Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về dự thảo Luật DTQG (sửa đổi) với một số điểm mới về danh mục hàng DTQG.
Theo Bộ Tài chính, hiện nay, một số mặt hàng DTQG đã được quy định trong các luật khác như: Luật Dược (nguyên liệu làm thuốc), Luật Phòng chống thiên tai (nước uống, thiết bị xử lý nước), nhưng chưa được cập nhật, quy định trong danh mục hàng DTQG.
Vì vậy, để đảm bảo thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, cập nhật các mặt hàng mới, cần thiết phải bổ sung các mặt hàng trên vào danh mục hàng DTQG.
Bối cảnh quốc tế có nhiều diễn biến phức tạp, khó dự báo, xung đột quân sự, bảo hộ thương mại có xu hướng tăng, cùng với biến đổi khí hậu đã có những ảnh hưởng lớn đến đời sống kinh tế, xã hội, ngoại giao, an ninh, quốc phòng.
Trong bối cảnh đó, để đảm bảo mục tiêu DTQG, đáp ứng nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội, an ninh lương thực, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, an sinh xã hội, cần phải nghiên cứu sửa đổi, bổ sung danh mục hàng DTQG theo hướng đa dạng hóa các mặt hàng, đặc biệt là các mặt hàng phục vụ quốc phòng, an ninh; lương thực, an sinh xã hội; bổ sung các nhóm hàng liên quan đến khoa học, công nghệ, chuyển đổi số.
Luật DTQG quy định về nhóm danh mục hàng DTQG, trường hợp cần điều chỉnh danh mục hàng DTQG thì Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định, đối với danh mục chi tiết hàng DTQG thì Chính phủ quy định.
Trong một số trường hợp, quy trình này cần nhiều thời gian, không đáp ứng kịp thời yêu cầu thực tiễn, đặc biệt là tình huống đột xuất, cấp bách, cần phải bổ sung ngay mặt hàng để hỗ trợ, cứu trợ, viện trợ, khắc phục, phòng, chống hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, phục vụ quốc phòng, an ninh.
Để đảm bảo mục tiêu DTQG, đáp ứng nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội, cứu đói, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, an sinh xã hội, cần thiết phải nghiên cứu sửa đổi, bổ sung danh mục hàng DTQG theo hướng đa dạng hóa các mặt hàng, đặc biệt là các mặt hàng phục vụ quốc phòng, an ninh; bổ sung các nhóm hàng liên quan đến khoa học, công nghệ, chuyển đổi số; đồng thời, phân quyền triệt để trong việc thay đổi, bổ sung danh mục chi tiết hàng DTQG, kịp thời đáp ứng được yêu cầu khách quan.
Để đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới, Luật DTQG (sửa đổi) quy định về thẩm quyền phê duyệt danh mục hàng DTQG theo hướng:
- Luật chỉ quy định các tiêu chí đối với các mặt hàng thuộc danh mục hàng DTQG và giao Chính phủ quy định danh mục hàng DTQG.
- Phân quyền quy định, điều chỉnh danh mục hàng DTQG từ Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xuống Chính phủ; quy định danh mục chi tiết hàng DTQG từ Chính phủ xuống Thủ tướng Chính phủ. Luật chỉ quy định các tiêu chí đối với các mặt hàng thuộc danh mục hàng DTQG và giao Chính phủ quy định chi tiết danh mục hàng DTQG.
- Sửa đổi, bổ sung tiêu chí lựa chọn mặt hàng trong tình hình mới, nhất là hàng hóa lĩnh vực quốc phòng, an ninh; đồng thời, quy định loại bỏ khỏi danh mục một số mặt hàng để đảm bảo mặt hàng DTQG là mặt hàng chiến lược, thiết yếu, có tần suất sử dụng nhiều, có tác dụng ứng phó kịp thời trong tình huống đột xuất, cấp bách; đặc chủng, không thể thay thế; vật tư, thiết bị, hàng hóa bảo đảm quốc phòng, an ninh mà sản xuất trong nước chưa đáp ứng được yêu cầu về số lượng.
