Luật Đất đai số 31/2024/QH15, có hiệu lực từ ngày 1/8/2024, quy định tại khoản 1 Điều 156: Khi chuyên mục đích sử dụng đất thì người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trả một lần cho cả thời gian thuê bằng mức chênh lệch giữa tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của loại đất sau khi chuyển mục đích sử dụng đất và tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của loại đất trước khi chuyển mục đích sử dụng đất.

Để triển khai, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 103/2024/NĐ-CP ngày 30/7/2024 quy định cụ thể về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Theo Điều 8 của Nghị định, hộ gia đình, cá nhân chuyên mục đích từ đât nông nghiệp sang đật ở thì tính tiên sử dụng đất bằng mức chênh lệch giữa tiền sử dụng đất theo giá đất ở trừ tiền sử dụng đất theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.

Tuy nhiên, thời gian qua, Bộ Tài chính nhận được ý kiến, kiến nghị, đề xuất của các địa phương, thông tin phản ánh của báo chí về việc do giá đất trên Bảng giá đất tại một số địa phương xác định theo Luật Đất đai năm 2024 cao đột biến so với Bảng giá đất cũ (theo Luật Đất đai năm 2013, trong đó giá đất ở tăng quá cao so với giá đât nông nghiệp) nên khi được Nhà nước cho phép chuyên mục địch sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở, hộ gia đình, cá nhân phải đóng tiền sử dụng đất cao nhiều lần so với trước đây.

Trước tình hình đó, Bộ Tài chính đang nghiên cứu, đề xuất Chính phủ ban hành Nghị quyết về tháo gỡ, xử lý vướng mắc liên quan đến tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở.

Về lệ phí trước bạ, Bộ Tài chính cho biết, chính sách lệ phí trước bạ hiện thực hiện theo Nghị định số 10/2022/NĐ-CP ngày 15/01/2022 của Chính phủ và các thông tư hướng dẫn. Theo đó, lệ phí trước bạ là khoản thu bắt buộc khi người dân đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản, trong đó mức thu đối với nhà, đất hiện hành là 0,5%. Nghị định số 10/2022/NĐ-CP cũng quy định miễn lệ phí trước bạ trong một số trường hợp, ví dụ khi đăng ký lại quyền sử dụng đất do được Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất mà thuộc diện phải nộp tiền sử dụng đất.

Về phí thẩm định hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Bộ Tài chính cho biết, theo danh mục phí và lệ phí tại Luật Phí và lệ phí, phí thẩm định hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi chuyển mục đích thuộc thẩm quyền quy định của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. Luật Phí và lệ phí quy định mức thu phải đảm bảo bù đắp chi phí, phù hợp với chính sách phát triển kinh tế - xã hội, công bằng, minh bạch. Thông tư số 85/2019/TT-BTC cũng hướng dẫn: mức thu phí do UBND tỉnh trình HĐND tỉnh quyết định, căn cứ tình hình thực tế địa phương, tham khảo mức thu tại địa phương lân cận để bảo đảm sự hài hòa.

Do vậy, liên quan đến kiến nghị về rà soát, điều chỉnh phí thẩm định hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Bộ Tài chính cho biết đây là thẩm quyền của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.