Gửi kiến nghị đến Bộ Tài chính, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam cho rằng, Luật Ngân sách nhà nước và Nghị định đưa ra nguyên tắc chấp nhận rủi ro và độ trễ trong nghiên cứu khoa học, một khái niệm mới so với tư duy quản lý tài chính công hiện hành.

Theo Tập đoàn này, Luật Ngân sách nhà nước được xây dựng trên nguyên tắc chi tiêu hiệu quả, yêu cầu chứng minh kết quả đầu ra tương xứng với kinh phí. Do đó, khi một nhiệm vụ khoa học, công nghệ có rủi ro cao, sử dụng ngân sách nhà nước nhưng không đạt kết quả như dự kiến, các cơ quan thanh tra, kiểm toán sẽ gặp khó khăn trong việc xác định đây là “thất bại khách quan” hay “chi tiêu sai mục đích, gây thất thoát”, dẫn đến tâm lý e ngại, không dám mạo hiểm của cả nhà khoa học và nhà quản lý.

Trước lo ngại này, Bộ Tài chính dẫn chứng quy định tại khoản 10 Điều 8 Luật Ngân sách nhà nước số 89/2025/QH15 ngày 25/6/2025. Theo đó, ngân sách nhà nước bố trí kinh phí cho các quỹ thực hiện nhiệm vụ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, xây dựng chính sách, pháp luật theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước.

Tại Điều 37, Điều 39 Luật này cũng đã quy định ngân sách trung ương và ngân sách địa phương đều có nhiệm vụ chi sự nghiệp khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. 

Như vậy, ngân sách nhà nước có thể bố trí chi trực tiếp hoặc bố trí chi qua các quỹ để thực hiện nhiệm vụ chi hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Theo Bộ Tài chính, Khoản 3 Điều 9 Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo số 93/2025/QH15 ngày 27/6/2025 đã có quy định cụ thể các trường hợp chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo sử dụng từ nguồn ngân sách nhà nước. 

Do đó, Bộ Tài chính khẳng định, hệ thống pháp luật được ban hành đã đảm bảo đủ cơ sở pháp lý để xử lý rủi ro trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo sử dụng từ nguồn ngân sách nhà nước.