Việt Nam sắp trải qua một năm khởi sắc rõ rệt với mức tăng trưởng GDP đạt 7,85% trong 9 tháng đầu năm 2025 – mức tăng cao nhất trong 11 năm gần đây, ghi nhận sức bật mạnh mẽ từ đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu.
Theo các chuyên gia, động lực tăng trưởng lan tỏa rộng, cho thấy nền kinh tế đã lấy lại nhịp phục hồi sau giai đoạn khó khăn kéo dài bởi đại dịch và xu hướng thắt chặt tài chính toàn cầu. Đây cũng là cơ sở quan trọng để Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng cao từ 10% trở len trong năm 2026 và hai con số trong những năm tiếp theo.
Tại Hội thảo quốc tế lần thứ 8 với chủ đề “Các vấn đề đương đại trong Kinh tế, Quản trị và Kinh doanh” (CIEMB 2025) do Đại học Kinh tế Quốc dân (NEU) phối hợp với Đại học Quốc gia Úc (ANU) tổ chức trong 2 ngày 27-28/11/2025, TS. Jochen M. Schmittmann - Trưởng đại diện Văn phòng Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) khu vực Việt Nam, Campuchia và Lào cũng đánh giá cao đà tăng trưởng của Việt Nam trong những năm qua, với GDP bình quân đầu người tăng lên trong khi tỷ lệ nghèo đói giảm đáng kể.
Hơn nữa, Việt Nam đã chuyển đổi cơ cấu xuất khẩu mạnh mẽ, từ chủ yếu là hàng dệt may và hàng hóa cơ bản vào năm 2000, sang máy móc và thiết bị điện tử là mặt hàng xuất khẩu chính trong những năm gần đây.
Chính sách tài khóa và tiền tệ vẫn được duy trì để hỗ trợ tăng trưởng, đặc biệt là những cải cách về chính quyền, sắp xếp đơn vị hành chính đã mang lại hiệu quả.
Tuy nhiên, vị chuyên gia đến từ IMF cũng nêu, triển vọng tăng trưởng năm 2026 của Việt Nam chịu tác động từ tốc độ thực thi cải cách và khả năng ứng phó trước những xáo trộn thương mại toàn cầu.
TS. Jochen M. Schmittmann cho biết, để duy trì sức bền tăng trưởng trong trung hạn, Việt Nam cần đẩy nhanh tiến trình cải cách, từ việc nâng cao hiệu quả phân bổ nguồn lực cho đến việc giảm bớt những rào cản thể chế.
Một trong những vấn đề được IMF đặc biệt nhấn mạnh là năng suất tổng hợp (TFP) của Việt Nam ở mức thấp hơn nhiều so với các nền kinh tế mới nổi khác, thậm chí trong giai đoạn 2000–2019, TFP bình quân ghi nhận mức -0,3%. Con số này cho thấy lợi thế lao động dồi dào đang dần suy giảm.
Do đó, theo TS. Jochen M. Schmittmann, nếu Việt Nam không cải thiện được năng suất, tăng trưởng sẽ khó duy trì ở mức cao khi nền kinh tế tiến lên nhóm thu nhập trung bình cao.
Bên cạnh đó, chuyên gia IMF cũng đưa ra lưu ý đối với lĩnh vực tài chính, khi tỷ lệ an toàn vốn của hệ thống ngân hàng Việt Nam nằm trong mức thấp nhất so với nhóm ASEAN được so sánh. Tăng trưởng tín dụng duy trì ở mức cao nhiều năm liên tiếp cùng với sự gia tăng của các tài sản rủi ro mới như tài sản số khiến dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ trong năm 2026 khá hạn chế.
TS. Jochen M. Schmittmann cho rằng, ưu tiên hàng đầu của năm 2026 phải là ổn định giá cả, kiểm soát rủi ro hệ thống và tạo khoảng đệm tài khóa cho các mục tiêu dài hạn, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục phân hóa mạnh theo chu kỳ phục hồi không đồng đều.
Từ góc nhìn thương mại quốc tế, GS. Shiro Armstrong - Đại học Quốc gia Úc phân tích, Việt Nam là một trong những nền kinh tế hưởng lợi nhiều nhất từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tuy nhiên, mức độ phụ thuộc lớn vào một số thị trường, đặc biệt là Mỹ, đặt ra thách thức đáng kể trong bối cảnh xu hướng bảo hộ thương mại gia tăng trên toàn cầu.
Để duy trì khả năng cạnh tranh, GS. Shiro Armstrong cho rằng, việc đa dạng hóa thị trường, tham gia sâu hơn vào các hiệp định thương mại thế hệ mới và nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm đáp ứng tiêu chuẩn xanh, tiêu chuẩn kỹ thuật và yêu cầu nguồn gốc chuỗi cung ứng sẽ là yếu tố then chốt của năm 2026.
Cùng với cải cách thể chế, đổi mới công nghệ được xem là động lực tăng trưởng mới của Việt Nam. GS. Arman Eshraghi từ Đại học Cardiff, Vương quốc Anh nhận định rằng, sự lan tỏa của trí tuệ nhân tạo và các công nghệ tài chính đang mở ra cơ hội lớn cho nền kinh tế, nhưng lợi ích thực chỉ xuất hiện khi doanh nghiệp và người lao động có đủ kỹ năng để thích ứng. Nhưng nếu không đi kèm năng lực quản trị và đào tạo nhân lực, thì hiệu quả sẽ không như kỳ vọng.
Từ những đánh giá của các tổ chức quốc tế và giới học thuật, PGS.TS Bùi Đức Thọ - Chủ tịch Hội đồng Đại học Kinh tế Quốc dân đánh giá, đây sẽ là những chia sẻ đầy giá trị để Việt Nam tiếp tục cải thiện khi đang bước vào giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ, trong bối cảnh thế giới biến động nhanh.
CIEMB là diễn đàn quốc tế tiêu biểu nhất của Đại học Kinh tế quốc dân, nơi quy tụ các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực kinh tế, quản lý và kinh doanh để thảo luận các vấn đề đương đại và đề xuất các giải pháp hướng tới phát triển bền vững và hội nhập toàn cầu. Năm nay, Ban tổ chức đã nhận được hơn 150 bài tham luận từ các học giả, nhà nghiên cứu, nhà hoạch định chính sách và giảng viên đến từ Việt Nam và nhiều quốc gia.
