Trong khuôn khổ Dự án hỗ trợ kỹ thuật “Thúc đẩy tài chính toàn diện và tài trợ khí hậu” do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tài trợ, tại sự kiện Kết nối Fintech 2025 với chủ đề “Chia sẻ dữ liệu hướng tới tài chính toàn diện và đổi mới” được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức tại TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh mới đây, nhiều chuyên gia và đại diện cơ quan quản lý đã nhấn mạnh vai trò của dữ liệu trong quá trình chuyển đổi số của ngành Ngân hàng.
Theo ông Phạm Anh Tuấn – Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN), ngành Ngân hàng đã sớm nhìn thấy lợi ích của việc liên thông dữ liệu và phát triển hệ sinh thái số.
Khung pháp lý liên quan đến ngân hàng số và chia sẻ dữ liệu được hoàn thiện nhanh chóng với hàng loạt văn bản mới: Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024, Nghị định 52/2024/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt, Nghị định 94/2025/NĐ-CP về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng và các thông tư liên quan đến hoạt động thanh toán, an toàn bảo mật trong cung ứng dịch vụ trực tuyến.
Đặc biệt, Thông tư 64/2024/TT-NHNN về triển khai giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API) đã tạo khuôn khổ pháp lý quan trọng cho việc thiết lập các kết nối, liên thông giữa ngành Ngân hàng và các lĩnh vực khác một cách thuận tiện, an toàn và bảo vệ tốt quyền lợi khách hàng.
Nhờ hành lang pháp lý minh bạch và linh hoạt này, nhiều ngân hàng đã chủ động mở rộng hợp tác với các công ty công nghệ tài chính (Fintech), nền tảng số và dịch vụ công.
Các ứng dụng Mobile Banking, ví điện tử hiện cung cấp trọn vẹn dịch vụ ngân hàng, đồng thời tích hợp thanh toán dịch vụ công, hóa đơn thiết yếu và nhiều tiện ích đời sống như gọi xe, giao hàng, mua sắm hay du lịch.
Từ góc nhìn quốc tế, bà Maria João Pateguana – Trưởng Bộ phận phát triển khu vực tư nhân của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cho rằng, Việt Nam đang chứng kiến quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ dựa trên các công nghệ như điện toán đám mây, dữ liệu lớn, blockchain và trí tuệ nhân tạo.
Việc chia sẻ dữ liệu sẽ ngày càng quan trọng trong nâng cao chất lượng dịch vụ và hỗ trợ ra quyết định.
Tuy vậy, bà Maria João Pateguana lưu ý, để việc chia sẻ dữ liệu được an toàn, cần tăng cường các biện pháp bảo mật, cải thiện nhận thức của khách hàng, siết chặt xác thực danh tính và đẩy mạnh công nghệ phát hiện gian lận.
Cũng theo Vụ trưởng Vụ Thanh toán, việc chia sẻ dữ liệu trong mô hình ngân hàng mở đòi hỏi hài hòa nhiều yêu cầu: chuẩn hóa thông tin, quản trị rủi ro đối tác thứ ba, củng cố bảo mật hệ thống và bảo vệ quyền lợi khách hàng.
Song song với nỗ lực chuyển đổi số trong ngành, việc triển khai Đề án 06 và ứng dụng dữ liệu dân cư quốc gia đang trở thành trụ cột quan trọng.
Theo số liệu của NHNN, tính đến giữa tháng 11/2025, toàn ngành đã có hơn 136 triệu hồ sơ khách hàng cá nhân và hơn 1,4 triệu hồ sơ tổ chức được đối chiếu sinh trắc học qua CCCD gắn chip hoặc VNeID; 57 tổ chức tín dụng triển khai xác thực qua điện thoại, 63 đơn vị triển khai qua thiết bị tại quầy.
Trong lĩnh vực an ninh thanh toán, hệ thống thông tin hỗ trợ quản lý, giám sát và phòng ngừa rủi ro cho khách hàng (SIMO) của NHNN đã ghi nhận hơn 1,7 triệu lượt cảnh báo tính đến ngày 31/10/2025.
Đáng chú ý, hơn 567 nghìn khách hàng đã tạm dừng hoặc hủy giao dịch sau khi nhận cảnh báo, với tổng giá trị hơn 2.200 tỷ đồng.
Đây là minh chứng rõ ràng cho vai trò của chia sẻ dữ liệu và công cụ giám sát trong bảo vệ người dùng trước các rủi ro gian lận ngày càng tinh vi.
Bên cạnh đó, NHNN cho biết sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trong phòng chống tội phạm công nghệ cao; tổ chức kiểm tra chuyên đề về an toàn thông tin; triển khai diễn tập ứng cứu sự cố; đào tạo chuyên gia an toàn thông tin và phối hợp điều tra tội phạm liên quan đến hoạt động ngân hàng sử dụng công nghệ cao.
