Nghị định số 254/2025/NĐ-CP được xây dựng với kết cấu thành 06 Chương, bao gồm 56 Điều và Phụ lục 27 mẫu biểu quy định đầy đủ, toàn diện, thống nhất trong quản lý nhà nước về việc quản lý, thanh toán, quyết toán nhiệm vụ, dự án sử dụng vốn đầu tư công phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành.

Theo đó, tại Nghị định này, Chính phủ đã quy định chi tiết việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư công cho các nhiệm vụ, dự án thuộc phạm vi ngân sách nhà nước và các nguồn thu hợp pháp khác của cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành cho đầu tư.

Nghị định cũng quy định rõ các nội dung liên quan đến quyết toán theo niên độ ngân sách và quyết toán dự án sau khi hoàn thành, hoặc trong các trường hợp dừng, hủy bỏ, tạm ngừng theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

Đối với các dự án, công trình sử dụng một phần hoặc toàn bộ vốn đầu tư công, Nghị định yêu cầu thực hiện thống nhất theo quy định chung, trừ những trường hợp có quy định riêng của Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ.

Nghị định cũng đề cập đến cách thức hạch toán các nguồn vốn đóng góp bằng hiện vật, ngày công lao động hoặc công trình hoàn thành. Đồng thời giao các bộ, ngành, địa phương quy định cụ thể việc quyết toán đối với phần vốn hỗ trợ bằng vật liệu, hiện vật cho phù hợp với thực tế.

Một điểm đáng chú ý là Nghị định số 254/2025/NĐ-CP quy định quy trình thanh toán và quyết toán vốn đầu tư công áp dụng cho cả dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài, đồng thời tuân thủ các quy định liên quan đến rút vốn theo quy định của Chính phủ.

Việc giải ngân vốn đầu tư công được yêu cầu thực hiện đúng đối tượng, mục đích, đúng quy định của pháp luật về đầu tư công và ngân sách nhà nước; đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả, công khai, minh bạch, không thất thoát, lãng phí. Tổng số vốn giải ngân không vượt tổng mức đầu tư dự án đã được phê duyệt. Trong năm ngân sách, vốn giải ngân cũng không vượt tổng kế hoạch vốn đã bố trí (bao gồm cả vốn kéo dài, vốn ứng trước).

Các trường hợp thanh toán theo khối lượng hoàn thành hoặc theo tỷ lệ phần trăm đều phải căn cứ đầy đủ vào hồ sơ pháp lý, dự toán, hợp đồng hoặc bảng tổng hợp thông tin theo quy định.

Nghị định cũng quy định riêng về cách thức thanh toán đối với các dự án thuộc danh mục bí mật nhà nước của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an; giao trách nhiệm cụ thể cho cơ quan thanh toán và chủ đầu tư trong việc kiểm soát và giải ngân vốn.

Cách thức giao dịch với cơ quan thanh toán được chia theo hình thức: qua hệ thống Kho bạc Nhà nước hoặc qua cơ quan thanh toán khác tùy theo từng dự án, đảm bảo đúng quy trình và cơ sở pháp lý.

Đặc biệt, các quy định tại Nghị định đã bám sát định hướng cải cách trong lĩnh vực thanh toán vốn đầu tư công, theo hướng thanh toán qua hình thức trực tuyến, đơn giản hóa hồ sơ, đẩy mạnh số hóa quy trình tại Kho bạc Nhà nước và phân định rõ ràng phạm vi thanh toán. Đồng thời, tăng cường phân cấp cho Bộ chủ quản, chủ đầu tư, tạo điều kiện giải ngân nhanh, hiệu quả, thúc đẩy giải phóng nguồn lực đầu tư công.

Nghị định số 254/2025/NĐ-CP có hiệu lực ngay từ ngày 26/9 và bãi bỏ Nghị định số 99/2021/NĐ-CP ngày 11/11/2021 của Chính phủ, trừ một số nội dung tiếp tục thực hiện theo quy định chuyển tiếp tại Điều 54. Đồng thời, Nghị định cũng bãi bỏ Điều 6 của Nghị định số 125/2025/NĐ-CP ngày 11/6/2025 của Chính phủ liên quan đến phân định thẩm quyền giữa hai cấp chính quyền trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tài chính.

Việc ban hành Nghị định này không chỉ đáp ứng yêu cầu cấp bách nhằm đồng bộ hóa hệ thống pháp luật về đầu tư công, mà còn là bước đi chiến lược trong quá trình hiện đại hóa quản lý tài chính công, nâng cao hiệu lực, hiệu quả chi tiêu ngân sách, hướng tới mục tiêu tinh gọn bộ máy và thúc đẩy phát triển bền vững.

Ngay trong ngày Nghị định được ban hành, Bộ Tài chính cũng đã ban hành Thông tư hướng dẫn, đảm bảo tính đồng bộ, kịp thời trong triển khai thực hiện.

Việc trình Chính phủ ban hành Nghị định và ban hành ngay Thông tư hướng dẫn đã thể hiện sự chủ động, chuẩn bị kỹ lưỡng và quyết tâm đưa chính sách sớm đi vào thực tiễn của Bộ Tài chính.