Mexico, với vị thế là “cửa ngõ” vào khu vực Bắc Mỹ, sẽ là điểm đến chiến lược cho các doanh nghiệp có tầm nhìn dài hạn, sẵn sàng kết hợp xuất khẩu, đầu tư, hợp tác công nghệ để xây dựng sự hiện diện bền vững.
Thị trường giàu tiềm năng
Số liệu từ cơ quan Hải quan Việt Nam cho thấy, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Mexico 5 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 7,7 tỷ USD, tăng tới 32,31% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam tăng mạnh ở nhiều nhóm hàng chủ lực: máy móc, thiết bị điện tăng 46,2%; nhựa và sản phẩm nhựa tăng 64,2%; giày dép tăng 44,9%; dù dệt may giảm nhẹ 0,2% nhưng vẫn duy trì vai trò nhóm hàng mũi nhọn.
Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) được chính thức ký kết vào tháng 3/2018 và có hiệu lực với Australia, Canada, Nhật Bản, Mexico, Singapore và New Zealand từ ngày 30/12/2018, với Việt Nam từ ngày 14/1/2019, với Peru từ ngày 19/9/2021, với Malaysia từ 29/11/2022, với Chile từ 21/02/2023 và với Brunei từ 12/07/2023.
Đáng chú ý, nhiều mặt hàng nông - công nghiệp ghi nhận mức tăng vượt bậc: cà phê tăng 8,67 lần, gỗ và sản phẩm gỗ tăng 50,67%, cao su tăng 65,17%, phương tiện vận tải và phụ tùng tăng 51,65%. Những con số này phản ánh năng lực nắm bắt cơ hội và đa dạng hóa sản phẩm của doanh nghiệp Việt tại một thị trường xa xôi nhưng giàu tiềm năng.
Theo Bộ Công Thương, Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đã chứng minh vai trò như một “tấm hộ chiếu vàng” cho hàng hóa Việt Nam thâm nhập sâu rộng hơn vào thị trường Mexico - nền kinh tế lớn thứ hai khu vực Mỹ Latinh. Từ vị thế một thị trường xa về địa lý, Mexico ngày càng trở thành điểm đến tiềm năng của hàng Việt, không chỉ nhờ ưu đãi thuế quan mà còn bởi chiến lược chủ động của doanh nghiệp và sự đồng hành kịp thời của Thương vụ Việt Nam tại Mexico cũng như các cơ quan quản lý trong nước.
Theo ông Lưu Vạn Khang - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Mexico, từ tháng 4/2024, Mexico áp thuế nhập khẩu cao với hàng ngàn mặt hàng từ các quốc gia không có FTA. Riêng với Trung Quốc, Mexico áp thuế lên đến 50% cho gần 1.400 mặt hàng của nước này. Song, hàng hóa Việt Nam nhờ ưu đãi thuế từ CPTPP, trở thành nguồn cung thay thế quan trọng. Doanh nghiệp Mexico chủ động tìm đến nhà cung ứng Việt Nam, mở ra nhiều cơ hội hợp tác.
Cùng với đó, thời gian qua, Thương vụ đã hỗ trợ kết nối đối tác, giới thiệu luật sư tư vấn, xử lý các vụ kiện phòng vệ thương mại và giải quyết thông quan hàng hóa. Gần 100 nghìn tấn thép Việt Nam đã được thông quan thành công sau quyết định áp thuế đột ngột từ phía Mexico. Đây là minh chứng rõ nét cho hiệu quả phối hợp giữa cơ quan đại diện và doanh nghiệp.
Ở góc độ doanh nghiệp, CPTPP đã mang lại lợi thế cạnh tranh rõ rệt. Khi Mexico áp mức thuế cao với hàng Trung Quốc, nhiều tập đoàn và chuỗi phân phối lớn tại Mexico đã chuyển hướng tìm nguồn hàng từ Việt Nam. Đây chính là “thời điểm vàng” để hàng hóa Việt mở rộng thị phần, chiếm lĩnh kênh phân phối của thị trường hơn 134 triệu dân, đồng thời tận dụng Mexico như “cửa ngõ” vào khu vực Bắc Mỹ.
Thách thức trong dung hoà thị trường xuất nhập khẩu
Bên cạnh những lợi thế, Thương vụ đánh giá, xuất khẩu sang Mexico cũng đang đối mặt với những “nút thắt” mới. Theo đó, Chính phủ Mexico chịu sức ép bảo hộ trong nước, nhất là ở ngành thép, điện tử, dệt may, giày dép. Ngày 12/8/2025, Bộ Kinh tế Mexico ban hành sắc lệnh bảo vệ ngành Giày dép với hơn 130.000 lao động, nhằm hạn chế hàng nhập khẩu miễn thuế từ châu Á - trong đó có Việt Nam.
Một số ý kiến trong chính quyền Mexico cho rằng cán cân thương mại nghiêng quá mạnh về Việt Nam, đòi hỏi chúng ta phải khéo léo dung hòa lợi ích. Điều này không chỉ dừng lại ở việc thúc đẩy xuất khẩu, mà còn phải tạo điều kiện cho hàng hóa Mexico thâm nhập thị trường Việt Nam, đặc biệt là nông sản.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp Việt cũng cần chủ động chuẩn bị trước các rủi ro pháp lý. Nhiều ngành hàng như thép, dệt may có nguy cơ bị điều tra chống bán phá giá nếu không tuân thủ nghiêm ngặt quy tắc xuất xứ trong CPTPP. Tham tán Lưu Vạn Khang nhấn mạnh: “Vì sự phát triển bền vững, doanh nghiệp phải minh bạch hóa nguồn cung ứng, tuân thủ luật chơi quốc tế. Làm được điều này, chúng ta mới tận dụng CPTPP lâu dài”.
Thương vụ Việt Nam tại Mexico khuyến nghị các doanh nghiệp nên mạnh dạn đầu tư sản xuất, mở kho phân phối tại Mexico để tận dụng nhân công giá hợp lý, giảm chi phí logistics, đồng thời tiếp cận sâu hơn chuỗi cung ứng khu vực. Khi đó, hàng Việt không chỉ bán vào Mexico mà còn có thể trung chuyển vào Hoa Kỳ và Mỹ Latinh.
