Trao “cần câu cơm” để người dân tự tin thoát nghèo
Tại tỉnh Quảng Ngãi, công tác đào tạo nghề cho đồng bào dân tộc ở khu vực miền núi được xem là nhiệm vụ trọng tâm trong chương trình giảm nghèo bền vững. Chính quyền địa phương không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ con giống, cây trồng mà còn mở các lớp đào tạo, tập huấn kỹ năng thực tế về trồng trọt, chăn nuôi, phòng chống dịch bệnh cho gia súc, gia cầm…
Câu chuyện của anh Đinh Văn Hùng, dân tộc Cor, xã Sơn Thượng Tây là một minh chứng. Cuối năm 2024, anh được hỗ trợ 2 con bò sinh sản, đồng thời tham gia khóa học 3 tháng về chăn nuôi gia súc, gia cầm. Nhờ kiến thức học được, anh tự tin vay vốn ưu đãi của ngân hàng chính sách xã hội mua thêm bò, do biết cách phòng bệnh nên việc chăm sóc đàn vật nuôi hiệu quả hơn. Chỉ sau một năm, kinh tế gia đình anh đã ổn định, hướng tới phát triển bền vững.
Không chỉ dừng ở sản xuất nông nghiệp, Quảng Ngãi còn đa dạng hóa ngành nghề theo thế mạnh từng địa phương. Ở vùng có tiềm năng du lịch cộng đồng, các lớp đào tạo dịch vụ nấu ăn, hướng dẫn viên du lịch, sản phẩm lưu niệm từ thổ cẩm, đan lát được tổ chức ngay tại bản làng. Nhờ vậy, nhiều bạn trẻ đã biết cách kết hợp truyền thống với hiện đại, biến những tấm thổ cẩm thành váy cưới, túi xách, sản phẩm du lịch độc đáo, vừa giữ gìn bản sắc văn hóa địa phương vừa nâng cao thu nhập cho gia đình.
Những con đường đất đỏ nơi khu vực miền núi còn nhiều khó khăn của tỉnh Quảng Ngãi giờ đã rộn ràng tiếng cười. Đào tạo nghề không chỉ mang lại kiến thức cho người dân mà còn thắp lên niềm tin về một tương lai đổi thay.
Tri thức - Chìa khóa mở ra cánh cửa thoát nghèo
Ở Sơn La đã triển khai thành công nhiều chương trình, chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tính riêng năm 2024, công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn của Tỉnh đã vượt chỉ tiêu kế hoạch với 20.617 người gắn với nhu cầu phát triển sản xuất của địa phương. Trong 8 tháng đầu năm 2025, Sơn La có thêm gần 1.400 người được đào tạo nghề nông nghiệp, 5.300 lao động nông thôn có việc làm mới.
Anh Cà Văn Cử, dân tộc Thái (bản Mòn, xã Mường Bú) cho biết: nhờ tham gia các lớp học kiến thức trồng trọt do xã tổ chức, anh đã mạnh dạn đầu tư trồng hơn 2 ha cây ăn quả các loại như: Ổi, mít Thái, xoài, na, chanh Tứ quý, nhãn ghép,… nuôi lợn và 60 m2 ao thả cá. Mô hình vườn - ao - chuồng của anh cho thu nhập gần 400 triệu đồng/năm, trừ chi phí, lãi dòng đạt khoảng 60%.
Bà Tráng Thị Xuân, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La cho biết: Năm 2025, tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề của địa phương đạt khoảng 65%, tỷ lệ lao động qua đào tạo được cấp văn bằng, chứng chỉ chiếm 30%. Tuy nhiên, việc đào tạo nghề vẫn còn hạn chế do cơ sở vật chất còn thiếu, chất lượng đào tạo chưa đồng đều, nhất là ở vùng sâu, vùng xa. Vì vậy, định hướng tới đây của Tỉnh sẽ ưu tiên đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm, tăng cường hình thức đào tạo ngắn hạn, linh hoạt, đồng thời mở rộng xuất khẩu lao động, coi đây là hướng đi bền vững giúp người dân nâng cao thu nhập và hội nhập thị trường lao động quốc tế.
Đầu tư chiều sâu, mở ra cánh cửa việc làm bền vững
Thanh Hóa nổi bật với việc đầu tư mạnh mẽ vào giáo dục nghề nghiệp. Trong giai đoạn 2022-2025, Tiểu dự án 1 của Tỉnh về phát triển giáo dục nghề nghiệp tại vùng nghèo nhận được 99.410 triệu đồng từ Trung ương. Trong đó, Trường Cao đẳng nghề Nghi Sơn được đầu tư 57.500 triệu đồng, Trường Trung cấp nghề Nga Sơn được nhận 41.910 triệu đồng để nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị.
Nhờ vậy, giai đoạn 2022-2025, Thanh Hóa đã giải ngân 75.398 triệu đồng vốn phát triển, đạt 85% kế hoạch; riêng Trường Trung cấp nghề Nga Sơn đạt tới 95,02%. Tỉnh cũng cấp 142.770 triệu đồng vốn sự nghiệp để hỗ trợ cho 11 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, mở 97 lớp dạy nghề với hơn 2.500 học viên và tuyển sinh tổng cộng 83.380 học viên.
Không chỉ đào tạo kỹ năng chuyên môn, Thanh Hóa còn chú trọng bồi dưỡng kỹ năng mềm, tư vấn hướng nghiệp, tổ chức 11 lớp tập huấn khởi nghiệp cho 660 học sinh, sinh viên. Bên cạnh đó, Tỉnh dành 22.903 triệu đồng để thúc đẩy xuất khẩu lao động, hỗ trợ đào tạo ngoại ngữ, làm thủ tục cho hàng trăm người. Đặc biệt, hơn 11.000 lao động và thân nhân được tập huấn, tư vấn, mở ra cơ hội đổi đời từ thị trường lao động quốc tế.
Câu chuyện của anh Hà Văn Lâm - thanh niên xã Cẩm Thủy là một minh chứng. Sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, anh Lâm băn khoăn về việc làm tại quê nhà. Nhờ sự tư vấn của Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh, anh quyết định học tiếng Hàn để đi xuất khẩu lao động với hy vọng có thu nhập cao, lo cho tương lai.
Có thể thấy, Thanh Hóa đã thực sự đi trước một bước khi kết hợp hài hòa giữa đào tạo nghề trong nước với xuất khẩu lao động, tạo hệ sinh thái việc làm đa dạng và bền vững cho người dân địa phương.
Đào tạo nghề đã và đang khẳng định vai trò là “chìa khóa vàng” giúp người dân ở các địa bàn khó khăn, vùng miền núi từ Quảng Ngãi, Sơn La, Thanh Hóa đến nhiều tỉnh, thành khác vươn lên thoát nghèo. Không chỉ mang lại kỹ năng sản xuất và cơ hội việc làm, công tác đào tạo nghề còn khơi dậy khát vọng đổi thay, góp phần xây dựng nông thôn mới, cải thiện đời sống Nhân dân và hướng tới sự phát triển bền vững.
Có thể khẳng định, khi được đầu tư đúng hướng và gắn với nhu cầu thực tiễn, đào tạo nghề sẽ trở thành nền tảng vững chắc giúp hàng triệu lao động nghèo trên khắp cả nước tự tin bước vào hành trình mới - hành trình của tri thức, việc làm và thu nhập ổn định hơn, góp phần thiết thực vào mục tiêu xóa đói, giảm nghèo bền vững./.
