 |
| Các diễn giả chia sẻ về triển vọng phát triển KCN Việt Nam đến năm 2030. Ảnh: T.D |
Nhiều dư dịa để phát triển
Chia sẻ về bức tranh hiện trạng và dự báo phát triển KCN Việt Nam đến năm 2030 tại Diễn đàn KCN năm 2025 với chủ đề “Thúc đẩy đầu tư KCN trong kỷ nguyên mới” diễn ra ngày 11/12 tại TP. Hồ Chí Minh, ông Phạm Văn Nam - Phó Tổng Giám đốc Cổng thông tin KCN Việt Nam cho biết, tính đến năm 2025, Việt Nam có 478 KCN đã thành lập với tổng diện tích đất quy hoạch là 146.000 ha, trong đó đất công nghiệp là 101.600 ha, đạt tỷ lệ lấp đầy khoảng 53,2%, với dư địa đất công nghiệp còn lại là 47.500 ha. Hướng tới năm 2030, mục tiêu đặt ra là nâng tổng số KCN lên 600, với diện tích quy hoạch tăng thêm 35.000 ha, đạt 181.000 ha.
Đối với Cụm công nghiệp, ông Nam cho biết số lượng dự kiến tăng từ 1.100 lên 2.000, với diện tích quy hoạch tăng thêm 29.000 ha. Dự báo dư địa đất công nghiệp và Cụm công nghiệp sẽ tăng thêm 48.300 ha, đưa tổng diện tích dư địa phát triển lên tới 114.200 ha vào năm 2030.
Tuy nhiên, theo ông Nam trọng tâm của chiến lược mới nằm ở việc khai thác hiệu quả quỹ đất công nghiệp, dựa trên bốn trụ cột định vị Việt Nam thành mắt xích chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Các KCN sẽ chuyển từ mô hình cung cấp hạ tầng sang trung tâm kết nối chuỗi giá trị, thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (FDI) và nội địa. Cơ hội mở rộng không gian phát triển sau sáp nhập hành chính được kỳ vọng tạo ra thương hiệu đầu tư vùng với thể chế và hạ tầng đồng bộ, qua đó thu hút dòng vốn chất lượng cao gắn với sản xuất trong nước.
Song song, hệ thống KCN sẽ được nâng cấp theo hướng thông minh – bền vững – tích hợp, áp dụng năng lượng tái tạo, hạ tầng số và logistics hiện đại, gắn kết với đô thị thông minh. Nền tảng hỗ trợ của chiến lược là đổi mới giáo dục nghề nghiệp theo nhu cầu doanh nghiệp, đặc biệt về kỹ năng số và tự động hóa, cùng nỗ lực nâng cao hình ảnh lao động kỹ thuật để thu hút nguồn nhân lực phục vụ mục tiêu phát triển công nghiệp trong dài hạn.
 |
| Theo các chuyên gia cần đẩy mạnh mô hình KCN sinh thái. Ảnh: ST |
Tạo dựng giá trị cốt lõi
Ông Đào Xuân Đức – Chủ tịch Diễn đàn KCN Việt Nam cho biết, khoảng 80% dòng vốn đầu tư toàn cầu hiện nay đang chảy vào các KCN. Khi triển khai dự án mới hoặc mua lại doanh nghiệp trong nước, nhà đầu tư FDI thường muốn tái cấu trúc toàn diện để nâng hiệu quả vận hành. Đây không chỉ là “xu hướng”, mà là xu thế tất yếu trong giai đoạn phát triển mới của công nghiệp thế giới.
Từ yêu cầu này, ông Đức cho rằng Việt Nam phải chủ động chuẩn bị năng lực đón dòng vốn. Tại TP. Hồ Chí Minh, nhiều KCN đã hoạt động hơn 30 năm như KCN Tân Thuận, sắp hết chu kỳ 50 năm đang đứng trước nhu cầu cấp bách là đổi mới mô hình để không tụt lại trong cuộc cạnh tranh thu hút đầu tư. Thành phố đã chọn 5 khu công nghiệp để thí điểm tái cấu trúc, làm cơ sở nhân rộng cho toàn bộ hệ thống trong thời gian tới.
Theo các chuyên gia, mô hình KCN truyền thống không còn phù hợp với kỳ vọng của nhà đầu tư hiện nay. Để tiếp tục hấp dẫn dòng vốn chất lượng cao, các KCN phải bước vào giai đoạn chuyển đổi kép: chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Điều này bao gồm sắp xếp lại mặt bằng, nâng cấp hạ tầng, áp dụng tiêu chuẩn môi trường mới và thậm chí dừng những dự án lạc hậu, không còn phù hợp với định hướng phát triển bền vững.
Ông Trương Văn Phong - Phó Trưởng Ban Ban Quản lý KCX và KCN TP. Hồ Chí Minh (Hepza) nhấn mạnh, đầu tư thông minh và tăng trưởng xanh đang trở thành hai giá trị cốt lõi của giai đoạn phát triển hiện nay. Đây là định hướng phù hợp không chỉ với chiến lược thu hút đầu tư của TP. Hồ Chí Minh, mà còn với mục tiêu phát triển của Việt Nam và xu thế chung của thế giới. Những giá trị này cũng đang được xem là trục chính trong quy hoạch các khu công nghiệp và trong việc định hình dòng vốn đầu tư tương lai.
Để chiến lược thu hút đầu tư đi vào thực chất tại từng địa phương - Phó Cục trưởng Cục Ngoại vụ và Ngoại giao văn hóa (Bộ Ngoại giao) Nguyễn Đồng Trung nhấn mạnh vai trò dẫn dắt của ngoại giao kinh tế, với tinh thần “lấy người dân, địa phương và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ”.
Thời gian qua, các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài đã hỗ trợ địa phương tổ chức hơn 300 hoạt động xúc tiến, ký gần 100 thỏa thuận hợp tác, góp phần chuyển hóa quan hệ chính trị thành giá trị kinh tế cụ thể cho các KCN.
Theo ông Trung, định hướng năm 2026 là giữ đà và mở rộng quan hệ với các đối tác chủ chốt như Trung Quốc, Mỹ, Hàn Quốc, Ấn Độ; tăng cường hợp tác với Bulgaria, Đức, Anh, Bồ Đào Nha, Italy và mở rộng sang các thị trường tiềm năng như Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, Kuwait, Nam Phi, Mexico. Ngành ngoại giao sẽ xây dựng kế hoạch hành động cụ thể, lập cơ chế trao đổi để thúc đẩy triển khai hiệu quả các cam kết cấp cao.
Song song đó, Việt Nam sẽ đột phá trong thương mại, đầu tư, lao động, du lịch, ưu tiên xử lý và thu hút các dự án chiến lược, FDI công nghệ cao trong 11 lĩnh vực then chốt; đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp trong nước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Ông Trung nhấn mạnh ngoại giao khoa học – công nghệ, ngoại giao bán dẫn và kinh tế số sẽ là trụ cột mới của ngoại giao kinh tế trong kỷ nguyên mới.
