Tại kỳ họp chuyên đề thứ 5 diễn ra ngày 14/11 mới đây, các đại biểu HĐND TP. Hồ Chí Minh khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026 đã quyết nghị: hỗ trợ 100% mức đóng bảo hiểm y tế (BHYT) cho người từ đủ 65 tuổi đến dưới 75 tuổi đăng ký thường trú và đang sinh sống thực tế trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh chưa được hỗ trợ BHYT từ các chính sách khác (gọi chung là người cao tuổi).
Hỗ trợ thêm 50% mức đóng BHYT cho học sinh phổ thông; người học chương trình giáo dục phổ thông, bao gồm: học viên theo học chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở và học viên theo học chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông trong cơ sở giáo dục công lập và ngoài công lập trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh (gọi chung là học sinh).
Theo quy định pháp luật hiện nay, học sinh thuộc đối tượng được ngân sách hỗ trợ 50% mức đóng BHYT; TP. Hồ Chí Minh thông qua Nghị quyết hỗ trợ thêm 50% thì toàn bộ học sinh trên địa bàn sẽ được hỗ trợ 100% mức đóng BHYT.
Sau khi có thông tin về các chính sách, đông đảo người dân trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh đã đặt ra nhiều câu hỏi về quyền lợi liên quan.
Trong đó, có bốn vấn đề chính mà phụ huynh học sinh quan tâm chung gồm: chính sách hỗ trợ 100% mức đóng BHYT nêu áp dụng cho “học sinh phổ thông” là chỉ cho học sinh Trung học phổ thông hay cả Tiểu học và Trung học cơ sở; chính sách chỉ dành cho học sinh có hộ khẩu thường trú tại TP. Hồ Chí Minh hay áp dụng cho toàn bộ học sinh học tập trên địa bàn Thành phố; các phụ huynh đã đóng tiền BHYT cho năm 2026 có được hoàn trả không; chỉ áp dụng cho trường công lập hay cả trường tư thục.
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế - Tài chính về đối tượng áp dụng và vấn đề hoàn tiền BHYT đã đóng, Phó giám đốc BHXH TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Quốc Thanh phân tích, tiền thẻ BHYT của học sinh được đóng theo năm tài chính. Có nghĩa, sau khi khai giảng năm học mới nhà trường sẽ thông báo đóng BHYT, là cho năm sau. Ví dụ, bước vào năm học mới 2024 học sinh sẽ đóng BHYT của toàn bộ năm 2025; cho nên năm 2025 này thẻ BHYT của học sinh vẫn còn giá trị đến hết tháng 12.
Tương tự, từ thời điểm khai giảng năm học mới 2025 đến nay, các phụ huynh được nhà trường thông báo đóng tiền BHYT tức là đóng cho năm 2026. Một số phụ huynh đã đóng BHYT cho học sinh cũng là cho năm sau.
“Thường các trường sẽ thu, rồi lập danh sách quyết toán và chuyển tiền cho cơ quan BHXH vào thời điểm tháng 12 của năm”, ông Thanh cho biết.
Vì vậy, đến thời điểm này cơ quan BHXH TP. Hồ Chí Minh chưa nhận bất kỳ khoản tiền hay danh sách nào từ các trường liên quan đến BHYT học sinh của năm 2026.
Hiện, có một số phụ huynh đã đóng tiền BHYT cho nhà trường của năm 2026, thì số tiền này vẫn đang ở tài khoản các nhà trường. Vì vậy, vậy việc hoàn trả hay xử lý khoản tiền này phụ huynh liên hệ nhà trường để được giải quyết cụ thể. Nhưng phải sau khi Nghị quyết được ban hành, có hướng dẫn rõ ràng.
Ông Thanh cho rằng, chắc chắn các nhà trường sẽ hoàn trả cho phụ huynh vì đây là khoản đã được ngân sách hỗ trợ.
Về đối tượng học sinh được áp dụng, ông Nguyễn Quốc Thanh cho rằng, Nghị quyết quy định tất cả học sinh đang theo học tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh đều được hưởng chính sách hỗ trợ này.
Đối với diện người cao tuổi, Phó giám đốc BHXH TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Quốc Thanh cho rằng, HĐND Thành phố quy định đối tượng được hỗ trợ gồm: người từ đủ 65 tuổi đến dưới 75 tuổi có đăng ký thường trú tại TP. Hồ Chí Minh và chưa được hưởng hỗ trợ BHYT từ các chính sách khác. Về thủ tục cấp thẻ, UBND phường, xã sẽ lập danh sách người thuộc diện hỗ trợ và gửi cơ quan BHXH để cấp thẻ BHYT. Nội dung này sẽ được các cơ quan hướng dẫn cụ thể.
Như vậy, khác với học sinh, diện người cao tuổi được hỗ trợ thẻ BHYT phải là người có hộ khẩu thường trú trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh.
Phân tích thêm một số vấn đề liên quan đến đối tượng áp dụng, Luật sư Nguyễn Giang Nam – Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh cho rằng, các thông tin đã tương đối rõ ràng. Đáng lưu ý nhất là nội dung “áp dụng hỗ trợ thêm 50% mức đóng BHYT cho học sinh phổ thông”.
Luật sư Nam phân tích, điểm b khoản 1 Điều 6 Luật Giáo dục năm 2019 quy định: “Giáo dục phổ thông gồm giáo dục tiểu học, giáo dục trung học cơ sở và giáo dục trung học phổ thông”. Như vậy, “học sinh phổ thông” ở đây là bao gồm cả 3 cấp học. Có nghĩa toàn bộ học sinh ba cấp Tiểu học, Trung học cơ sở, Trung học phổ thông đều được hỗ trợ 100% mức đóng BHYT.
Bên cạnh đó, tại Tờ trình của UBND TP. Hồ Chí Minh cũng đưa ra số liệu, dự kiến khi áp dụng trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh sẽ có hơn 2 triệu học sinh được thụ hưởng, tương đương số học sinh cả thường trú, tạm trú hiện có trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh. Có nghĩa chính sách không phân biệt học sinh có hộ khẩu tại Thành phố hay đang tạm trú, mà áp dụng cho học sinh đang học tập ở tất cả ba cấp tại các trường học trên địa bàn.
Đặc biệt, điều quan trọng nhất chính là quyết nghị được các đại biểu HĐND Thành phố thông qua nêu việc hỗ trợ BHYT được áp dụng cho “học sinh phổ thông” trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh nói chung, mà không phân biệt công lập hay ngoài công lập.
UBND TP. Hồ Chí Minh đưa ra dự kiến, toàn Thành phố có khoảng 530.000 người cao tuổi, kinh phí hỗ trợ 1 năm là 700 tỷ đồng; có hơn 2 triệu học sinh, kinh phí hỗ trợ 1 năm gần 1.300 tỷ đồng. Tổng số kinh phí hỗ trợ đóng BHYT cho 2 nhóm đối tượng trên ước thực hiện 1 năm là gần 2.000 tỷ đồng.
