Theo kế hoạch, TP. Hồ Chí Minh sẽ thành lập Ban Chỉ đạo, ban hành quy chế hoạt động và các quy định liên quan đến phát triển đường sắt đô thị. Thành phố cũng sẽ xây dựng nghị quyết về quy hoạch, tài chính, tiêu chuẩn kỹ thuật và công nghiệp đường sắt; huy động 209.500 tỷ đồng từ ngân sách trung ương, ngân sách địa phương và các nguồn hợp pháp khác.
Bên cạnh đó, TP. Hồ Chí Minh sẽ xây dựng phương án huy động vốn ODA, phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, đồng thời khởi công tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương). Thành phố cũng tiến hành lập, thẩm định báo cáo khả thi cho 7 tuyến metro khác, triển khai công tác bồi thường, tái định cư, di dời công trình, đấu thầu và thi công.
Ngoài ra, thành phố sẽ điều chỉnh quy hoạch vùng phụ cận ga, đấu giá đất theo mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD), đồng thời đẩy mạnh phát triển công nghiệp đường sắt, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực. Mô hình quản lý đầu tư đường sắt đô thị cũng sẽ được cải tổ, với việc thành lập hội đồng thẩm định, tổ thẩm định nhà thầu và tổ chức sơ kết sau hai năm thực hiện.
Trước đó, ngày 19/2/2025, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký chứng thực Nghị quyết số 188/2025/QH15 về cơ chế, chính sách đặc thù nhằm phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.
Nghị quyết này đưa ra các cơ chế quan trọng, bao gồm: Huy động và bố trí nguồn vốn đầu tư; Trình tự, thủ tục đầu tư dự án đường sắt đô thị và phát triển theo mô hình TOD; Phát triển công nghiệp đường sắt, chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực; Chính sách về vật liệu xây dựng và bãi đổ thải.
Về huy động vốn, Nghị quyết quy định ngân sách trung ương có thể bổ sung tối đa 215.350 tỷ đồng cho Hà Nội và 209.500 tỷ đồng cho TP. Hồ Chí Minh trong các kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 và 2031-2035. Các nguồn vốn này được sử dụng từ tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương hằng năm và các nguồn hợp pháp khác.
Hội đồng Nhân dân TP. Hồ Chí Minh có trách nhiệm cân đối, bố trí vốn ngân sách địa phương và huy động các nguồn lực để thực hiện các dự án. UBND thành phố cũng được phép sử dụng dự phòng ngân sách hằng năm và ứng trước dự toán ngân sách năm sau, nhưng không vượt quá 50% dự toán chi đầu tư xây dựng cơ bản năm thực hiện.
TP. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu đến năm 2035 hoàn thành 7 tuyến metro với tổng chiều dài 355km, tổng mức đầu tư khoảng 40,2 tỷ USD, đảm bảo vận tải hành khách công cộng đáp ứng 40%-50% nhu cầu đi lại. Đến năm 2045, thành phố dự kiến mở rộng mạng lưới metro lên 510km, tạo nền tảng phát triển giao thông hiện đại và bền vững.
Việc đẩy nhanh triển khai các tuyến metro không chỉ giúp giải quyết bài toán giao thông đô thị mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng sống của người dân TP. Hồ Chí Minh.
