Phát biểu tại Hội thảo Ngày Thẻ Việt Nam 2025 được tổ chức vào ngày 7/10, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Tiến Dũng cho biết, 87% người trưởng thành tại Việt Nam hiện đã có tài khoản ngân hàng – con số phản ánh sự lan tỏa mạnh mẽ của tài chính số trong đời sống hàng ngày.
“Đây là điều then chốt, vì không có tài khoản thì không làm được gì cả. Để người dân mở tài khoản, bên cạnh việc ngành ngân hàng cung cấp dịch vụ tốt, tiện lợi, còn cần người dân hiểu, đồng hành, hưởng ứng”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.
Theo Phó Thống đốc, điều cốt lõi của chuyển đổi số trong thanh toán không nằm ở công nghệ hào nhoáng, mà ở chỗ dịch vụ có thực sự hữu ích, dễ dùng và mang lại lợi ích thiết thực cho người dân.
So sánh với khu vực, ông Phạm Tiến Dũng cho biết, Trung Quốc đã áp dụng thanh toán di động để đi tàu điện từ năm 2017, còn tại Nhật Bản, một ứng dụng duy nhất có thể thanh toán vé tàu, xe buýt, thậm chí mua hàng tiêu dùng.
Vì thế, ông kêu gọi các ngân hàng Việt Nam tăng cường hợp tác để xử lý, tích hợp sao cho các phương tiện thanh toán hiện có có thể được sử dụng trong giao thông công cộng, đặc biệt là tàu điện và các phương tiện khác.
Theo NHNN, dịch vụ thanh toán đang là động lực lớn của nền kinh tế, với tốc độ tăng trưởng vượt bậc. Riêng hệ thống của Công ty Cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS) mỗi ngày xử lý khoảng 70 triệu giao dịch, tổng giá trị lên tới 120.000 tỷ đồng, tương đương 6 tỷ USD.
Ông Nguyễn Hoàng Long – Phó Tổng Giám đốc NAPAS – cho biết, để giữ cho “mạch máu” này thông suốt, NAPAS vận hành hệ thống 24/7, áp dụng mã hóa đa lớp, xác thực đa yếu tố, chuyển đổi sang chuẩn quốc tế nhằm tăng tính tương thích và bảo mật.
Không chỉ dừng ở giao dịch liên ngân hàng, hạ tầng NAPAS đã mở rộng sang thanh toán hóa đơn, dịch vụ công và kết nối xuyên biên giới...
Cùng xu hướng mở rộng hạ tầng thanh toán, ngân hàng thương mại cũng tăng tốc đầu tư công nghệ. Ông Trần Văn Thành – Phó Trưởng phòng Phát triển Kênh số và Đối tác của Vietcombank cho biết, ngân hàng đã mở rộng hành trình “một chạm” trong nhiều lĩnh vực, từ hành chính công, giao thông đến bán lẻ.
Ông Thành cho hay, xu hướng tương lai sẽ tập trung vào các giải pháp tinh gọn, không tiếp xúc, trong đó thị trường thanh toán chạm (NFC) sẽ là điểm nhấn.
Tuy nhiên, song hành với sự phát triển đó là thách thức về an ninh và bảo mật.
Ông Nguyễn Phương Quân – Giám đốc Trung tâm An toàn bảo mật công nghệ, Khối Công nghệ thông tin của SHB cho hay, ngân hàng đã áp dụng mã hóa toàn bộ thông tin thẻ theo chuẩn PCI, đồng thời sử dụng công nghệ tokenization (mã hóa thay thế) từ năm 2018 nhằm hạn chế rò rỉ số thẻ thật khi giao dịch với các bên trung gian hoặc ví điện tử.
Bên cạnh đó, SHB triển khai nhiều lớp bảo vệ mạnh cùng nhiều giải pháp bảo vệ ứng dụng ngân hàng điện tử (App Shield), giúp kiểm tra độ an toàn của thiết bị trước mỗi phiên giao dịch.
Không chỉ ngân hàng, các công ty trung gian thanh toán và doanh nghiệp hạ tầng cũng tích cực đồng hành.
Tiêu biểu là dự án thử nghiệm thanh toán điện tử trên tuyến Cát Linh – Hà Đông do Công ty Đường sắt Hà Nội triển khai. Ông Khuất Việt Hùng, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty cho biết, hành khách sắp tới có thể quét căn cước công dân, thẻ Visa hoặc mã QR để qua cổng soát vé, không cần tiền mặt. Hệ thống mới nhận diện mọi loại thẻ, xử lý chỉ trong chưa đầy một giây và được đồng bộ tại 12 ga.
Tại hội thảo, ông Phạm Anh Tuấn – Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) nhận định, thành công của thanh toán số Việt Nam không chỉ nhờ công nghệ mà còn nhờ tầm nhìn chính sách đi trước một bước.
Trong 3 năm qua, khung pháp lý đã được hoàn thiện ở hầu hết các cấp độ: Luật Giao dịch điện tử 2023, Luật Các tổ chức tín dụng 2024, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 2025; cùng các Nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt, Fintech, Mobile Money.
Song song, NHNN cũng chuẩn hóa mã QR quốc gia, hướng dẫn kết nối Open API, quy định an toàn bảo mật và mô hình đại lý thanh toán, tạo “xương sống” pháp lý cho hệ sinh thái tài chính số.
Nhờ vậy, Việt Nam đang nằm trong nhóm quốc gia có tốc độ phát triển thanh toán điện tử nhanh nhất khu vực, khi giao dịch QR code tăng 66,7% về số lượng và 159,6% về giá trị chỉ trong 7 tháng đầu năm 2025.
Tuy nhiên, đi cùng tốc độ phát triển là nguy cơ tội phạm công nghệ cao ngày càng tinh vi. Để kiểm soát rủi ro, NHNN phối hợp Bộ Công an triển khai xác thực khách hàng qua Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Đặc biệt, hệ thống SIMO – công cụ giám sát, cảnh báo rủi ro gian lận đã phát hiện và ngăn chặn hơn 1,5 nghìn tỷ đồng giao dịch đáng ngờ chỉ trong vài tháng vận hành, góp phần củng cố niềm tin người dùng vào hệ thống thanh toán số quốc gia.
