Thương mại điện tử tiếp tục phát triển mạnh mẽ

Theo ông Bùi Huy Hoàng - Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số (Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương), quy mô thương mại điện tử tại Việt Nam trong năm 2024 đã vượt mốc 25 tỷ USD, tăng trưởng khoảng 20% so với năm trước đó. Thương mại điện tử hiện chiếm khoảng 9% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước, góp phần giúp Việt Nam duy trì vị trí trong top 3 thị trường thương mại điện tử lớn nhất khu vực Đông Nam Á.

Thực tế cho thấy, bên cạnh phương thức kinh doanh truyền thống, thương mại điện tử hay còn gọi là kinh doanh trực tuyến đang từng bước khẳng định vai trò là một kênh phân phối quan trọng trong thị trường nội địa. Sự chuyển dịch này không chỉ là xu thế tất yếu trong thời đại số mà còn là giải pháp hiệu quả giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường nhanh chóng, tối ưu chi phí và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Nhìn lại giai đoạn giãn cách xã hội do dịch COVID-19, khi chuỗi cung ứng truyền thống bị gián đoạn, chợ dân sinh phải đóng cửa và hàng hóa khó lưu thông, thương mại điện tử đã phát huy rõ vai trò thiết yếu khi tổ chức các hoạt động kết nối cung cầu, phân phối hàng hóa thiết yếu, thực phẩm, rau củ quả… từ các địa phương đến tận tay người tiêu dùng tại khu dân cư, từng hộ gia đình.

Cho đến nay, các mô hình kinh doanh thương mại điện tử tiếp tục phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là các hình thức như livestream bán hàng, chợ trực tuyến… đang cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc tiêu thụ sản phẩm, bao gồm cả nông sản và đặc sản địa phương. Cùng với sự hoàn thiện về thể chế và chính sách pháp luật, thương mại điện tử tại Việt Nam đang được định hướng phát triển theo hướng minh bạch, bền vững hơn. Hiện nay, Bộ Công Thương được Chính phủ giao chủ trì xây dựng dự thảo Luật Thương mại điện tử. Đây là văn bản pháp lý quan trọng, được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài của lĩnh vực này.

Song song với sự hỗ trợ từ phía Nhà nước, nhiều doanh nghiệp sản xuất trong nước đã chủ động coi thương mại điện tử là một kênh phân phối chiến lược trong hoạt động kinh doanh. Các doanh nghiệp vận hành sàn thương mại điện tử ngày càng chuyên nghiệp, tổ chức bài bản hơn, góp phần đáng kể vào việc gia tăng doanh thu bán hàng. Những phiên livestream kéo dài 2-3 giờ đồng hồ có thể bán ra vài chục đến cả trăm tấn nông sản không còn là điều hiếm gặp.

Thương mại điện tử không chỉ giúp sản phẩm tiêu thụ nhanh hơn mà còn là kênh quảng bá hiệu quả, giúp kết nối sản phẩm với cộng đồng, xã hội và tệp khách hàng đa dạng hơn, rộng lớn hơn, góp phần thúc đẩy tiêu dùng trong nước và phát triển thị trường bền vững.

Phát huy vai trò kết nối cung - cầu

Để tiếp tục tận dụng tối đa những lợi thế của thương mại điện tử cũng như tiếp tục phát huy vai trò kết nối cung - cầu và ổn định chuỗi cung ứng hàng hoá, ông Bùi Huy Hoàng cho rằng, cần tiếp tục xây dựng và hoàn thiện thể chế thương mại nói chung và thương mại điện tử nói riêng tại Việt Nam một cách đồng bộ, toàn diện.

Điều này bao gồm cả việc thực thi từ quản lý hàng hoá nhập khẩu từ nước ngoài, hàng hoá sản xuất trong nước, quản lý chất lượng hàng hoá, giám sát truy xuất nguồn gốc hàng hoá, quản lý thuế đối với hàng hoá kinh doanh trên thị trường bao gồm cả thương mại điện tử một cách chặt chẽ, nhất quán. Mục đích là tạo ra sân chơi công bằng, minh bạch và cạnh tranh lành mạnh cho các nhà sản xuất, các doanh nghiệp, công ty thương mại, thương mại điện tử... và bảo vệ người tiêu dùng.

Theo ông Hoàng, cần coi thương mại điện tử là một phương thức phân phối hiện đại. Thông qua việc ứng dụng các mô hình thương mại điện tử, ứng dụng công nghệ số, AI… giúp doanh nghiệp cắt giảm được chi phí nhân sự, vận hành, chi phí phân phối hàng hoá, nâng cao năng lực cạnh tranh và tối ưu hóa lợi nhuận.

Doanh nghiệp cần có định hướng và tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cho thương mại điện tử để bắt kịp xu hướng của thị trường. "Chỉ khi có được nhân lực chất lượng cao thì việc ứng dụng thương mại điện tử như một kênh phân phối hiện đại mới phát huy hiệu quả, tận dụng tối đa được những lợi thế của thương mại điện tử mang lại", ông Hoàng nhấn mạnh.