 |
| Nhiều mô hình giảm nghèo hiệu quả được triển khai tại các địa phương. |
Trong thời gian qua, công tác giảm nghèo bền vững tiếp tục được Đảng, Nhà nước và các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo quyết liệt, triển khai đồng bộ nhiều chính sách, chương trình, dự án hướng tới mục tiêu “không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Theo ông Phạm Hồng Đào - Phó chánh Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: Việt Nam là 1 trong 30 quốc gia đầu tiên trên thế giới và là quốc gia đầu tiên của châu Á áp dụng chuẩn nghèo đa chiều, bảo đảm mức sống tối thiểu gắn với mục tiêu phát triển bền vững.
Đặc biệt, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 được thiết kế theo hướng đa chiều, bao trùm và bền vững hơn, tập trung vào phát triển sinh kế, nâng cao năng lực và tiếp cận dịch vụ cơ bản cho người nghèo, thay vì chỉ hỗ trợ thu nhập như trước. Dự kiến năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo toàn quốc giảm còn khoảng 3%, vượt mục tiêu bình quân giảm 1-1,5%/năm mà Nghị quyết Quốc hội đề ra.
Đặc biệt, các mô hình giảm nghèo gắn với phát triển sản xuất, chương trình OCOP, chuyển đổi sinh kế theo hướng thích ứng biến đổi khí hậu được nhân rộng. Tới nay, Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 đã triển khai 10.587 mô hình, dự án giảm nghèo, thu hút 205.585 hộ tham gia (gồm các hộ nghèo, cận nghèo và mới thoát nghèo). Các mô hình này không chỉ tạo sinh kế bền vững, tăng thu nhập mà còn thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế và lao động tại các địa phương nghèo, từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất tập trung, gắn với chuỗi giá trị.
Đánh giá về các mô hình giảm nghèo, TS. Trần Công Thắng - Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường cho rằng, trong thời gian qua, các mô hình giảm nghèo bền vững đã có nhiều đổi mới cả về tư duy và cách làm, chuyển dần từ hỗ trợ trực tiếp sang trao “cần câu” cho người dân, khuyến khích người nghèo chủ động vươn lên, gắn giảm nghèo với phát triển sản xuất, đào tạo nghề, chuyển đổi sinh kế và xây dựng nông thôn mới.
Theo đó, các địa phương đã căn cứ vào điều kiện thực tế để có những mô hình giảm nghèo rất đa dạng, khai thác lợi thế bản địa, nguồn lực địa phương. Những mô hình ấy đã đi sâu vào giải quyết nguyên nhân của đói nghèo, gắn kết sản xuất với thị trường, xây dựng chuỗi giá trị, tăng cường sự tham gia của các hộ nghèo. Các mô hình với các chính sách rất linh hoạt chứ không chỉ dừng lại ở việc trợ cấp, hỗ trợ sản xuất mà còn thông qua việc đào tạo, nâng cao năng lực, hộ trợ kết nối, xây dựng cộng đồng, cung cấp các chính sách hỗ trợ sản xuất, tín dụng, thị trường hiệu quả.
Thực tế cũng cho thấy, nhiều mô hình giảm nghèo hiệu quả được triển khai tại các địa phương, tiêu biểu như: mô hình hỗ trợ xi măng làm đường giao thông nông thôn ở tỉnh Hà Giang; mô hình trồng cây ăn quả gắn với thị trường tại tỉnh Sơn La; phát triển dược liệu kết hợp du lịch cộng đồng ở tỉnh Kon Tum; mô hình hỗ trợ bò sinh sản và tổ chức sản xuất theo nhóm hộ tại tỉnh Bình Định (trước đây)… đã góp phần cải thiện thu nhập, nâng cao chất lượng đời sống và lan tỏa các cách làm hiệu quả.
Theo TS. Trần Công Thắng, nhìn chung, điểm đáng ghi nhận nhất là các mô hình giảm nghèo hiện nay không chỉ giúp người dân tăng thu nhập, mà còn thay đổi nhận thức, nâng cao năng lực, khơi dậy tinh thần tự lực vươn lên. Những mô hình, câu chuyện này minh chứng rằng khi chính sách đúng hướng, có sự hỗ trợ của Nhà nước, đồng hành của doanh nghiệp và tinh thần nỗ lực vươn lên của người dân, thì giảm nghèo không chỉ là thoát nghèo về thu nhập, mà là nâng cao năng lực, khơi dậy nội lực và lan tỏa giá trị bền vững trong cộng đồng.
Trong thời gian tới, cần tiếp tục nhân rộng, lan tỏa hiệu quả các mô hình giảm nghèo bền vững gắn với thực tiễn tại từng địa phương. Các mô hình này cần tiếp tục gắn với việc khuyến khích người nghèo chủ động vươn lên, gắn giảm nghèo với phát triển sản xuất, đào tạo nghề, chuyển đổi sinh kế và xây dựng nông thôn mới.
