Dự thảo Thông tư này được NHNN xây dựng nhằm thay thế Thông tư 38/2012/TT-NHNN về trạng thái vàng của các TCTD.
Các quy định được sửa đổi theo hướng mở rộng phạm vi điều chỉnh, bổ sung quy định về trạng thái vàng của các TCTD được phép sản xuất vàng miếng; xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng; nhập khẩu vàng nguyên liệu theo quy định tại Nghị định 232/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.
Điểm đáng chú ý trong các sửa đổi là việc NHNN nâng mức trạng thái vàng cuối ngày của TCTD được phép sản xuất vàng miếng; xuất khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng miếng; nhập khẩu vàng nguyên liệu.
Theo quy định tại Thông tư 38/2012/TT-NHNN, trạng thái vàng cuối ngày của TCTD ở mức không vượt quá 2% so với vốn tự có của TCTD, nhưng tại dự thảo Thông tư mới, hạn mức này được nâng lên 5% đối với các tổ chức tín dụng được phép sản xuất vàng miếng; xuất khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng miếng; nhập khẩu vàng nguyên liệu.
Theo NHNN, việc tăng lên mức 5% để bao gồm khối lượng vàng miếng được sản xuất, doanh số xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng và doanh số nhập khẩu, mua, bán vàng nguyên liệu.
Cùng với đó, dự thảo Thông tư quy định trạng thái vàng không được vượt quá 2% so với vốn tự có của tổ chức tín dụng đối với các tổ chức tín dụng chỉ được phép kinh doanh mua, bán vàng miếng.
Vốn tự có để tính giới hạn trạng thái vàng của tổ chức tín dụng là vốn tự có của tháng liền kề trước kỳ báo cáo của tổ chức tín dụng, được xác định theo quy định của NHNN về tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng. TCTD không được duy trì trạng thái vàng âm.
Dự thảo Thông tư cũng nêu, trong trường hợp cần thiết, TCTD được duy trì trạng thái vàng khác giới hạn quy định khi được Thống đốc NHNN chấp thuận.
Theo NHNN, hiện có 8 ngân hàng thương mại đủ điều kiện về vốn điều lệ theo quy định tại Điều 11a Nghị định24/2012/NĐ-CP (đã được sửa đổi tại Nghị định 232/2025/NĐ-CP) về điều kiện cấp giấy phép sản xuất vàng miếng là có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên.
8 ngân hàng gồm: Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank, Techcombank, MB, VPBank, ACB.
NHNN giả định, 8 ngân hàng này đều đáp ứng đủ các điều kiện tại Điều 11a và được NHNN cấp phép sản xuất vàng miếng, xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu.
Qua tính toán sơ bộ, sử dụng số liệu vốn tự có của 8 ngân hàng thương mại này tại ngày 30/9/2025, tỷ giá mua chuyển khoản Vietcombank ngày 6/11/2025 là 26.135 VND/USD và giá bán vàng quốc tế ngày 06/11/2025 ở mức 3.982 USD/ounce, 5% vốn tự có của cả 8 ngân hàng thương mại trên tương đương 2,56 tỷ USD và khoảng 20 tấn vàng.
Tuy nhiên, việc sản xuất vàng miếng, xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu còn phụ thuộc vào việc NHNN xét cấp hạn mức cho các ngân hàng thương mại.
Vi thế, NHNN đánh giá, việc giới hạn trạng thái vàng ở mức 5% vốn tự có đối với các ngân hàng thương mại được phép sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu sẽ cho phép các ngân hàng thương mại cung ứng lượng vàng đáng kể ra thị trường khi phạm vi hoạt động kinh doanh vàng của các ngân hàng thương mại được mở rộng và giá vàng thế giới hiện nay đang ở mức cao.
Từ đó có thể thu hẹp chênh lệch giá vàng thế giới và giá vàng trong nước, đồng thời vẫn bảo đảm an toàn hoạt động, ổn định của hệ thống ngân hàng do quy mô trạng thái vàng không quá lớn so với quy mô vốn tự có và năng lực tài chính của các ngân hàng thương mại đủ điều kiện.
Cùng với quy định trên, NHNN cũng bổ sung các hoạt động phát sinh trạng thái vàng của TCTD bao gồm hoạt động sản xuất vàng miếng, xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu, giao dịch mua bán vàng nguyên liệu.
Cũng như bổ sung số dư vàng miếng, vàng nguyên liệu phát sinh từ hoạt động xuất, nhập khẩu của TCTD được tính được quy đổi sang đồng Việt Nam theo giá vàng giao dịch thực tế trong hợp đồng xuất khẩu, nhập khẩu và tỷ giá mua chuyển khoản cuối ngày giao dịch do TCTD công bố.
