Chủ động ban hành hướng dẫn, thành lập tổ công tác
Thời gian qua, Bộ Tài chính đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn xử lý tài sản công khi sắp xếp bộ máy tổ chức. Đáng chú ý, nhiều công văn đã được gửi tới Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia và các đơn vị thuộc Bộ Tài chính nhằm thống nhất nguyên tắc xử lý tài sản.
Bộ Tài chính cho biết đã tiến hành rà soát việc sắp xếp, bố trí và xử lý nhà, đất cũng như các dự án, công trình, trụ sở đang xây dựng hoặc đã được phê duyệt chủ trương đầu tư nhưng chịu tác động từ quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy, đơn vị hành chính.
Để triển khai thực hiện Kết luận của Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Bộ Tài chính đã thành lập Tổ công tác chuyên trách có nhiệm vụ nắm chắc số liệu và phương án xử lý tài sản nhà, đất; xác định nhu cầu xử lý của các đơn vị chịu tác động từ việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy; đồng thời rà soát, tổng hợp số liệu và phương án xử lý đối với các dự án, công trình, trụ sở đang xây dựng hoặc đã được phê duyệt chủ trương đầu tư xây dựng chịu tác động bởi việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy.
Cùng với đó, thực hiện Công điện số 80/CĐ-TTg ngày 1/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh triển khai phương án xử lý tài sản sau sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp, cùng với yêu cầu của Ban Nội chính Trung ương về việc các Đảng ủy Bộ, ngành Trung ương lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan chức năng khẩn trương rà soát, xử lý công trình, nhà, đất thuộc tài sản công để bảo đảm sử dụng hiệu quả, tránh lãng phí, Bộ Tài chính đã ban hành Công văn số 8400/BTC-QLCS ngày 14/6/2025 hướng dẫn việc bố trí, sắp xếp và xử lý trụ sở, tài sản công.
Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính đã tiếp tục ban hành 34 văn bản gửi 63 địa phương và các Bộ, cơ quan Trung ương có hệ thống ngành dọc tại địa phương, yêu cầu rà soát và sắp xếp lại nhà, đất là tài sản công chịu tác động từ việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, đơn vị hành chính.
Đẩy mạnh sắp xếp nhà đất trên toàn quốc
Để thực hiện đồng bộ Nghị quyết 74/2022/QH15, Bộ Tài chính đã có Công văn số 2635/BTC-QLCS ngày 22/3/2023 gửi các Bộ, ngành và địa phương, đề nghị tập trung vào 5 nhóm nhiệm vụ: hoàn thiện pháp luật quản lý tài sản công; đẩy nhanh lập và phê duyệt phương án xử lý; khắc phục tình trạng lấn chiếm, sử dụng sai mục đích, thiếu hồ sơ pháp lý; kiểm tra việc thực hiện các phương án đã phê duyệt; và định kỳ báo cáo kết quả.
Bộ Tài chính đã báo cáo để Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 47/CT-TTg ngày 24/12/2024 về việc tăng cường quản lý, nâng cao hiệu quả sử dụng và xử lý nhà, đất tại doanh nghiệp nhà nước. Đồng thời, Bộ cũng trình Chính phủ ban hành Nghị định số 03/2025/NĐ-CP ngày 1/1/2025, quy định việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công là nhà, đất, thay thế các nghị định trước đây (Nghị định số 167/2017/NĐ-CP và Nghị định số 67/2021/NĐ-CP).
Để triển khai, Bộ Tài chính đã ban hành Công văn số 994/BTC-QLCS ngày 21/1/2025 gửi các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp nhà nước, trong đó nêu rõ trách nhiệm của từng cấp, từng cơ quan. Cụ thể, các bộ, ngành và địa phương phải kiểm tra, giám sát việc tuân thủ tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công; thanh tra, đôn đốc và xử lý vi phạm theo thẩm quyền. Cơ quan, đơn vị có trách nhiệm thực hiện nghiêm các phương án sắp xếp, xử lý tài sản công đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt và chịu trách nhiệm toàn diện về kết quả.
Cùng với đó, UBND các tỉnh, thành phố cần chủ động tiếp nhận, giải quyết hồ sơ pháp lý về nhà, đất cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị trên địa bàn, không để chậm trễ do chờ hoàn tất sắp xếp. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan chuyên môn cung cấp kịp thời thông tin về quy hoạch, đất đai, xây dựng để phục vụ lập và triển khai phương án xử lý. Bộ Tài chính yêu cầu, tùy tình hình thực tế, các bộ, ngành và địa phương có thể xem xét thành lập hoặc kiện toàn Ban Chỉ đạo sắp xếp, xử lý nhà, đất nhằm đẩy nhanh tiến độ, song phải bảo đảm không làm tăng biên chế.
Đối với doanh nghiệp nhà nước, Luật số 56/2024/QH15 và Nghị định số 03/2025/NĐ-CP quy định không thực hiện việc bán tài sản công là nhà, đất. Thay vào đó, áp dụng hình thức giao đất hoặc cho thuê đất theo quy định pháp luật đất đai. Bộ Tài chính cũng ban hành Công văn số 9508/BTC-QLCS ngày 28/6/2025 yêu cầu các Bộ, địa phương và tập đoàn, tổng công ty nhà nước tăng cường quản lý, sử dụng đúng mục đích, tránh thất thoát, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp hoàn thiện hồ sơ pháp lý, ổn định nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.
