Theo Dự thảo Tờ trình Chính phủ về Dự án, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá, Bộ Tài chính cho biết, việc sửa đổi nhằm thể chế hoá đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý cho hoạt động bình thường, liên tục, thông suốt của các cơ quan.
Đồng thời, không để gián đoạn công việc, không để chồng chéo, trùng lặp hoặc bỏ sót chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực, địa bàn; không làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của xã hội, người dân, doanh nghiệp khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.
Cũng như đẩy mạnh việc phân cấp, tạo hành lang pháp lý, kịp thời xử lý những vấn đề thực tiễn, tháo gỡ “điểm nghẽn” về thể chế.
Trong đó, về bình ổn giá, Luật Giá 2023 đã phân định rõ thẩm quyền của Chính phủ, các Bộ, ngành và Ủy ban nhân dân (UBND) cấp tỉnh trong việc tổ chức thực hiện bình ổn giá.
Đối với việc bình ổn giá khi cơ quan có thẩm quyền ban bố tình trạng khẩn cấp, sự cố, biến động bất thường… thì các sở quản lý ngành, lĩnh vực đối với hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá chủ trì tham mưu gửi Sở Tài chính tổng hợp trình UBND tỉnh quyết định.
Trên cơ sở đó, trách nhiệm tổ chức thực hiện do các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện triển khai trên cơ sở phân công của UBND cấp tỉnh.
Vì thế, thực hiện theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi theo hướng chuyển trách nhiệm tổ chức triển khai bình ổn giá của UBND cấp huyện xuống cho UBND cấp xã.
Bên cạnh công tác bình ổn giá, Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá cũng được đề nghị thay đổi.
Trong đó, để đảm bảo đồng bộ với Luật Điện lực mới được thông qua, Dự thảo Luật đề xuất sửa đổi mục 2 tại Phụ lục số 02, thẩm quyền định giá cụ thể đối với “Dịch vụ vận chuyển khí thiên nhiên bằng đường ống và dịch vụ tồn trữ, tái hóa, vận chuyển và phân phối khí thiên nhiên hóa lỏng cho sản xuất điện” sẽ do UBND cấp tỉnh thực hiện.
Dự thảo còn bổ sung một loại hình dịch vụ mới vào danh mục Nhà nước định giá, xuất phát từ chính yêu cầu của thực tiễn phát triển tại các địa phương.
Theo đó, Bộ Tài chính đề xuất xem xét bổ sung “Dịch vụ sử dụng hạ tầng trong khu công nghiệp, khu kinh tế đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước” vào Phụ lục 02, với thẩm quyền định giá cụ thể được giao cho UBND cấp tỉnh.
Ngoài ra, Dự thảo Luật cũng tiến hành rà soát, cập nhật một số nội dung khác để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Phạm vi áp dụng định giá đối với sản phẩm, dịch vụ công được làm rõ là các dịch vụ sử dụng ngân sách nhà nước từ nguồn chi thường xuyên, nhằm bảo đảm đồng bộ với pháp luật về đấu thầu, đặt hàng, giao nhiệm vụ cung cấp sản phẩm, dịch vụ công sử dụng ngân sách nhà nước từ nguồn chi thường xuyên.
Các quy định liên quan đến dịch vụ quản lý, bảo trì kết cấu hạ tầng đường sắt cũng được điều chỉnh để tương thích với Luật Đường sắt mới.
Song song đó, tên gọi của các bộ, ngành có thẩm quyền trong Luật cũng được cập nhật lại cho phù hợp với cơ cấu tổ chức mới của Chính phủ, chẳng hạn như thay thế cụm từ “Bộ Giao thông vận tải” thành “Bộ Xây dựng” hay “Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn” thành “Bộ Nông nghiệp và Môi trường”... tại các điều khoản và phụ lục liên quan.
Về thanh tra chuyên ngành về giá, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giá, thẩm định giá, theo Dự thảo Tờ trình của Bộ Tài chính, thực hiện Kết luận số 134-KL/TW ngày 28/3/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về Đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, cũng như căn cứ Luật Thanh tra 2025, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi thành "Kiểm tra chuyên ngành và xử lý vi phạm pháp luật về giá, thẩm định giá".
Thêm thuận lợi cho doanh nghiệp thẩm định giá
Một thay đổi đáng chú ý tại Dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá là các đề xuất nhằm cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá, hiện thực hóa chủ trương của Chính phủ về việc tạo lập một môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch với chi phí tuân thủ thấp.
Bộ Tài chính trình Chính phủ để trình Quốc hội bỏ nội dung “Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ” và bỏ nội dung “Doanh nghiệp thẩm định giá là doanh nghiệp được thành lập, đăng ký ngành, nghề kinh doanh dịch vụ thẩm định giá theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp” tại Luật Giá 2023.
Đồng thời, sửa đổi bổ sung tại điểm b khoản 1 Điều 49 Luật Giá 2023 về cơ cấu vốn góp trong doanh nghiệp để cụ thể, dễ hiểu hơn.
Dự thảo quy định, đối với công ty TNHH hai thành viên trở lên hoặc công ty cổ phần, tổng số vốn góp của các thành viên hoặc cổ đông là thẩm định viên về giá đăng ký hành nghề tại doanh nghiệp phải chiếm trên 50% vốn điều lệ.
