 |
| Khi được hỗ trợ và trao quyền, phụ nữ có thể cải thiện không chỉ cuộc sống của bản thân mà còn của cả gia đình và cộng đồng, thúc đẩy bình đẳng giới và giảm nghèo bền vững. |
Tại Hội thảo khoa học quốc tế 2025 với chủ đề “Bình đẳng giới và vai trò của phụ nữ trong phát triển bền vững” do Học viện Phụ nữ Việt Nam tổ chức ngày 21/11, các chuyên gia cho rằng, giảm nghèo bền vững hiện nay không chỉ là mục tiêu kinh tế - xã hội quan trọng mà còn là nền tảng để bảo đảm mọi người dân, đặc biệt là phụ nữ và các nhóm yếu thế, được thụ hưởng thành quả phát triển một cách công bằng. Thực tế cho thấy, khi các mô hình sinh kế bền vững được thiết kế với phụ nữ làm trung tâm như tài chính vi mô, chuyển dịch năng lượng tạo việc làm mới, hay phát triển kinh tế số, phụ nữ không chỉ gia tăng thu nhập mà còn nâng cao vị thế, tiếng nói và khả năng tham gia vào quá trình ra quyết định của cộng đồng.
Theo các chuyên gia, phụ nữ và giảm nghèo có mối quan hệ chặt chẽ, vì phụ nữ thường chịu thiệt thòi kép về cơ hội tiếp cận sinh kế, vốn và giáo dục, nhưng họ cũng là động lực quan trọng để giảm nghèo bền vững khi có cơ hội. Tầm quan trọng của phụ nữ trong công tác giảm nghèo thể hiện rõ trên các phương diện như:
Thứ nhất, vai trò trung tâm: Khi phụ nữ được hỗ trợ và trao quyền, họ có thể cải thiện không chỉ cuộc sống của bản thân mà còn của cả gia đình và cộng đồng, thúc đẩy bình đẳng giới và giảm nghèo bền vững.
Thứ hai, nhóm dễ bị tổn thương: Phụ nữ nghèo thường gặp nhiều hạn chế về nguồn lực, công việc không ổn định và gánh nặng chăm sóc gia đình, khiến họ cần được hỗ trợ ưu tiên.
Thứ ba, động lực phát triển: Phụ nữ có thu nhập ổn định sẽ tăng cường khả năng tái đầu tư và tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị sản xuất, từ đó đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế.
Tại Việt Nam, phụ nữ có vai trò hết sức quan trọng đối với công tác xóa đói giảm nghèo, đồng thời đây cũng là nhóm đối tượng ưu tiên mà các chính sách hỗ trợ hướng đến. Chẳng hạn, trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đặt ra chỉ tiêu hàng năm giúp 33.500 hộ có phụ nữ thoát nghèo, thoát cận nghèo, khẩn trương thực hiện tiêu chí "Không đói nghèo”… thông qua các hoạt động như: Tập trung nâng cao năng lực về ứng dụng công nghệ thông tin, hỗ trợ tham gia thương mại điện tử, đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, xúc tiến đầu tư, năng lực tự học hỏi, tự tiếp cận với các dịch vụ xã hội: dạy nghề, việc làm... phù hợp với tình hình đời sống, sản xuất, kinh doanh của hội viên, phụ nữ.
Thời gian qua, nhiều địa phương cũng đã tập trung vào các hoạt động hỗ trợ mô hình đa dạng hóa sinh kế, các mô hình tổ nhóm tiết kiệm, vay vốn ở cơ sở, phụ nữ khởi nghiệp nhằm giúp chị em duy trì thu nhập, ổn định cuộc sống và vươn lên thoát nghèo bền vững.
Chẳng hạn, trong giai đoạn 2021-2025, tỉnh Hà Tĩnh đã triển khai đồng bộ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, tập trung nguồn lực lớn vào đa dạng hóa sinh kế và phát triển sản xuất nông nghiệp. Các mô hình thuộc Dự án 2 và Tiểu dự án 1 - Dự án 3 đã tạo “cú hích” mạnh mẽ cho người dân, đặc biệt là phụ nữ nghèo, phụ nữ dân tộc thiểu số - những nhóm yếu thế dễ bị tổn thương nhất trong quá trình phát triển.
Hay như tại tỉnh Tuyên Quang, các cấp Hội Phụ nữ đã tích cực thực hiện nhiệm vụ công tác hội gắn với các phong trào phát triển kinh tế, đạt được nhiều kết quả tích cực. Kết quả, đã duy trì 1.739 nhóm “Phụ nữ giúp nhau viên gạch hồng và phát triển kinh tế”. Được biết, các nhóm đã vận động được 1,3 tỷ đồng; 379 nghìn viên gạch để xây dựng 1.318 công trình phụ trợ nhà tiêu, nhà tắm, khuôn viên nhà ở, chuồng trại chăn nuôi cho hội viên có hoàn cảnh khó khăn. Nỗ lực này đã góp phần cùng địa phương hoàn thành mục tiêu xóa 15.064 nhà ở tạm, nhà dột nát trên địa bàn.
Trong phong trào thi đua “Vì người nghèo-không để ai bị bỏ lại phía sau”, các cấp hội trong toàn tỉnh Tuyên Quang đã thường xuyên tổ chức các lớp học nghề, hướng nghiệp, tư vấn việc làm cho chị em. Theo đó, Hội Nông dân xã Yên Minh đã chủ động nhân rộng mô hình nhóm phụ nữ phát triển kinh tế chăn nuôi lợn thịt tại Chi hội thôn Cóc Cọt, xã Pờ Ly Ngài. Mô hình không chỉ giúp các hộ có thêm thu nhập ổn định, mà còn hình thành tinh thần liên kết, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất trong cộng đồng. Hội cũng đã phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Chính sách xã hội để tuyên truyền, hỗ trợ hội viên tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, từ đó sử dụng vốn đúng mục đích, có thu nhập ổn định. Hiện nay, toàn xã có năm tổ phụ nữ đang quản lý hiệu quả nguồn vốn 305 triệu đồng, cho 30 hộ vay vốn phát triển chăn nuôi, trồng trọt...
Trong thời gian tới, để đẩy mạnh các hoạt động giảm nghèo bền vững, các giải pháp cần tiếp tục tập trung hỗ trợ sinh kế, tạo việc làm, trao quyền tiếp cận thông tin và dịch vụ xã hội cơ bản, đồng thời tập trung vào nâng cao năng lực, kỹ năng và vị thế của phụ nữ.
