Phát biểu khai mạc Hội thảo “Đa dạng nguồn vốn cho phát triển bền vững” do Báo Tài chính - Đầu tư tổ chức ngày 15/12/2025, ông Phạm Văn Hoành - Tổng Biên tập Báo Tài chính - Đầu tư cho biết, hoạt động huy động vốn cho phát triển bền vững tại Việt Nam đã ghi nhận những bước tiến đáng kể trong những năm gần đây, đặc biệt thông qua kênh tín dụng ngân hàng.
Theo ông Phạm Văn Hoành, trong bối cảnh Việt Nam theo đuổi mục tiêu trở thành quốc gia công nghiệp phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, phát triển bền vững không chỉ là yêu cầu chiến lược mà còn là nhiệm vụ cấp bách nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, suy giảm tài nguyên và áp lực môi trường ngày càng gia tăng.
 |
| Ông Phạm Văn Hoành - Tổng Biên tập báo Tài chính - Đầu tư (Bộ Tài chính). |
Từ góc độ tài chính, hệ thống ngân hàng đã và đang đóng vai trò trụ cột trong việc dẫn dắt dòng vốn cho các dự án xanh. Theo Báo cáo tín dụng xanh 2025 của Ngân hàng Nhà nước được Tổng Biên tập Báo Tài chính – Đầu tư dẫn lại, đến cuối năm 2025, dư nợ tín dụng xanh toàn hệ thống ước đạt khoảng 850.000 tỷ đồng, tăng 30% so với năm 2023. Quy mô này chiếm gần 6% tổng dư nợ của nền kinh tế, phản ánh sự dịch chuyển ngày càng rõ nét của dòng vốn tín dụng theo hướng ưu tiên các lĩnh vực thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng và phát thải thấp.
Đáng chú ý, các ngân hàng thương mại hiện là nguồn cung vốn lớn nhất cho tín dụng xanh, chiếm khoảng 88% tổng dư nợ tín dụng xanh toàn hệ thống. Bên cạnh nguồn vốn tín dụng truyền thống, hệ thống ngân hàng cũng tích cực đa dạng hóa nguồn huy động để bổ sung cho dòng vốn xanh.
Trong giai đoạn 2020-2025, theo số liệu của IFC, tổng giá trị phát hành trái phiếu xanh tại Việt Nam đạt hơn 1,5 tỷ USD. Nguồn vốn này chủ yếu được sử dụng để tài trợ cho các dự án năng lượng tái tạo, hạ tầng xanh và các lĩnh vực giảm phát thải, góp phần giảm áp lực lên nguồn vốn ngắn hạn của ngân hàng và kéo dài kỳ hạn tài trợ cho các dự án bền vững.
Cùng với tín dụng ngân hàng, Tổng Biên tập Báo Tài chính – Đầu tư cũng dẫn các số liệu cho thấy dòng vốn quốc tế đang đóng vai trò ngày càng quan trọng đối với tiến trình chuyển đổi xanh của Việt Nam. Tính đến hết năm 2024, Việt Nam đã thu hút gần 32 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài liên quan đến năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn và công nghệ giảm phát thải. Nhiều dự án điện gió, điện mặt trời quy mô lớn của các nhà đầu tư đến từ Đan Mạch, Singapore, Thái Lan và Nhật Bản tiếp tục được mở rộng trong giai đoạn 2023-2025, cho thấy sức hấp dẫn của thị trường Việt Nam đối với dòng vốn xanh quốc tế.
Tuy nhiên, những kết quả đạt được mới chỉ là bước khởi đầu nếu đặt trong tương quan với nhu cầu vốn cho chuyển đổi xanh. Một số nghiên cứu cho thấy Việt Nam cần khoảng 20 tỷ USD mỗi năm để thực hiện các mục tiêu tăng trưởng xanh và giảm phát thải.
“Mặc dù đã có những bước tiến lớn trong huy động vốn cho phát triển bền vững, nhưng thực tế 5 năm qua cho thấy, nguồn vốn huy động được vẫn còn khiêm tốn so với nhu cầu”, ông Hoành nhấn mạnh.
Trong bối cảnh đó, việc hoàn thiện khung khổ pháp lý được coi là yếu tố then chốt. Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc thiết lập danh mục xanh quốc gia là bước tiến quan trọng, lần đầu tiên tạo ra bộ tiêu chí môi trường chính thức để xác định dự án xanh. Đây là cơ sở để các tổ chức tín dụng, nhà đầu tư và doanh nghiệp định hướng dòng vốn, đồng thời hạn chế tình trạng “tẩy xanh” trong hoạt động tài chính.
Bên cạnh đó, để nguồn vốn cho phát triển bền vững được phân bổ đúng đối tượng và phát huy hiệu quả, các ngân hàng thương mại cần kết hợp chặt chẽ giữa cung ứng vốn và hỗ trợ kỹ thuật, giúp doanh nghiệp chuẩn hóa báo cáo, nâng cao năng lực quản trị và sử dụng vốn hiệu quả hơn. Về phía doanh nghiệp, minh bạch hóa thông tin, cam kết dài hạn và tiệm cận các chuẩn mực quốc tế về ESG cần được coi là điều kiện tiên quyết để tiếp cận các dòng vốn xanh với chi phí hợp lý.
“Tín dụng xanh với quy mô 850.000 tỷ đồng là tín hiệu tích cực, nhưng chưa phải là điểm dừng. Trong thời gian tới, việc đa dạng hóa mạnh mẽ hơn nữa các kênh huy động vốn, từ tín dụng ngân hàng, thị trường trái phiếu xanh đến các nguồn vốn tư nhân và quốc tế, sẽ là chìa khóa để Việt Nam xây dựng nền tảng tài chính bền vững, phục vụ hiệu quả mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển dài hạn”, ông Hoành chia sẻ.
