Thị trường Liên minh châu Âu (EU) đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn cung cá thịt trắng nghiêm trọng, tạo ra cơ hội lớn cho ngành cá tra Việt Nam.
Thị trường Liên minh châu Âu (EU) đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn cung cá thịt trắng nghiêm trọng, tạo ra cơ hội lớn cho ngành cá tra Việt Nam gia tăng thị phần nhờ lợi thế giá thành, nguồn cung ổn định và khả năng chế biến linh hoạt.
Theo số liệu của Cục Hải quan, trong 10 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu cá tra sang EU đạt 149 triệu USD, tăng 3% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng tháng 10/2025, kim ngạch đạt 15 triệu USD, giảm 11% so với tháng 10/2024, phản ánh sự thận trọng tạm thời của nhà nhập khẩu trước biến động kinh tế. Tuy vậy, đà tăng trưởng lũy kế vẫn tích cực, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu tại EU được dự báo tăng mạnh do thiếu hụt nguồn cung cá thịt trắng.
 |
| Xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường EU được dự báo tăng mạnh do thiếu hụt nguồn cung cá thịt trắng. |
Xu hướng nhập khẩu giữa các quốc gia EU đang phân hóa rõ rệt. Tại Hà Lan, thị trường dẫn đầu trong khối, mức nhập khẩu có dấu hiệu chững lại với kim ngạch tháng 10 đạt 3,4 triệu USD, giảm 2%. Trong khi đó, thị trường lớn thứ hai là Đức suy yếu mạnh, giảm tới 32%. Trái lại, Tây Ban Nha chứng kiến mức tăng đột biến tới 75% trong tháng 10 so với cùng kỳ; Bỉ cũng phục hồi tích cực, tăng 1% trong tháng 10 và 19% trong 10 tháng đầu năm. Điều này cho thấy dù các thị trường truyền thống gặp khó, song nhu cầu tại Nam và Tây Âu đang mở rộng nhanh chóng.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), nguyên nhân chính thúc đẩy nhu cầu cá tra tại EU đến từ tình trạng thiếu hụt cá thịt trắng, đặc biệt là cá tuyết và haddock. Phân tích từ Hội đồng Thủy sản Na Uy cho thấy, sản lượng cá tuyết khai thác tại Biển Barents và Biển Na Uy đang giảm mạnh, khiến nguồn cung cho EU sụt giảm đáng kể. Dù cá tuyết nuôi đang được đẩy mạnh, sản lượng vẫn không đủ bù đắp nhu cầu thị trường.
Các lệnh trừng phạt của EU đối với Nga tiếp tục làm nguồn cung cá thịt trắng nhập khẩu bị thu hẹp, khiến giá cá tuyết và các dòng cá trắng khác tăng cao. Trong bối cảnh đó, các nhà nhập khẩu EU buộc phải tìm kiếm giải pháp thay thế có chi phí hợp lý và nguồn cung ổn định hơn. Cá tra Việt Nam vốn có giá cạnh tranh, sản lượng chủ động theo mùa vụ nuôi trồng và khả năng đáp ứng yêu cầu chế biến cao được xem là lựa chọn phù hợp nhất.
VASEP nhận định, nhu cầu các sản phẩm giá trị hợp lý tại EU đang tăng nhanh, đặc biệt tại các quốc gia có thói quen tiêu thụ cao nhưng đối mặt với lạm phát kéo dài. Vì vậy, cá tra có lợi thế rõ rệt, nhất là ở phân khúc fillet đông lạnh và sản phẩm chế biến sẵn. Xu hướng tiêu dùng tại châu Âu cũng đang dịch chuyển mạnh sang các sản phẩm tiện lợi, tiết kiệm thời gian, như cá tra tẩm bột, cá tra cắt miếng cao cấp hay sản phẩm đóng gói theo khẩu phần, nhóm hàng mà các doanh nghiệp Việt Nam đang có thế mạnh.
Không chỉ phù hợp về giá và khả năng chế biến, cá tra Việt Nam còn dần đáp ứng tốt hơn các tiêu chuẩn khắt khe tại EU. Số lượng doanh nghiệp đạt chứng nhận ASC ngày càng tăng, giúp cải thiện mức độ chấp nhận của thị trường và nâng cao uy tín của sản phẩm trên các kệ bán lẻ. Đây là yếu tố quan trọng giúp cá tra Việt Nam cạnh tranh trong bối cảnh EU ưu tiên sản phẩm xanh, bền vững.
Năm 2024, xuất khẩu cá tra Việt Nam đạt 2 tỷ USD, tăng 9% so với năm 2023, cho thấy ngành đã vượt qua nhiều thách thức và thích ứng hiệu quả. Với nền tảng sản xuất ổn định, sự dịch chuyển nhu cầu tại EU và lợi thế về giá thành, cá tra Việt Nam đang có cơ sở để tăng tốc trong giai đoạn 2025–2026, đặc biệt khi thiếu hụt cá thịt trắng được dự báo chưa thể cải thiện trong ngắn hạn.
Theo đánh giá của các chuyên gia, nếu doanh nghiệp duy trì chất lượng, mở rộng sản phẩm giá trị gia tăng và khai thác tốt các hiệp định thương mại như EVFTA, cá tra Việt Nam hoàn toàn có thể gia tăng mạnh thị phần tại EU – nơi nhu cầu đối với các sản phẩm thủy sản hợp túi tiền đang ngày càng tăng.
