5 sàn tài sản mã hóa có thể hoạt động từ 2026, rủi ro vẫn hiện hữu

Tuấn Thủy

Từ năm 2026, Việt Nam có thể đưa vào hoạt động 5 sàn giao dịch tài sản mã hóa, giúp thị trường vận hành minh bạch và chuẩn hóa hơn. Dù vậy, chuyên gia lưu ý rủi ro vẫn lớn, nhất là các sự cố liên quan đến vận hành và an ninh mạng.

Tài sản mã hóa gắn với tài sản thực có thể chiếm 10% GDP thế giới.
Tài sản mã hóa gắn với tài sản thực có thể chiếm 10% GDP thế giới.

Hai xu hướng lớn và triển vọng tăng trưởng mạnh mẽ

Chia sẻ tại Tọa đàm Sức hút của các lớp tài sản, ông Nghiêm Minh Hoàng - Chuyên gia Ứng dụng Fintech (Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam - VBA) cho rằng, thị trường tài sản mã hóa đang bước vào một chu kỳ tăng trưởng mới với 2 nhóm tài sản có đặc điểm khác biệt nhưng đều mở ra dư địa tăng giá đáng kể trong trung và dài hạn.

Với nhóm tài sản không gắn với tài sản thực như Bitcoin hay Ethereum, ông Hoàng đánh giá triển vọng 3-5 năm tới rất tích cực, khi loại tài sản này đã được nhiều chính phủ và định chế tài chính toàn cầu chấp nhận như một dạng tài sản dự trữ. Việc Mỹ, Trung Quốc cùng các quỹ lớn như BlackRock hay Strategy gia tăng nắm giữ là minh chứng cho sự thừa nhận ngày càng rộng rãi, từ đó củng cố xu hướng tăng giá bền vững.

Ngay cả ở góc độ đầu tư cá nhân, ông Hoàng cũng thể hiện sự lạc quan nhưng vẫn giữ sự thận trọng nhất định khi cho biết danh mục năm 2026 của ông gồm 50% bất động sản, 30% chứng khoán và 20% tài sản mã hóa, phản ánh vừa kỳ vọng tăng trưởng dài hạn vừa kiểm soát rủi ro của nhóm tài sản số.

Tại Việt Nam, quá trình hợp pháp hóa tài sản mã hóa đang tạo ra cú hích lớn. Theo thống kê quốc tế, khoảng 15% dân số Việt Nam đã có tài khoản giao dịch tiền mã hóa, đưa Việt Nam vào nhóm quốc gia có mức độ chấp nhận cao nhất thế giới. Điều này cho thấy thị trường nội địa đủ lớn để hình thành hệ sinh thái giao dịch chính thức, tạo nền tảng thu hút dòng vốn quốc tế.

Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hóa được xem là bước tiến quan trọng, vừa góp phần quản lý thị trường, chống thất thu thuế, vừa mở rộng cơ hội huy động vốn cho doanh nghiệp Việt Nam.

Theo quy định, doanh nghiệp được phép phát hành token không phải chứng khoán hay tiền pháp định, nhưng chỉ được chào bán cho nhà đầu tư nước ngoài thông qua các tổ chức được Bộ Tài chính cấp phép.

Với nhóm tài sản mã hóa gắn với tài sản thực (RWA - Real World Asset), ông Hoàng cho rằng đây là xu hướng có tiềm năng rất lớn, thậm chí mang tính cách mạng đối với thị trường vốn toàn cầu.

RWA được dự báo có thể chiếm 10% GDP thế giới, tương đương khoảng 19.000 tỷ USD trong 5-7 năm tới. Việc số hóa tài sản thực sẽ giúp tăng thanh khoản cho các tài sản truyền thống kém thanh khoản như bất động sản, đồng thời kết nối doanh nghiệp với dòng vốn quốc tế trong bối cảnh nhu cầu huy động vốn trung và dài hạn ngày càng lớn.

“Tốc độ mã hóa tài sản thực tại Việt Nam sẽ tăng nhanh khi hành lang pháp lý được hoàn thiện, đồng thời đề xuất xem xét cho phép nhà đầu tư trong nước tham gia mua token do doanh nghiệp Việt Nam phát hành nhằm tăng thanh khoản và tăng sức hấp dẫn đối với dòng vốn ngoại”, ông Hoàng kỳ vọng.

Cơ hội và thách thức

Theo ông Hoàng, Việt Nam đang có nhiều lợi thế để trở thành một trong những trung tâm tài sản mã hóa trong khu vực nhờ ổn định vĩ mô, quyết tâm thúc đẩy đổi mới tài chính của Chính phủ và lộ trình hoàn thiện khung pháp lý đang được đẩy nhanh. Việt Nam cũng được nhiều chuyên gia quốc tế đánh giá như một “ngôi sao sáng” hay “mặt trời mọc” của thị trường tài chính số, đặc biệt khi hệ thống sàn giao dịch tài sản mã hóa chính thức đi vào vận hành trong thời gian tới.

Chuyên gia của VBA dự báo, khoảng quý I/2026 có thể xuất hiện 5 sàn tài sản mã hóa được cấp phép. Các đơn vị tiên phong sẽ có lợi thế lớn trong việc định hình cấu trúc thị trường và tạo chuẩn mực vận hành cho giai đoạn đầu.

Tuy nhiên, sự phát triển này đi kèm nhiều thách thức đáng kể. Điều kiện thành lập sàn rất khắt khe, từ yêu cầu vốn điều lệ, tiêu chuẩn bảo mật cấp độ 4, hạ tầng công nghệ cho tới tiêu chuẩn về nhân sự.

Nhà đầu tư trong nước cũng bị hạn chế khi chỉ được giao dịch các loại tài sản mã hóa được cấp phép, không được tham gia mua token RWA do doanh nghiệp Việt phát hành. Bên cạnh yếu tố kỹ thuật, rủi ro lớn nhất vẫn đến từ quản trị và con người.

Theo ông Hoàng, các vụ việc gây chấn động trong lịch sử crypto, như sự cố sàn Bybit bị hack gần 1,5 tỷ USD, cho thấy rủi ro vận hành luôn thường trực, ngay cả khi công nghệ đạt chuẩn.

Do đó, nhà đầu tư cần duy trì tâm thế “lạc quan nhưng thận trọng”, chỉ giao dịch trên các sàn được cấp phép để đảm bảo tài sản được pháp luật bảo vệ. Đối với triển vọng thị trường tài sản số Việt Nam khi bước sang 2026, chuyên gia này cho rằng sẽ khó dự đoán phản ứng của nhà đầu tư trong và ngoài nước cho đến khi các sàn chính thức đi vào vận hành. Tuy vậy, Việt Nam vẫn sở hữu những yếu tố nền tảng tích cực gồm cơ cấu dân số trẻ, tỷ lệ chấp nhận crypto cao và sự chủ động của cơ quan quản lý trong việc thúc đẩy đổi mới tài chính.