Ông Iain Frew – Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam đã có những chia sẻ với phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính về dấu mốc quan trọng này.

Phóng viên: Từ góc nhìn Đại sứ của Vương quốc Anh tại Việt Nam, ông có bình luận như thế nào về việc nâng cấp quan hệ giữa Việt Nam và Vương quốc Anh lên Đối tác Chiến lược Toàn diện.

Đâu là những dấu ấn nổi bật để thúc đẩy tiến trình nâng cấp quan hệ song phương giữa 2 quốc gia vào thời điểm này, thưa Đại sứ?

Ông Iain Frew - Đại sứ Anh tại Việt Nam: Việc nâng cấp quan hệ song phương giữa Vương quốc Anh và Việt Nam lên Đối tác Chiến lược Toàn diện là một dấu mốc lịch sử thực sự. Đây cũng là một năm mang tính bản lề, bởi cho đến thời điểm này, chúng ta vừa kỷ niệm 15 năm quan hệ Đối tác Chiến lược giữa hai nước và hơn 50 năm quan hệ ngoại giao.

Trong suốt giai đoạn đó, mối quan hệ giữa hai quốc gia đã không ngừng mở rộng và sâu sắc hơn trên nhiều lĩnh vực quan trọng. Có một số điểm nổi bật mà tôi cho là đặc biệt đáng chú ý trong những năm gần đây.

 

Trong việc xây dựng Trung tâm Tài chính Quốc tế (IFC) tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, Anh đang hợp tác chặt chẽ với các cơ quan Việt Nam, mời gọi các nhà đầu tư và chuyên gia Anh hỗ trợ về tư vấn và mô hình.

Khi IFC đi vào hoạt động, sẽ thu hút nguồn vốn đầu tư quốc tế vào Việt Nam và Anh sẽ là đối tác quan trọng trong quá trình này.

Trước hết, thương mại và đầu tư song phương đã phát triển mạnh mẽ nhờ Hiệp định Thương mại Tự do song phương UKVFTA và việc Anh gia nhập CPTPP cùng với Việt Nam. Những hiệp định này đã tạo nền tảng để doanh nghiệp hai bên hiểu và tin tưởng hơn vào thị trường của nhau.

Chúng ta đã chứng kiến xuất khẩu của Việt Nam sang Anh tăng mạnh, đồng thời xuất khẩu của Anh sang Việt Nam cũng tăng đáng kể. Chỉ riêng trong năm vừa qua, thương mại song phương đã đạt mức hơn 9 tỷ bảng Anh, tức gấp ba lần so với một thập kỷ trước - một con số rất ấn tượng.

Bên cạnh đó, nhiều lĩnh vực cụ thể cũng tăng trưởng mạnh, như nông nghiệp - lĩnh vực đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong thương mại giữa hai nước. Giáo dục cũng là một lĩnh vực nổi bật với hơn 12.000 sinh viên Việt Nam đang học tập tại Anh, và ngày càng nhiều chương trình đào tạo chất lượng cao từ Vương quốc Anh được triển khai ngay tại Việt Nam, giúp nhiều người tiếp cận dễ dàng hơn.

Chúng ta cũng thấy hợp tác trong kinh tế xanh phát triển rõ rệt. Cả Anh và Việt Nam đều cam kết đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero), và cam kết của Việt Nam đến năm 2050 đang thúc đẩy một chuyển đổi xanh sâu rộng trong hệ thống năng lượng và công nghiệp.

Anh đang hợp tác với Việt Nam để thực hiện điều này, đặc biệt thông qua Quan hệ Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Công bằng (JETP), với nhiều dự án ấn tượng đã được triển khai, kết hợp tài chính và chuyên môn của Anh với tiềm năng to lớn của Việt Nam trong phát triển điện gió ngoài khơi, năng lượng mặt trời và nâng cấp lưới điện phục vụ chuyển đổi xanh.

Đồng thời, hai nước cũng ngày càng phối hợp chặt chẽ trên các vấn đề quốc tế, cùng hướng đến duy trì hòa bình, ổn định và an ninh khu vực để Nhân dân hai nước có thể phát triển trong an toàn. Anh và Việt Nam đang hợp tác trong các hoạt động như gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc, an ninh hàng hải, đặc biệt tại Biển Đông.

Tất cả những nền tảng vững chắc đó đã mở đường cho việc thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, một bước tiến để cùng xác định tầm nhìn tương lai. Trong chuyến thăm lịch sử của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Anh, hai bên đã công bố lộ trình hợp tác mới với sáu trụ cột chính, nhằm đưa quan hệ hai nước lên tầm cao mới.

Phóng viên: Ngài đã đề cập đến thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và Anh. Vậy với việc 2 quốc gia nâng cấp hợp tác lên Đối tác Chiến lược Toàn diện, triển vọng hợp tác kinh tế sẽ được mở ra như thế nào?

Ông Iain Frew - Đại sứ Anh tại Việt Nam: Khi nói về tiềm năng của Đối tác Chiến lược Toàn diện (CSP), tôi muốn nhắc lại phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại London rằng: thế mạnh của Anh về công nghệ, đổi mới sáng tạo, giáo dục và tài chính hoàn toàn phù hợp với tham vọng của Việt Nam trong việc chuyển mình từ quốc gia có thu nhập trung bình lên thu nhập cao.

Sự phối hợp giữa tiềm năng to lớn của Việt Nam - nguồn nhân lực trẻ, có kỹ năng; năng lực sản xuất mạnh mẽ; cùng những định hướng chính sách quan trọng gần đây, thể hiện tại Nghị quyết 57 và 68 của Bộ Chính trị, rất phù hợp với những gì Anh có thể đóng góp.

Ví dụ, trong việc xây dựng Trung tâm Tài chính Quốc tế (IFC) tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, Anh đang hợp tác chặt chẽ với các cơ quan Việt Nam, mời gọi các nhà đầu tư và chuyên gia Anh hỗ trợ về tư vấn và mô hình. Khi IFC đi vào hoạt động, sẽ thu hút nguồn vốn đầu tư quốc tế vào Việt Nam; và Anh sẽ là đối tác quan trọng trong quá trình này.

Một lĩnh vực khác đầy tiềm năng là công nghệ và đổi mới sáng tạo. Các doanh nghiệp Anh đang rất quan tâm đến AI, công nghệ tài chính, bán dẫn và viễn thông thế hệ mới. Đồng thời, các công ty công nghệ Việt Nam như FPT cũng đang mở rộng hoạt động tại Anh. Điều đó cho thấy hợp tác hai chiều rất năng động.

Trong lĩnh vực năng lượng, câu chuyện của Anh là một ví dụ đáng học hỏi: Anh đã phát triển hơn 15 gigawatt điện gió ngoài khơi, hoàn toàn chấm dứt sử dụng than trong lưới điện, và đã có một năm không sử dụng than - một minh chứng cho quá trình chuyển đổi carbon thấp.

Việt Nam đang ở giai đoạn tương tự: đã đạt nhiều tiến bộ trong năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời, và hướng tới 17 gigawatt điện gió ngoài khơi vào năm 2035. Anh có thể chia sẻ kinh nghiệm, công nghệ và chuỗi cung ứng để hỗ trợ Việt Nam triển khai mục tiêu này.

Tất cả điều đó cần được hỗ trợ bằng nguồn nhân lực chất lượng cao - và Anh có thể đóng góp lớn trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo nghề, và phát triển kỹ năng, giúp lực lượng lao động Việt Nam sẵn sàng cho thị trường toàn cầu.

Phóng viên: Theo ngài, lợi thế và thách thức của Việt Nam so với các quốc gia khác trong việc thu hút các nhà đầu tư từ Anh là gì?

Ông Iain Frew - Đại sứ Anh tại Việt Nam: Việt Nam có rất nhiều lợi thế rõ rệt: lực lượng lao động trẻ, có trình độ, vị trí địa lý chiến lược, và truyền thống ba thập kỷ thu hút đầu tư hiệu quả. Chính phủ Việt Nam cũng đã xây dựng khung chính sách rõ ràng và cởi mở. Tuy nhiên, để duy trì vị thế dẫn đầu, các quy định cần tiếp tục được cải cách nhằm khuyến khích đổi mới và công nghệ mới.

Nhà đầu tư quốc tế đánh giá cao sự minh bạch và tính ổn định - trong pháp lý, thuế, quy định kinh doanh, và cơ chế giải quyết tranh chấp. Việc Việt Nam duy trì và củng cố niềm tin này sẽ là chìa khóa giữ vững vị thế hấp dẫn trong khu vực.

Một điểm mạnh khác là mức độ hội nhập quốc tế cao của Việt Nam - không chỉ trong ASEAN mà còn với châu Âu, Trung Quốc và Hoa Kỳ. Các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam đã tạo được vị thế thương hiệu mạnh tại Anh, như điện tử, dệt may, trái thanh long, hạt điều.

Tôi cho rằng nhận diện thương hiệu “Việt Nam” đang tăng lên nhanh chóng và trong thập kỷ tới, xây dựng thương hiệu quốc gia sẽ là yếu tố then chốt giúp Việt Nam thu hút thêm đầu tư và khẳng định vị thế toàn cầu.

Phóng viên: Trong tương lai, đâu là các ưu tiên chiến lược của Anh đối với Việt Nam và Ngài có khuyến nghị nào để Việt Nam thúc đẩy hơn nữa quan hệ song phương?

Ông Iain Frew - Đại sứ Anh tại Việt Nam: Đối tác Chiến lược Toàn diện là khuôn khổ để chúng ta làm sâu sắc thêm hợp tác trong ba lĩnh vực trọng tâm: an ninh, thịnh vượng và bền vững.

Về an ninh, cả Anh và Việt Nam đều có lợi ích chung trong một thế giới mở, ổn định và dựa trên luật pháp quốc tế, bao gồm tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và quyền tự quyết của các quốc gia. Hai nước cùng cam kết thúc đẩy thương mại tự do và công bằng, đồng thời hợp tác chặt chẽ trong khuôn khổ Liên Hợp Quốc và ASEAN để duy trì hòa bình và ổn định khu vực.

Về thịnh vượng, hai nước chia sẻ mục tiêu cải thiện đời sống người dân, thông qua giáo dục, an sinh xã hội và phát triển kinh tế dựa trên đổi mới sáng tạo.

Về bền vững, Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ với phát triển xanh và bảo vệ môi trường tự nhiên. Biến đổi khí hậu đang là thách thức toàn cầu, và Anh cùng Việt Nam đã hợp tác trong nhiều sáng kiến về thích ứng, bảo vệ bờ biển và tăng cường khả năng chống chịu khí hậu.

Tăng trưởng kinh tế chỉ bền vững khi phát triển đi đôi với bảo vệ môi trường, và điều đó chính là trọng tâm của quan hệ đối tác lâu dài giữa Anh và Việt Nam.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ngài Đại sứ!