiếp tục triển khai thực hiện dự án.
Ông Trần Minh Hải - Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết, bên cạnh đề xuất, kiến nghị với UBND tỉnh, để phù hợp với quy định của Luật Đất đai và thuận tiện cho nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư ngoài ngân sách, sở cũng kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài chính và cơ quan chức năng liên quan nghiên cứu, hướng dẫn cụ thể về tài liệu chứng minh năng lực tài chính của nhà đầu tư để thực hiện dự án đầu tư từ nguồn vốn ngoài ngân sách.
Bên cạnh đó, sở kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư rà soát, tham mưu Chính phủ điều chỉnh, bổ sung Nghị định số 31 ngày 26/3/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư; đồng thời, tham mưu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành Trung uơng rà soát các quy định của pháp luật khác liên quan đến các nội dung sửa đổi của nghị định này.
Bởi quy định về đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, chấp thuận nhà đầu tư không thông qua đấu giá, đấu thầu chưa rõ ràng, chưa thống nhất giữa Luật Đầu tư, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu và Luật Đất đai. Điều này dẫn đến những khó khăn, vướng mắc khi áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư đối với các trường hợp dự án xây dựng nhà ở thương mại mà nhà đầu tư đang có quyền sử dụng đất.
