Mức giảm trừ gia cảnh hiện hành đảm bảo nguyên tắc công bằng

Theo phản ánh của cử tri, mức thu nhập chịu thuế và mức giảm trừ gia cảnh hiện hành (11 triệu đồng/tháng đối với người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc) đã được áp dụng từ năm 2020 đến nay, không còn phù hợp với thực tế, đặc biệt tại các đô thị lớn nơi chi phí sinh hoạt, y tế, giáo dục tăng cao. Cử tri kiến nghị sớm điều chỉnh các mức này, đồng thời bổ sung quy định cho phép khấu trừ một số khoản chi thiết yếu như chi phí thuê nhà, khám chữa bệnh, học tập...

Trả lời kiến nghị, Bộ Tài chính cho biết, theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) hiện hành, cá nhân được trừ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đối với một số ngành nghề phải tham gia bảo hiểm bắt buộc, trừ đi mức giảm trừ gia cảnh, các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, các khoản phụ cấp, trợ cấp theo quy định… số còn lại mới là thu nhập làm căn cứ tính thuế TNCN.

Từ khi Luật có hiệu lực (năm 2009) đến nay, mức giảm trừ gia cảnh đã được điều chỉnh hai lần. Cụ thể, năm 2013 tăng lên 9 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 3,6 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc. Đến năm 2020, Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14 tiếp tục nâng lên 11 triệu đồng/tháng và 4,4 triệu đồng/tháng tương ứng. Việc điều chỉnh này giúp giảm nghĩa vụ thuế, hỗ trợ người dân trong bối cảnh kinh tế biến động.

Bộ Tài chính cho biết, quy định về giảm trừ trước khi tính thuế đảm bảo nguyên tắc cá nhân cần phải có một mức thu nhập nhất định nhằm đáp ứng được nhu cầu thiết yếu của cuộc sống như: ăn, ở, đi lại, học tập, khám chữa bệnh..., vì thế, thu nhập trên ngưỡng này mới phải nộp thuế.

Việc áp dụng các khoản giảm trừ còn hướng tới mục tiêu loại trừ các đối tượng có thu nhập thấp ra khỏi diện phải nộp thuế TNCN. Mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế, người phụ thuộc của người nộp thuế theo quy định của pháp luật về thuế TNCN là mức cụ thể theo mặt bằng chung của xã hội, không phân biệt người có thu nhập cao hay thấp, với nhu cầu tiêu dùng khác nhau.

Cá nhân có khó khăn do thiên tai, hoả hoạn, tai nạn, bệnh hiểm nghèo thì Luật Thuế TNCN đã có quy định giảm thuế cho các trường hợp này. Theo đó, mức giảm trừ gia cảnh cụ thể cần được nghiên cứu, tính toán một cách kỹ lưỡng, đảm bảo cao hơn GDP bình quân đầu người, tiền lương tối thiểu vùng, mức chi tiêu bình quân đầu người trong một giai đoạn nhất định.

“Với mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế hiện nay là 11 triệu đồng/tháng và cho mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng thì người có thu nhập từ tiền lương, tiền công ở mức 17 triệu đồng/tháng (nếu có 1 người phụ thuộc) hay mức 22 triệu đồng/tháng (nếu có 2 người phụ thuộc) sau khi trừ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp... thì cũng chưa phải nộp thuế TNCN”, Bộ Tài chính khẳng định.

Sẽ sửa đổi toàn diện Luật Thuế TNCN

Bộ Tài chính cho biết, Khoản 4 Điều 1 Luật Thuế TNCN số 26/2012/QH13 quy định: khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm điều chỉnh gần nhất, Chính phủ sẽ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

Theo Tổng cục Thống kê, giai đoạn 2020–2024, CPI tăng bình quân 3–4%/năm, năm 2025 dự kiến tăng 4,5–5%, chưa vượt ngưỡng 20% theo quy định. Bộ Tài chính cho biết sẽ theo dõi sát tình hình, và nếu CPI tích lũy vượt 20% trong năm 2025 sẽ báo cáo Chính phủ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho phù hợp.

Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ chủ động theo dõi sát tình hình thực tế để phối hợp với các cơ quan liên quan báo cáo Chính phủ đề xuất với Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong trường hợp chỉ số CPI biến động tăng trên 20% trong thời điểm của năm 2025, đảm bảo đúng quy định của Luật Thuế TNCN hiện hành và phù hợp với tình hình thực tế.

Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội xem xét sửa đổi toàn diện Luật Thuế TNCN với 6 nhóm nội dung chính, gồm: hoàn thiện quy định về thu nhập chịu thuế và cách tính thuế; sửa đổi các khoản miễn, giảm thuế; hoàn thiện chính sách thuế với cá nhân kinh doanh; điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo biến động kinh tế và mức sống; điều chỉnh biểu thuế, thuế suất; cùng với đó là rà soát quy định về kỳ tính thuế, khấu trừ và trách nhiệm của người nộp thuế.

Dự án Luật Thuế TNCN (thay thế) dự kiến trình Quốc hội tháng 10/2025. Việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh sẽ được nghiên cứu kỹ lưỡng, bảo đảm phù hợp với biến động giá cả, mức sống và thực tiễn phát sinh, đồng thời xem xét bổ sung các khoản giảm trừ đặc thù như chi phí y tế, giáo dục... Hiện Bộ Tài chính đang hoàn thiện hồ sơ để báo cáo, bổ sung dự án luật này vào Chương trình xây dựng luật năm 2025.