Trung Quốc lập kỷ lục mới về xe điện hóa

Bức tranh thị trường ô tô Trung Quốc tháng 11-2025 mang màu sắc đối nghịch rõ rệt khi các hãng xe năng lượng mới nội địa bước vào giai đoạn tăng trưởng bùng nổ, trong khi các thương hiệu ngoại phải vật lộn để giữ doanh số trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Theo số liệu từ Hiệp hội Xe chở khách Trung Quốc (CPCA), doanh số xe năng lượng mới (NEV) trong tháng đạt khoảng 1,35 triệu xe, tăng 7% so với cùng kỳ và tiếp tục củng cố vị thế dẫn đầu toàn cầu của thị trường này. Thị trường xe chở khách Trung Quốc trong cùng kỳ đạt 2,263 triệu chiếc bán ra, giảm 7% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng tăng 1% so với tháng 10.

Như vậy, tỷ lệ NEV trên tổng số xe chở khách bán ra đạt tới 59,3%, tức gần 3 trong số 5 xe bán ra tại Trung Quốc hiện nay là xe điện hoặc hybrid, cho thấy xu hướng chuyển dịch mạnh mẽ và dứt khoát của người tiêu dùng đối với xe xanh.

Trong nhóm những hãng xe bứt phá mạnh nhất, Xiaomi Auto tiếp tục là tâm điểm khi giao 46.249 xe trong tháng vừa qua, đưa tổng số xe giao từ đầu năm lên 361.625 xe và vượt mốc 500.000 xe cộng dồn kể từ khi thương hiệu này bước chân vào ngành ô tô chưa đầy 2 năm. Mẫu SUV Xiaomi YU7 cũng lần đầu đạt kỷ lục 33.729 xe giao trong tháng, trong khi mẫu sedan SU7 giao 12.520 xe - tuy giảm so với tháng trước nhưng vẫn duy trì vị trí trong nhóm các mẫu xe điện phổ biến nhất thị trường.

Trong khi đó, XPeng ghi nhận mức tăng trưởng tích cực ở thị trường quốc tế với 5.057 xe xuất khẩu trong tháng 11, tiếp tục cho thấy nỗ lực mở rộng tầm ảnh hưởng ra ngoài thị trường nội địa.

Một điểm đáng chú ý là dù xe thuần điện tăng trưởng mạnh tại Trung Quốc, phân khúc hybrid - đặc biệt là xe hybrid sạc ngoài (PHEV) và xe điện gia tăng phạm vi (EREV) - vẫn chưa thể bứt phá thực sự. Trong tháng 11, loại xe này bán được 494.000 chiếc, dù tăng 5,11% so với tháng 10, nhưng giảm 3,52% so với cùng kỳ năm 2024. Điều này phản ánh xu hướng người tiêu dùng nước này vẫn ưu tiên xe điện thuần túy hơn, là điều dễ hiểu khi xét chính sách ưu đãi hiện hành của Bắc Kinh về loại xe này.

Trái với sự tăng tốc mạnh của các hãng nội địa, các hãng xe ngoại tại Trung Quốc tiếp tục trải qua giai đoạn khó khăn. Theo CPCA, Tesla chỉ bán được 73.145 xe tại Trung Quốc trong tháng 11, giảm nhẹ 0,47% so với cùng kỳ và ghi nhận tháng thứ năm liên tiếp doanh số giảm theo năm. Tính từ đầu năm đến hết tháng 11, hãng xe Mỹ chỉ đạt bán ra 531.855 xe, giảm 7,37% so với cùng kỳ năm trước. Tình trạng này cho thấy sự hụt hơi rõ rệt của Tesla trong cuộc cạnh tranh với các đối thủ nội địa, vốn đang liên tục tung ra sản phẩm mới, cải tiến công nghệ và tối ưu giá bán.

Các nhà phân tích cho rằng nguyên nhân chính khiến các hãng ngoại gặp khó do tốc độ đổi mới sản phẩm chậm, không theo kịp nhu cầu thị trường thay đổi nhanh, trong khi giá bán lại không đủ sức cạnh tranh với xe nội địa.

Lúc này, các thương hiệu Trung Quốc cũng đang đầu tư mạnh mẽ vào mạng lưới bán hàng và dịch vụ với tốc độ mở rộng nhanh chưa từng có, tạo ra lợi thế lớn về khả năng tiếp cận người tiêu dùng. Những dữ liệu này cho thấy Trung Quốc không còn là thị trường mà các hãng ngoại có thể dễ dàng áp đặt công nghệ, hay chiến lược toàn cầu, mà ngược lại, đang trở thành đấu trường nơi các hãng nội địa làm chủ cuộc chơi.

Với tốc độ phát triển sản phẩm chỉ khoảng 18 tháng - nhanh gấp 2-3 lần so với các hãng phương Tây - các thương hiệu như Xiaomi, XPeng, hay NIO đã tạo ra áp lực cạnh tranh khiến nhiều tên tuổi ngoại buộc phải giảm giá, tái cấu trúc hoặc chấp nhận mất thị phần. Để ứng phó, một số hãng xe nước ngoài đang có điều chỉnh chiến lược. Một ví dụ là Volkswagen mở trung tâm phát triển tại Trung Quốc, cho phép thiết kế và sản xuất xe ngay tại chỗ để giảm chi phí và tăng tính cạnh tranh.

Tuy nhiên, tăng trưởng nóng của thị trường NEV Trung Quốc cũng đi kèm những dấu hỏi lớn về tính bền vững. Sự phụ thuộc vào chính sách ưu đãi của Chính phủ Trung Quốc, áp lực lợi nhuận thấp do cạnh tranh giá và rủi ro dư thừa công suất vẫn đang là các vấn đề dai dẳng.

Dù vậy, ở thời điểm hiện tại, điều không thể phủ nhận là các hãng xe Trung Quốc đang xác lập vị thế dẫn đầu trên sân nhà, thậm chí bắt đầu mở rộng ảnh hưởng ra thị trường toàn cầu thông qua chiến lược xuất khẩu mạnh mẽ.