Giảm nghèo bền vững phải gắn với thích ứng biến đổi khí hậu

Quốc hội thảo luận tại hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035.

Sáng 5/12, Quốc hội tiến hành thảo luận tại Hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035.

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp nhấn mạnh chương trình mục tiêu quốc gia phải gắn với thích ứng biến đổi khí hậu. Sau khi tiến hành sắp xếp các đơn vị hành chính, chúng ta có 28 tỉnh có biển chịu ảnh hưởng biến đổi khí hậu. Vì vậy, cần phải tách nội dung “thích ứng biến đổi khí hậu” thành nội dung lớn và thể hiện rõ trong các mục tiêu cụ thể.

Đại biểu Châu Quỳnh Dao - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang cũng cho rằng năm 2025, Việt Nam đương đầu với 20 loại hình thiên tai. Đánh giá những chính sách đúng đắn của Chính phủ, đại biểu này cho rằng, Chính phủ đã tiếp cận, đổi mới tư duy trong việc xây dựng các biện pháp thực hiện về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi gắn với bối cảnh biến đối khí hậu ngày càng phức tạp, khó lường. Do đó, việc giảm nghèo bền vững phải thích ứng, tăng cường với sức chống chịu của nhân dân trước thảm họa thiên tai.

Trong khi đó, theo đại biểu Hoàng Quốc Khánh - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lai Châu, cần ưu tiên bố trí nguồn lực để di dời khẩn cấp thôn bản nguy cơ sạt lở cao, lở đất; bố trí đủ nguồn kinh phí để xây dựng các khu tái định cư an toàn, hạ tầng thiết yếu, sinh kế bền vững cho người dân, chủ động phòng ngừa, giảm thiểu thiệt hại ngay từ gốc.

Đại biểu Hồ Thị Minh - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị cho rằng, trong những năm gần đây, thiên tai diễn biến phức tạp nhưng chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026 - 2035 chưa nêu ra một số các tiểu dự án riêng biệt như hỗ trợ tái định cư, định canh, sinh kế, ứng phó với biến đổi thiên tai khí hậu ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và xung yếu. Do đó, cần có cơ chế đặc thù, giao quyền cho Chủ tịch địa phương thực hiện các vấn đề cấp bách để khắc phục hậu quả thiên tai mà không cần thông qua Luật Đầu tư công như hiện nay.

Liên quan đến giảm nghèo bền vững, trước đó, chiều 3/12 thảo luận tại Tổ về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035, Đại biểu Lê Thị Thanh Lam - Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Cần Thơ cho rằng bộ tiêu chí nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026 - 2030 cần được thiết kế theo hướng đánh giá thực chất, linh hoạt theo vùng miền; giảm tỷ trọng các tiêu chí hình thức, tăng tỷ trọng các tiêu chí về sinh kế, dịch vụ cơ bản, giảm nghèo đa chiều; bổ sung tiêu chí về công khai, minh bạch, sự tham gia của người dân và chuyển đổi số ở cấp xã.

Theo Đại biểu Ma thị Thúy – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang, việc tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia sẽ giúp cho việc đầu tư, quy hoạch, kế hoạch thực hiện tập trung, thống nhất, hạn chế tình trạng đầu tư dàn trải… trong giai đoạn trước. Các chương trình có cùng mục tiêu là nâng cao đời sống, thu nhập, giảm nghèo bền vững các vùng khó khăn.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh - Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Cần Thơ cho rằng, thời gian qua, thời tiết diễn biến cực đoan với mưa lớn, lũ lụt và sạt lở nghiêm trọng tại nhiều khu vực miền núi. Trước thực tế đó, cần nghiên cứu bổ sung vào chương trình mục tiêu quốc gia phương án di dời dân cư khỏi vùng có nguy cơ sạt lở từ sớm; đồng thời xây dựng mô hình ổn định đời sống bền vững cho các hộ dân sau khi được bố trí tái định cư.

Báo cáo Tổng kết thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 của Ban chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 cho thấy, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 bước đầu đã góp phần thúc đẩy thực hiện mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân 1-1,5%/năm, tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm trên 3%/năm (riêng các huyện nghèo, giảm tỷ lệ nghèo từ 4-5%/năm).

Chương trình đã triển khai 10.587 mô hình, dự án giảm nghèo, trong đó 9.816 mô hình thuộc lĩnh vực nông nghiệp và 771 mô hình phi nông nghiệp, với sự tham gia của 205.585 hộ. Các mô hình này không chỉ tạo sinh kế bền vững, tăng thu nhập mà còn thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế và lao động tại các địa phương nghèo, từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất tập trung, gắn với chuỗi giá trị. Các dự án hỗ trợ sản xuất nông nghiệp (6.174 dự án) đã giúp 99.594 hộ cải thiện phương thức canh tác, áp dụng công nghệ cao, từ đó nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm...