Lấy khoa học công nghệ, chuyển đổi số làm động lực chính
Trao đổi về dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, các đại biểu Quốc hội đều tán thành cao và cho rằng, dự thảo Văn kiện được chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, dám nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá khách quan tình hình và từ đó đề ra khát vọng phát triển của đất nước.
Theo các đại biểu, các dự thảo văn kiện bố cục chặt chẽ, khoa học, nội dung toàn diện, có tính tổng kết và khái quát cao. Các dự thảo đã đánh giá đúng tình hình của đất nước và của Đảng, thể hiện tinh thần đổi mới và quyết tâm cao của Trung ương Đảng nhằm đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới.
Nội dung trọng tâm và đột phá được nhiều đại biểu thảo luận là việc xác lập mô hình tăng trưởng mới cho đất nước. Các đại biểu cho rằng, “xác định mô hình tăng trưởng mới, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính” là một quyết sách mang tầm nhìn chiến lược nhằm giải quyết những hạn chế cố hữu của mô hình tăng trưởng trước đây, vốn chủ yếu dựa vào vốn và lao động giá rẻ.
Đại biểu Nguyễn Thành Trung - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai nhận định, việc chuyển đổi này sẽ tạo ra động lực bứt phá để Việt Nam thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình và đạt được mục tiêu trở thành nước phát triển. Sự kết hợp giữa khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và cơ cấu lại nền kinh tế sẽ giúp nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, giá trị gia tăng và sức cạnh tranh của nền kinh tế, tạo ra sức sản xuất và phương thức sản xuất mới với chất lượng cao hơn.
Để triển khai mô hình mới, đại biểu Nguyễn Thành Trung đề xuất hoàn thiện thể chế và môi trường pháp lý, coi thể chế là "nút thắt" lớn nhất cần tháo gỡ. Xây dựng thể chế linh hoạt, đặc thù cho khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, tạo hành lang pháp lý thông thoáng, khuyến khích "dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới" và chấp nhận rủi ro, thất bại trong nghiên cứu ứng dụng, đặc biệt ở khu vực công và doanh nghiệp nhà nước.
Cho rằng dự thảo văn kiện có cách tiếp cận mới mang tính chiến lược, coi chuyển đổi số là xương sống của tăng trưởng năng suất và năng lực cạnh tranh quốc gia, đại biểu Lý Thị Lan- Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang cho biết, dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng đã xác định, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là một trong những đột phá chiến lược và trụ cột phát triển trung tâm của giai đoạn tới.
Theo đại biểu, mục tiêu kinh tế số chiếm 30% GDP vào năm 2030 có tính khả thi cao nhưng cần nỗ lực lớn trong thể chế, nhân lực và hạ tầng số. Để thúc đẩy kinh tế số Việt Nam, đại biểu Lý Thị Lan đề nghị cần hoàn thiện hành lang pháp lý phù hợp với mô hình kinh tế số, trong đó sửa đổi, bổ sung và ban hành các luật trọng điểm như Luật Giao dịch điện tử, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, Luật An toàn thông tin mạng, Luật Kinh tế nền tảng; đảm bảo các Luật này thích ứng nhanh với mô hình kinh doanh mới như nền tảng số xuyên biên giới, Fintech, thương mại điện tử minh bạch, cạnh tranh lành mạnh, bảo vệ dữ liệu cá nhân và doanh nghiệp.
Đại biểu cũng đề nghị tăng cường phối hợp liên ngành và địa phương, giảm thiểu rào cản hành chính, cải cách thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ pháp luật cho doanh nghiệp số, tạo điều kiện thuận lợi cho đổi mới sáng tạo và thu hút đầu tư. Đồng thời, xây dựng cơ chế quản lý minh bạch, hỗ trợ doanh nghiệp số...
Các đại biểu cũng đề xuất cơ chế tài chính và chính sách đầu tư đột phá cho nghiên cứu và phát triển, huy động vốn tư nhân, tăng cường bảo vệ sở hữu trí tuệ và dữ liệu để thúc đẩy kinh tế số. Đồng thời, phát triển các ngành công nghiệp lõi, chiến lược như cơ khí, bán dẫn, AI, năng lượng, vật liệu mới, đẩy mạnh chuyển đổi xanh, số trong các ngành truyền thống. Bên cạnh đó, cần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, có chính sách thu hút và trọng dụng nhân tài, tạo môi trường sáng tạo và tôn vinh thành tựu khoa học công nghệ.
Nhấn mạnh đến chất lượng và tính bền vững của sự phát triển
Qua nghiên cứu các dự thảo văn kiện, đại biểu Nguyễn Duy Minh- Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Đà Nẵng đánh giá cao chất lượng, tính tích hợp với nhiều điểm mới sâu sắc, phản ánh đúng tầm nhìn chiến lược và bản lĩnh chính trị của Đảng trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.
Cho rằng dự thảo văn kiện đã thể hiện rõ tư duy đổi mới, toàn diện, hiện đại, đại biểu cho biết, điều này được thể hiện rõ nhất trong việc bổ sung và phát triển các hệ thống quan điểm về mô hình phát triển đất nước theo hướng tăng trưởng nhanh, bền vững, bao trùm, dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Đại biểu Nguyễn Duy Minh nhận thấy, vấn đề bảo vệ môi trường trong dự thảo văn kiện được đặt ngang hàng với phát triển kinh tế - xã hội và trở thành nhiệm vụ trung tâm. Theo đại biểu, đây là bước phát triển lý luận rất quan trọng, cho thấy Đảng không chỉ quan tâm đến tốc độ tăng trưởng kinh tế mà còn nhấn mạnh đến chất lượng và tính bền vững của sự phát triển. Đây cũng là bước tiến rất lớn trong nhận thức và khẳng định, phát triển bền vững không phải là làm chậm lại tăng trưởng mà là điều kiện để tăng trưởng được duy trì ổn định, lâu dài và có trách nhiệm với Nhân dân và với thiên nhiên.
Cùng chung quan điểm, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ninh đồng thuận với định hướng trong văn kiện là phải đổi mới mạnh mẽ về mô hình tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo khoa học công nghệ và chuyển đổi số, trong đó chú trọng đến Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số và quản trị số là trụ cột trung tâm của mô hình phát triển...
Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà khẳng định, đây là những định hướng khẳng định quyết tâm chính trị của Đảng trong việc thực hiện các mục tiêu đề ra. Ngoài ra, theo đại biểu, nước ta cũng cần quan tâm đến phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức và đảm bảo tăng trưởng gắn với bảo vệ môi trường và an sinh xã hội.
Đồng tình với quan điểm chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo chiều sâu, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm nền tảng, đại biểu Nguyễn Thị Vân- Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh đề xuất phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, coi đây là động lực mới và hướng đi tất yếu để đạt cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Đại biểu cũng nhấn mạnh việc hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư, hỗ trợ khu vực tư nhân và doanh nghiệp trong nước tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Việc xác định mô hình tăng trưởng mới, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển bền vững làm động lực chủ đạo không chỉ thể hiện tư duy đổi mới mạnh mẽ mà còn là quyết sách mang tầm chiến lược của Đảng trong giai đoạn phát triển mới. Đây là nền tảng để Việt Nam chủ động thích ứng với xu thế toàn cầu, khai mở những không gian tăng trưởng mới, bảo đảm phát triển nhanh đi đôi với bền vững.
