Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến rộng rãi dự thảo Nghị định quy định về hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong cơ sở giáo dục đại học. Cụ thể, dự thảo đề xuất thúc đẩy chuyển đổi mô hình các trường đại học sang “giảng dạy - nghiên cứu - đổi mới sáng tạo - chuyển giao”, thiết lập cơ chế hợp tác “ba nhà” rõ vai trò, rõ trách nhiệm. Chính sách này nhằm triển khai nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 281/NQ-CP của Chính phủ về việc hoàn thiện cơ chế hợp tác “Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp” trong khuôn khổ Nghị định mới.
Dự thảo đã thiết kế hệ thống chính sách đồng bộ nhằm thúc đẩy mô hình liên kết “ba nhà”, bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ, phân định rõ chức năng của từng chủ thể và tạo lập chuỗi giá trị đổi mới sáng tạo giữa Nhà nước - cơ sở giáo dục đại học - doanh nghiệp.
Cụ thể, doanh nghiệp nhà nước dành tối thiểu 30% Quỹ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo để hợp tác với trường, đồng tài trợ cho Quỹ của trường. Cơ sở giáo dục đại học chủ động đề xuất, thiết kế và triển khai chương trình, dự án hợp tác nghiên cứu, đào tạo, chuyển giao công nghệ và khởi nghiệp sáng tạo với doanh nghiệp. Cơ sở giáo dục đại học có cơ chế thu hút chuyên gia từ doanh nghiệp vào làm việc tại cơ sở giáo dục đại học, qua đó khai thác hiệu quả tri thức thực tiễn và năng lực công nghệ của doanh nghiệp trong hoạt động đào tạo và nghiên cứu; quy định công nhận giờ nghiên cứu khoa học đối với giảng viên tham gia làm việc, hợp tác nghiên cứu với doanh nghiệp nhằm tạo động lực thúc đẩy gắn kết nhà trường - doanh nghiệp trong giải quyết các bài toán công nghệ.
Các dự án hợp tác được khuyến khích áp dụng cơ chế đồng sở hữu đối với kết quả nghiên cứu, sáng chế và giải pháp công nghệ, qua đó bảo đảm lợi ích hài hòa, gia tăng giá trị thương mại hóa và thúc đẩy hình thành các sản phẩm chung giữa các bên.
Nhà nước ưu tiên bố trí cấp kinh phí cho nhiệm vụ hợp tác giữa cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp, ưu tiên mua sắm sản phẩm công nghệ là kết quả nghiên cứu chung giữa các bên; khuyến khích các bên đồng đầu tư phòng thí nghiệm, đồng sở hữu sáng chế và thương mại hóa kết quả nghiên cứu.
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, chính sách này giúp hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo hoàn chỉnh, đặt trường đại học vào trung tâm liên kết tri thức - công nghệ - doanh nghiệp. Về đổi mới phương thức quản lý, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm gắn với trách nhiệm giải trình của cơ sở giáo dục đại học, dự thảo nêu rõ, việc giám sát và đánh giá dựa trên cơ sở dữ liệu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng trường, được kết nối với nền tảng quốc gia và dữ liệu giáo dục đại học.
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, cách tiếp cận này giảm đáng kể thủ tục hành chính, tăng tính minh bạch, nâng cao trách nhiệm giải trình, phù hợp với xu thế quản trị đại học tiên tiến trên thế giới; từ đó thúc đẩy chất lượng, hiệu quả thực chất và cạnh tranh lành mạnh trong toàn hệ thống.
