Khai phóng tiềm năng doanh nghiệp Việt

Tại Hội nghị “Doanh nghiệp Việt trước vận hội mới” diễn ra chiều ngày 30/10 tại TP. Hà Nội, bà Trịnh Thị Hương - Phó Cục trưởng Cục Phát triển Doanh nghiệp tư nhân và Kinh tế tập thể (Bộ Tài chính) đã trình bày nhiều góc nhìn đáng chú ý về chặng đường phát triển của khu vực kinh tế tư nhân suốt gần 40 năm đổi mới. Từ nền kinh tế còn nặng tính bao cấp, doanh nghiệp tư nhân đã dần khẳng định vai trò trên thị trường, đồng hành cùng tiến trình hội nhập quốc tế.

Kinh tế tư nhân hiện đóng góp khoảng 50% GDP, tạo việc làm cho hơn 82% lao động cả nước. Khu vực này góp phần thúc đẩy sản xuất, mở rộng thị trường và hình thành văn hóa kinh doanh mới gắn với tinh thần chủ động, sáng tạo. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp vẫn có quy mô nhỏ, năng lực cạnh tranh chưa cao, khả năng đổi mới công nghệ và tham gia chuỗi giá trị toàn cầu còn hạn chế, gây ảnh hưởng đến tốc độ phát triển bền vững.

Suốt nhiều năm, quan điểm của Đảng về vai trò của khu vực tư nhân không ngừng được hoàn thiện. Nếu trước đây khu vực tư nhân chỉ được “thừa nhận” trong cơ cấu kinh tế, thì nay đã được xác định là một trong những động lực quan trọng của phát triển. Điều này được nhấn mạnh rõ ràng trong Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, coi phát triển kinh tế tư nhân là phương hướng chiến lược gắn với mục tiêu nâng cao sức cạnh tranh quốc gia.

Nghị quyết số 68-NQ/TW đặt ra các mục tiêu đầy tham vọng trong giai đoạn mới: đến năm 2030 có khoảng hai triệu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả; xây dựng được ít nhất 20 doanh nghiệp nội địa đủ năng lực tham gia chuỗi giá trị toàn cầu; khu vực tư nhân phấn đấu đạt tỷ trọng đóng góp khoảng 58% GDP; thu hút và tạo việc làm bền vững cho phần lớn lực lượng lao động xã hội, tạo nền tảng tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế.

Để thực hiện mục tiêu này, cải cách thể chế được xác định là nhiệm vụ trọng tâm. Nghị quyết yêu cầu đổi mới phương thức xây dựng pháp luật, loại bỏ rào cản hành chính kéo dài, hạn chế tình trạng xin - cho. Việc quản lý điều kiện kinh doanh chuyển hướng từ giám sát trước sang kiểm tra sau trong khi vẫn tuân thủ những tiêu chí an toàn đối với lĩnh vực đặc thù. Quan điểm này giúp mở rộng không gian hoạt động và tạo điều kiện cho doanh nghiệp mạnh dạn đổi mới.

Một nội dung đáng chú ý thu hút nhiều sự quan tâm của cộng đồng doanh nghiệp là việc phân định rõ ràng giữa xử lý dân sự, hành chính và hình sự trong các hành vi vi phạm. Mục tiêu là giảm rủi ro pháp lý bất hợp lý, bảo vệ quyền kinh doanh hợp pháp, tạo môi trường ổn định để doanh nhân có thể yên tâm đầu tư, sáng tạo và đóng góp vào nền kinh tế. Đây được xem là bước tiến lớn trong bảo hộ tinh thần khởi nghiệp.

Trên phương diện hỗ trợ nguồn lực, Nghị quyết nhấn mạnh chính sách tiếp cận đất đai, vốn và khoa học - công nghệ. Địa phương được yêu cầu bố trí quỹ đất để phát triển khu sản xuất cho doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp công nghệ. Đồng thời, chính sách tài chính khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu và đổi mới sáng tạo với cơ chế hạch toán chi phí linh hoạt, thúc đẩy chuyển đổi mô hình kinh tế theo hướng tạo giá trị gia tăng cao.

Mở rộng không gian thị trường, Nghị quyết cũng khuyến khích doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư các lĩnh vực then chốt như hạ tầng giao thông quy mô lớn, năng lượng sạch, kinh tế số hay công nghiệp quốc phòng. Hộ kinh doanh cá thể cũng là đối tượng được quan tâm, với định hướng từng bước chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp, tạo môi trường kinh doanh minh bạch, hiện đại và dễ tiếp cận chính sách hỗ trợ hơn.

Cơ hội vàng để khu vực tư nhân bứt phá

Ngay sau khi Nghị quyết được ban hành, Bộ Tài chính đã sớm tham mưu xây dựng và trình Quốc hội thông qua các cơ chế chính sách phát triển kinh tế tư nhân. Đồng thời, Chính phủ đã ban hành hai nghị quyết quan trọng nhằm triển khai thực hiện thống nhất từ trung ương đến địa phương. Sự vào cuộc nhanh chóng cho thấy quyết tâm rõ ràng của hệ thống chính trị trong việc đưa chủ trương thành hiện thực.

Tính đến thời điểm hiện tại, 34 tỉnh thành và 21 bộ, ngành đã ban hành kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết 68. Quốc hội đã thông qua nhiều đạo luật quan trọng liên quan đến thuế, đổi mới sáng tạo, dữ liệu và doanh nghiệp. Chính phủ ban hành hơn mười nghị định hướng dẫn cùng hàng chục văn bản phân cấp, tạo điều kiện thúc đẩy sáng kiến quản trị linh hoạt từ địa phương.

Cùng với hoàn thiện thể chế, công tác tuyên truyền triển khai sâu rộng đến cấp cơ sở. Các hội nghị, diễn đàn, tọa đàm được tổ chức liên tục trong và ngoài nước, thu hút đông đảo cộng đồng doanh nhân tham gia. Các chương trình truyền thông chuyên đề trên truyền hình trung ương và địa phương lan tỏa thông điệp khuyến khích tinh thần làm chủ, khơi dậy khát vọng phát triển, góp phần tạo môi trường tâm lý tích cực trong xã hội.

Sự chuyển biến bước đầu đã thể hiện rõ nét trong số liệu thực tế. Mười tháng đầu năm 2025, cả nước ghi nhận hơn 261.800 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới hoặc quay trở lại hoạt động, với tổng vốn đăng ký hơn 5,1 triệu tỷ đồng. Thu ngân sách từ khu vực tư nhân tăng đáng kể, chứng tỏ niềm tin thị trường đang được phục hồi và tăng trưởng. Hoạt động sản xuất kinh doanh sôi động trở lại, tạo hiệu ứng lan tỏa trong nền kinh tế.

Trong bối cảnh nhiều quốc gia đang nỗ lực tái định vị chiến lược phát triển, thời điểm hiện tại được xem là cơ hội vàng để kinh tế tư nhân Việt Nam bứt phá. Với sự đồng hành từ Nhà nước, quyết tâm vươn lên của doanh nghiệp và sự ủng hộ của xã hội, khu vực tư nhân được kỳ vọng tiếp tục trở thành lực lượng tiên phong đóng góp vào mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển có thu nhập cao vào năm 2045.