Phát triển bền vững thương mại điện tử nhờ nền tảng số

Toàn cảnh toạ đàm.

Khung chính sách mới cho thương mại điện tử

Chiều ngày 3/12, trong khuôn khổ Diễn đàn Chuyển đổi số ngành Công Thương 2025, chuyên đề “Thương mại điện tử (TMĐT) trong kỷ nguyên số” đã diễn ra với sự tham dự của đại diện các cơ quan quản lý, các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp nền tảng và các đơn vị cung cấp giải pháp công nghệ số.

Phát biểu khai mạc, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số Lê Hoàng Oanh cho biết, TMĐT tiếp tục giữ vai trò động lực của kinh tế số và là một trong những trụ cột quan trọng trong chiến lược chuyển đổi số ngành Công Thương. Năm 2025, Bộ Công Thương đã hoàn thiện 2 văn bản nền tảng gồm Kế hoạch tổng thể phát triển TMĐT quốc gia giai đoạn 2026-2030 với định hướng tiên phong "xanh, bao trùm" và Dự thảo Luật TMĐT với các chính sách về phân loại mô hình nền tảng, quản lý chủ thể xuyên biên giới, đầu tư nước ngoài, dịch vụ hỗ trợ TMĐT và khung pháp lý cho hợp đồng điện tử. Cơ quan quản lý đánh giá sự mở rộng nhanh của thị trường đang đặt ra yêu cầu phát triển bền vững, xanh hóa, nâng cao niềm tin và củng cố nguồn nhân lực.

Chia sẻ thêm về các điểm mới trong khung chính sách quản lý TMĐT, bà Lê Thị Hà - Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, Dự án Luật TMĐT gồm 07 chương, 41 điều sẽ phân loại và quản lý theo 4 nhóm mô hình. Dự án Luật cũng tăng trách nhiệm của các nền tảng lớn trong tiếp nhận, xử lý phản ánh, bảo vệ người tiêu dùng và kiểm soát nội dung hàng hóa. Những định hướng này nhằm đảm bảo thị trường TMĐT phát triển minh bạch, tuân thủ pháp luật và theo kịp tốc độ đổi mới của công nghệ.

Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) Lê Hoàng Oanh phát biểu khai mạc.

Từ góc độ dữ liệu thị trường, bà Đỗ Thanh Hương - Trưởng phòng Nghiên cứu thị trường, Metric.vn cung cấp một bức tranh cập nhật về hoạt động TMĐT năm 2025. Theo dữ liệu quý III/2025, tổng doanh số trên 4 sàn lớn đạt 103,6 nghìn tỷ đồng, tăng 2,6% so với quý trước; Shopee tiếp tục dẫn đầu với 56% thị phần, trong khi TikTok Shop duy trì mức tăng trưởng 69%, mở rộng thị phần lên 41%. 3 ngành hàng nổi bật gồm Làm đẹp, Nhà cửa - Đời sống và Thời trang nữ, còn nhóm sản phẩm sức khỏe và thời trang trẻ em ghi nhận mức tăng trưởng vượt trội. Bà Hương nhận định, dữ liệu lớn đang trở thành công cụ then chốt giúp doanh nghiệp tối ưu chiến lược kinh doanh, cải thiện hiệu quả quảng cáo và dự báo xu hướng tiêu dùng.

Cơ hội từ nền tảng số và dữ liệu thị trường

Ở mảng TMĐT xuyên biên giới, ông Đoàn Quốc Tâm - Trưởng Ban Hợp tác, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) cho biết, xu hướng xuất khẩu qua nền tảng số đang mở ra cơ hội mới cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. TMĐT xuyên biên giới giúp sản phẩm Việt Nam tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, giảm chi phí marketing, logistics và tăng khả năng xây dựng thương hiệu trực tuyến, phù hợp với bối cảnh tiêu dùng số toàn cầu.

Góp phần làm rõ vai trò của nền tảng số đối với phát triển kinh tế địa phương, ông Nguyễn Lâm Thanh - Tổng Giám đốc TikTok Việt Nam giới thiệu chương trình thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm vùng miền thông qua TMĐT, đặc biệt thông qua livestream và nội dung sáng tạo. Đại diện TikTok cho biết mô hình livestream kết hợp nội dung sáng tạo đang góp phần gia tăng đáng kể giá trị kinh tế cho các sản phẩm nông nghiệp và hàng thủ công mỹ nghệ.

Bà Phạm Thị Biên - Phó Giám Đốc Khối Doanh nghiệp, VNPAY nhấn mạnh vai trò của hệ sinh thái thanh toán số trong TMĐT đa kênh. Các giải pháp như SmartPOS, PhonePOS, hóa đơn điện tử VNPAY-INVOICE và chữ ký số VNPAY-CA được thiết kế nhằm tăng an toàn giao dịch, giảm rủi ro và đảm bảo tính pháp lý cho các giao dịch TMĐT.

Tại chuyên đề, phiên tọa đàm “Phát triển Thương mại điện tử” đã diễn ra với sự tham gia của các chuyên gia đến từ cơ quan quản lý, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp nền tảng và các đơn vị cung cấp giải pháp công nghệ số. Nội dung thảo luận tập trung vào những điểm mới trong khung chính sách TMĐT, xu hướng giao dịch xuyên biên giới, các mô hình logistics phát thải thấp và các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi vận hành.

Các ý kiến tại tọa đàm thống nhất rằng, để thị trường TMĐT Việt Nam phát triển bền vững, doanh nghiệp cần đồng thời nâng cao năng lực vận hành, tối ưu chuỗi logistics và chuẩn hóa dữ liệu nhằm tăng tính minh bạch và hiệu quả quản lý. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường, giảm phát thải trong hoạt động TMĐT được xác định là yêu cầu ngày càng quan trọng trong giai đoạn 2025-2030. Bên cạnh đó, các đại biểu nhấn mạnh sự cần thiết của việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh và tăng cường liên kết vùng, tạo điều kiện để các chủ thể trong hệ sinh thái TMĐT tiếp cận cơ hội phát triển đồng đều.