Công nghệ - "Chìa khóa” nâng cao năng suất lao động

Thực tiễn cho thấy, áp lực nâng cao năng suất và chất lượng đang đặt doanh nghiệp trước yêu cầu phải thay đổi cách thức sản xuất và quản trị. Việc duy trì mô hình sản xuất truyền thống không còn phù hợp khi chi phí gia tăng, tiêu chuẩn kỹ thuật ngày càng khắt khe và chuỗi cung ứng toàn cầu liên tục dịch chuyển.

Ứng dụng công nghệ giúp doanh nghiệp cải thiện chất lượng và năng suất lao động.

Theo thống kê của Bộ Khoa học và Công nghệ, hàng trăm nhiệm vụ nghiên cứu - phát triển công nghệ đã được triển khai, tập trung vào các công nghệ lõi như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn, robot - tự động hóa và điện toán đám mây. Nhờ đó, nhiều doanh nghiệp trong các lĩnh vực cơ khí, điện tử, chế biến thực phẩm, bao bì, dệt may, logistics và nông nghiệp công nghệ cao đã bắt đầu tích hợp công nghệ số vào dây chuyền sản xuất và quản trị.

Đáng chú ý, nhiều dây chuyền sản xuất đã giảm mạnh tỷ lệ sai lỗi, đồng thời tăng năng suất từ 20 - 60% tùy theo lĩnh vực. Việc thay thế các khâu kiểm tra thủ công bằng hệ thống thị giác máy giúp phát hiện lỗi vi mô nhanh hơn, chính xác hơn, góp phần giảm tỷ lệ sản phẩm hỏng và tiết kiệm chi phí nguyên vật liệu.

Một điểm đáng chú ý khác là sự hình thành các mô hình “nhà máy thông minh phiên bản Việt Nam”. Tại đây, dữ liệu từ cảm biến được thu thập liên tục và phân tích theo thời gian thực, giúp doanh nghiệp chuyển từ quản lý dựa trên kinh nghiệm sang quản trị dựa trên dữ liệu. Một số doanh nghiệp đã ứng dụng mô hình mô phỏng số và digital twin để dự báo hỏng hóc, tối ưu bảo trì và giảm thời gian dừng máy, qua đó nâng cao hiệu quả khai thác thiết bị.

Việc đầu tư cho nhà máy thông minh không đơn giản là đổi mới công nghệ, mà còn là chiến lược dài hạn nhằm củng cố vai trò của Việt Nam như một trung tâm sản xuất của khu vực, đồng thời thu hút các dòng vốn đầu tư có giá trị gia tăng cao. Ngược lại, các doanh nghiệp chậm thích ứng với quá trình chuyển đổi số có nguy cơ mất dần lợi thế cạnh tranh.

Không chỉ giúp cải thiện năng suất, chương trình hỗ trợ nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ của công nghiệp 4.0 còn mang lại các giải pháp giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh dài hạn. Trong sản xuất công nghiệp, robot công nghiệp và robot hợp tác đang dần thay thế những công đoạn đòi hỏi độ chính xác cao hoặc tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Cùng với đó, các hệ thống phân tích dữ liệu cho phép doanh nghiệp chuyển từ bảo trì thụ động sang bảo trì chủ động và bảo trì dự đoán, kéo dài tuổi thọ thiết bị và giảm chi phí sửa chữa.

Ở lĩnh vực logistics, các dự án kho thông minh, quản lý hàng hóa bằng RFID và nền tảng tối ưu tuyến đường vận tải đang giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian xử lý đơn hàng, giảm tồn kho và nâng cao hiệu quả khai thác kho bãi. Việc kết nối dữ liệu logistics với hệ thống quản trị doanh nghiệp tạo ra dòng chảy thông tin xuyên suốt, hỗ trợ ra quyết định nhanh và chính xác hơn.

Tại Hội thảo chuyên đề “Mở khóa kỷ nguyên mới của nhà máy thông minh” do Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) tổ chức mới đây, các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp Việt Nam nên tiếp cận công nghiệp 4.0 theo lộ trình từng bước, bắt đầu từ giám sát sản xuất theo thời gian thực và bảo trì dự đoán, sau đó mở rộng sang các hệ sinh thái nhà máy thông minh tích hợp. Cách tiếp cận này giúp giảm thiểu rủi ro đầu tư, đồng thời vẫn bảo đảm hiệu quả triển khai.