Tiềm ẩn nguy cơ trên tất cả các tuyến
Tổng cục Hải quan dự báo, dịp cao điểm trước, trong và sau tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại tiềm ẩn diễn biến phức tạp trên các tuyến, loại hình, địa bàn và cả trên không gian mạng do nhu cầu tiêu dùng tăng cao. Hàng hóa vi phạm đa dạng không chỉ được sản xuất trong nước mà còn sản xuất ở nước ngoài, sau đó đưa vào thị trường trong nước tiêu thụ bằng nhiều đường khác nhau như nhập khẩu chính ngạch, tiểu ngạch, nhập lậu, gian lận thương mại...
Đặc biệt, nổi lên tình trạng lợi dụng hình thức kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử, các mạng xã hội và lợi dụng hoạt động bưu chính, chuyển phát nhanh, các đối tượng sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi để thực hiện các hành vi buôn lậu, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ.
Theo Tổng cục Hải quan, tuyến biên giới phía Bắc, các cửa khẩu, khu vực đối diện các cửa khẩu của Việt Nam phía Trung Quốc đầu tư xây dựng các trung tâm thương mại, dịch vụ, kho chứa hàng hóa có quy mô lớn với chủ trương hoạt động khuyến mại, giảm giá hàng hóa để khuyến khích, đẩy mạnh hoạt động kinh doanh, tham quan du lịch và mua sắm. Do hàng hóa của Trung Quốc sản xuất đa dạng về chủng loại, mẫu mã đẹp, giá rẻ, nên nhiều đối tượng lợi dụng chính sách tạo thuận lợi thương mại, đường biên giới để thực hiện các hành vi vi phạm mua gom, mang vác, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới để trục lợi…
Tuyến biên giới miền Trung (tiếp giáp với Lào), hoạt động vi phạm chủ yếu là mua bán, vận chuyển trái phép pháo nổ, động vật hoang dã, xăng dầu lậu, vận chuyển trái phép đường cát, rượu, bia, nước giải khát, hàng điện tử, các chất ma tuý. Các mặt hàng tiêu dùng, hàng hóa không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng kém chất lượng. Đáng chú ý, các đối tượng kinh doanh hàng cấm, hàng lậu sử dụng các thủ đoạn như xé lẻ hàng hóa, vận chuyển bằng xe môtô, xe khách, xe có tải trọng nhẹ từ biên giới đưa vào nội địa tiêu thụ; hoạt động vào các giờ, ngày nghỉ, dịp lễ, Tết…
Tuyến biên giới đất liền phía Nam (tiếp giáp với Campuchia), xảy ra tình trạng thẩm lậu các mặt hàng như: pháo nổ, thuốc lá điếu, đường kính, tiền, vàng, ngoại tệ, hàng dân dụng, điện tử, điện lạnh, tân dược, mỹ phẩm... Các đối tượng lợi dụng địa hình bằng phẳng, dễ dàng vận chuyển, sử dụng các thủ đoạn như chia nhỏ, xé lẻ hàng hóa, lợi dụng thời điểm đêm tối, sáng sớm để vận chuyển trái phép hàng hóa gây khó khăn cho các lực lượng chức năng trong công tác quản lý.
Ngoài ra, bên kia biên giới thuộc Campuchia, các đối tượng cho xây dựng các địa điểm tập kết hàng lậu, lợi dụng sự sơ hở, lơ là của các lực lượng chức năng tại một số thời điểm để vận chuyển hàng lậu vào nội đia tiêu thụ.
Tuyến cảng biển tập trung vào các cảng lớn như: khu vực cảng Hải Phòng, cảng Cát Lái (TP. Hồ Chí Minh), Cái Mép (Bà Rịa- Vũng Tàu) hàng hóa vi phạm với số lượng lớn, đa dạng về mặt hàng cũng như loại hình vi phạm, quá cảnh, chuyển khẩu, tạm nhập tái xuất, nhập kinh doanh…; tuyến biển miền Trung nổi lên hiện tượng ma tuý gắn định vị trôi dạt trên biển.
Tuyến hàng không tập trung vào các sân bay quốc tế như Nội Bài (Hà Nội), Tân Sơn Nhất (TP. Hồ Chí Minh), TP. Đà Nẵng, Cam Ranh (Khánh Hoà). Mặt hàng vi phạm gọn nhẹ dễ vận chuyển, có giá trị cao như: tiền, ngoại tệ, vàng, kim cương, thuốc lá, xì gà, thuốc tân dược, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, điện tử, điện lạnh, tiền chất, ma tuý, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và hàng tiêu dùng khác... Các đối tượng thường lợi dụng loại hình bưu chính, chuyển phát nhanh, hàng xách tay, quà biếu, tặng, hành lý ký gửi… để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa.
Quản lý chặt chẽ địa bàn hoạt động hải quan
Dự báo trước tình hình nêu trên, Cục Điều tra chống buôn lậu đã tham mưu Tổng cục Hải quan ban hành Kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả dịp trước, trong và sau tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025. Theo đó, Tổng cục yêu cầu các đơn vị quản lý chặt chẽ địa bàn hoạt động hải quan, đảm bảo an ninh, trật tự an toàn xã hội, bình ổn giá cả thị trường, bảo vệ người tiêu dùng, chống thất thu ngân sách nhà nước.
Cơ quan hải quan chủ động kiểm soát tình hình, phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn và xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, mua bán, vận chuyển, tàng trữ hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Không để địa bàn quản lý trở thành điểm nóng về các hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.
Về các giải pháp cụ thể, Tổng cục Hải quan chỉ đạo các đơn vị thực hiện đồng bộ, hiệu quả các biện pháp nghiệp vụ; tăng cường thu thập thông tin, nắm tình hình, tuần tra, kiểm soát, xác định địa bàn, tuyến trọng điểm; kiểm soát chặt chẽ hàng hóa xuất nhập khẩu, quá cảnh, hành lý của hành khách xuất nhập cảnh.
Đồng thời, tổ chức đấu tranh, bắt giữ và xử lý đối với mặt hàng cấm, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng hoá ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội. Tăng cường kiểm soát chặt chẽ các lô hàng nhập khẩu, chuyển cửa khẩu, chuyển cảng, tạm nhập, tái xuất, quá cảnh, nhất là các mặt hàng tiêu dùng, hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu tăng cao trong dịp trước, trong và sau tết Nguyên đán; hàng có nguy cơ thẩm lậu, quay vòng vào nội địa, tập trung trọng tâm, trọng điểm theo các tuyến, mặt hàng, loại hình.
Trong phòng chống ma túy, các đơn vị tăng cường áp dụng các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát ma tuý trên tất cả các khâu, các tuyến, các địa bàn. Tổng cục Hải quan yêu cầu thông tin liên quan đến hành vi mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma tuý phải được xử lý kịp thời, bí mật, chặt chẽ từ khi bắt đầu cho đến khi kết thúc vụ việc.
Cùng với các nội dung trên, cơ quan hải quan chủ động phối hợp chia sẻ thông tin với các lực lượng chức năng khác như: Quản lý thị trường, Bộ đội Biên phòng, Công an, Cảnh sát biển… trong công tác đấu tranh phát hiện, bắt giữ đối tượng và hàng hoá vi phạm góp phần bình ổn thị trường dịp trước, trong và sau tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025...
